بیشتر محققان غربی بر این باورند که سوره­های بلند مدنی دربردارنده مطالب پراکنده و از هم گسسته است و مقاله حاضر در صدد نقض اجماع مذکور است. سوره­ای که نویسنده برای رسیدن به هدف خود انتخاب نموده، سوره مائده است. نویسنده ابتدا سوره را بخش­بندی نموده است و سپس از طریق برقراری ارتباط بین بخش­های متوالی، کوشش کرده که پیوستگی آن را به اثبات برساند. هرچند مبانی نویسنده برای بخش‌بندی با مفسران مسلمان متف...

سوره عنکبوت به گواه سیاق غالب آیات آن، مکی است اما وجود چند شأن نزول ذیل آیات ابتدایی آن و برخی قرائن درون‌متنی مانند اشاره به مسئله نفاق، موجب شده تا برخی مفسران قائل به نزول آیات 10 ـ 1 این سوره در مدینه و نزول آیه هشتم آن در سال نخست بعثت در مکه شوند. این باور منجر به پذیرش نزول گسسته این سوره از ابتدای بعثت تا حداقل 13 سال بعد از آن که پیامبر هجرت نموده، شده است، درحالی که شأن نزول آیه 8 در...

با بررسی واژگان مرتبط با سعادت در قرآن کریم می توان دریافت که استعمال آن ها در سوره های مکی بیش تر از سوره های مدنی است، و شاید دلیل این باشد که این مفهوم در قلب های اهل مکه جای گیرد که فقط با روی آوردن به دین الهی و شریعت واقعی می توان به سعادت حقیقی دست یافت. این مفهوم در قرآن کریم، نمودها و نظائر و در واقع زیرمجموعه هایی دارد که به نوعی با مفهوم سعادت در ارتباط اند مانند الرضا، الفرح، السرور...

وجود احادیثی در صحیح بخاری و مسلم و اعتماد بر آنها مبنی بر جادو شدن پیامبر اسلام (ص) موجب شده است که عده ای از مفسران و محدثانِ اهل سنت، سبب و شأن نزول دو سوره فلق و ناس را مرتبط با سحر شدن آن حضرت، توسط شخص به نام لبید بن اعصمِ یهودی بدانند، از این رو سحر شدنِ پیامبر(ص) را مخالف عصمت آن حضرت و منافی با شأن نبوت ندانسته اند. این مقاله پژوهشی است در پاسخ به این سوأل که آیا مسحور شدن پیامبر اسلام(ص)...

علوم قرآنی اصطلاحی است درباره مسائلی مرتبط با شناخت قرآن و شئون مختلف آن که مفسر با رعایت آن در ورطه تفسیر به رای گرفتار نشده و در نهایت بتواند تفسیری ضابطه مند و صحیح ارائه دهد. یکی از تفاسیری که به مباحث علوم قرآنی پرداخته است، تفسیر التحریر و التنویر است. محمد طاهر بن عاشور در این تفسیر به مهم ترین مباحث علوم قرآنی توجه داشته است. ابن عاشور ابتدای نزول قرآن را در شب هفدهم رمضان با نزول پنج ...

بحث از آیات و سور مکی و مدنی قرآن کریم همواره در آثار و نگاشته های تاریخ و علوم قرآن مورد توجه قرآن پژوهان واقع گردیده است. محققان علوم قرآن با استناد به روایات صحابه و مقایسه ی آنها با ملاکها و معیارهایی که خود با تفکر و تتبع در آیات قرآنکریم به دست آوردهاند، به تقسیم بندی آیات قرآنکریم به مکی و مدنی پرداخته و برای هر دسته ویژگیها و خصوصیاتی را بر شمردهاند. افزون بر قرآنپژوهان مسلمان، خاورشناس...

این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی_ تحلیلی_آماری به مطالعه و بررسی دلالت دستوری(لا) نفی جنس در قرآن بر اساس برخی از قرائن لفظی و معنوی مانند: استثنا، شرط، حذف، تکرار، دلالت اسم(لا) و خبر آن و مقایسه ی دلالتهای این حرف در سوره های مکی ومدنی پرداخته است. (لا) نفی جنس دارای دلالت های مختلفی بر اساس علائم و نشانه های دستوری که در آن وارد شده دارد، و بر حسب علائم و قرائن دستوری بر اثبات و نهی و غیره.....

چکیده: به آیات مدنی در سور مکی و آیات مکی در سور مدنی اصطلاحاً «آیات مستثنی» گفته می­شود. از جمله سوره­های قرآنی که گفته شده دارای آیات مستثنی هستند، سوره­های مکی انعام و اسراء. امّا این سخن تا چه اندازه ای صحیح است؟ برخی با توجه به روایات ضعیف و نادرستی این آیات را استثنا کرده­اند که در این تحقیق سعی می­شود این روایات بررسی شوند. در این مقاله با استفاده از ادله و شواهد درون متنی و برون متنی،...

روایات بسیاری از شیعه و اهل سنت نشان می دهد که امام علی (ع) در آغازین روزهای در گذشت پیامبر گرامی اسلامی (ص) ، بنابر سفارش آن حضرت ، قرآن را در مجموعه ای گردآورد ، این مجموعه که به " مصحف علی (ع) " نامبردار است ، دربردارنده تاویل و تفسیر آیات قرآن محکم و متشابه و اسباب النزول بوده است و آیه های منسوخ پیش از آیات ناسخ قرار داشته اند و به همانگونه ، آیات مکی پیشتر از آیه های مدنی بوده است . برخی ...