موضوعات مربوط به مطالعات ژئومورفولوژیکی از منظر ارزیابی در کلان شهر تهران که طی نیم قرن گذشته شرح و بسط یافته، متعدد است. تحلیل آسیب پذیری ناشی از زمین لغزش ها در تعامل با توسعه شهری در دامنه های کوهستانی، بخشی از این موضوعات به شمار می آید. یکی از راهکارهای مهم برای کاهش خسارت های ناشی از وقوع زمین لغزش (به جز پایدارسازی مناطق ناپایدار) دوری جستن از این مناطق است. در مقالة حاضر به منظور تعیین ...

شهر محصول روابط و مناسبات پیچیدة اقتصادی و اجتماعی است و ناهمگونی­های فضایی آن بازتاب فرایندهای درهم­بافتة فرهنگی- اجتماعی و سیاسی- اقتصادی در طی تاریخ در بستر طبیعت بوده است. هدف این مقاله، بررسی چگونگی ناهمگونی­های فضایی بین مناطق 22 گانة کلان شهر تهران است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. برای شناخت سطوح توسعة مناطق شهر تهران از 31 شاخص در قالب 7 معیار اصلی استفاده شد. با بهره گیری از مدل ahp ...

هدف از این مطالعه تعیین پتانسیل توسعة بخشی از شهر بندر عباس با به کارگیری مدل تخریب و قابلیت های تحلیل مکانی سامانة اطلاعات جغرافیایی (gis) است. در این راستا، ابتدا محدودة مطالعاتی به 149 سلول شبکة 900 هکتاری (6×6 سانتیمتر در نقشة 1:50000) تقسیم و سپس، بر اساس مدل تخریب، ضرایب تخریب برای واحدهای شبکه محاسبه شد. آسیب پذیری بوم شناختی با به کارگیری نقشه های بیوفیزیکی محاسبه و درجه بندی شد. سپس، ب...

در برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری‌ها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعة پایدار شهری محسوب می‌شود. گسترش کالبدی کاشان در دهة اخیر و افزایش جمعیت آن باعث عدم تعادل در کاربری اراضی در نواحی مختلف آن شده و توسعة پایدار شهری را به خطر انداخته است. بنابراین، با توجه به اینکه کاربری‌ها و خدمات شهری با پاسخگویی به نیاز جمعیتی و افزایش منفعت عمومی نقش و جایگاهی مهم در ب...

امروزه با افزایش چشمگیر جمعیّت شهری و متنوّع‌شدن نیازهای جدید شهروندان، مسئولیت مدیران شهری دوچندان گردیده، به طوری که دیگر نمی‌توان به‌مانند گذشته با دیدی صرفاً خدماتی به مدیریت شهری نگریست و رویکردهای جدیدی را می‌طلبد. پژوهش حاضر با این رویکرد در صدد شناسایی و تحلیل نقاط قوّت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای پیش روی مدیریت شهری سنقر، جهت دستیابی به راهبردهای بهبود مدیریت شهری بوده است. این پژوهش، از لحا...

پیوندهای روستایی ـ شهری در قالب شبکه‌های تعاملی منطقه‌ای طی دو دهة اخیر، به‌ویژه در متون جغرافیایی تجزیه‌وتحلیل شده است. در حوزة پیوندهای اقتصادی، می‌توان شبکة بازارهای دوره‌ای را یکی از مهم‌ترین بازارها قلمداد کرد که در شرایط پایدار اجتماعی ـ اقتصادی به عملکرد‌های دوسویه و مثبت منجر می‌شود. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش شبکة بازارهای دوره‌ای در توسعة ناحیه‌ای در پیرامون کلانشهر تهران است. این ...

گردشگری شهری عاملی بسیار مهم در توسعۀ شهرها محسوب می‌شود، زیرا نیروی زیادی برای جذب گردشگران دارد. شهرهای منطقۀ غرب کشور، از جمله سنندج، به دلیل بهره‏مندی از شرایط اقلیمی و عامل فرهنگی خاص، نیروی زیادی در جذب گردشگری شهری دارند. جغرافیدانان معتقدند هر عاملی از جمله گردشگری تأثیرات مختلفی دارد؛ بدین معنی که هیچ عاملی صرفاً نمی‌تواند مثبت یا منفی باشد. این پژوهش در پی بررسی تأثیرات مثبت گردشگری شه...

برقراری عدالت در توزیع خدمات شهری در محلّات شهری می تواند نقشی مؤثّر در توسعة پایدار محلّه ای داشته باشد. به­عبارتی دیگر، توزیع خدمات باید به گونه ای باشد که محلّات کمتر توسعه ­یافته با خطر از دست دادن جمعیّت و نابودی محلّه مواجه نشوند. چرا که توزیع عادلانة خدمات شهری، نقش مهمی در توزیع فضایی جمعیّت و ارزش زمین شهری خواهد داشت.  در این پژوهش به صورت موردی، محلّات دوازده گانة شهر مهریز در ارتباط با 16 ...

شهر اهواز از جمله کلان شهرهایی است که حاشیه نشینی یکی از مسائل مهم آن به شمار می آید. پژوهش حاضر بر آن است تا جهت گسترش محله های حاشیه نشین شهر اهواز را در چند دهه اخیر مورد ارزیابی قرار دهد. برای این کار سه نوع دادة مختلف جمع آوری و تهیه گردید: نقشة حریم قانونی شهر، نقشة کاربری اراضی حاصل از طبقه بندی تصاویر ماهواره ای، و نقشة کاربری اراضی شهری (طرح جامع و تفصیلی). ابتدا مساحت اختصاص یافته به ...

امروزه در ادبیات توسعه، بر مفهوم جدیدی از آن در برنامه‌ریزی شهری تکیه و تأکید می‌شود و آن مفهوم توسعة پایدار در سال‌های اخیر است. تحقق توسعة پایدار در گرو برنامه‌ریزی توسعه‌ای در همة ابعاد زندگی شهری است. برای رسیدن به توسعة شهری راهکارها و نظریه‌های مختلفی از قبیل پایداری، کیفیت زندگی، رشد هوشمند، نوشهرگرایی و زیست‌پذیری مطرح شده است. میزان زیست‌پذیری هر شهر رابطة مستقیمی با وجود خدمات شهری، ت...