با ظهور اتحاد جماهیر شوروی در آسیای میانه، شهرهای سنتی مسلمان نشین به دلیل تاریخ، میراث کهن و با توجه به «فئودالیسم» قرون گذشته، نتوانستند خود را با ایدئولوژی جدید و تفاسیر و شیوه های «مارکسیسم- لنینیسم» ارائه می داد، سازگار کنند. در شیوۀ جدید برنامه ریزی برای شهر، محله و مرکز شهر سنتی جای خود را به «مایکرو رایان» (واحد پایه شهر شوروی) و مراکز جدید شهری یا بلوار های بزرگ که نماد بزرگی و عظمت شو...

انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 به واسطۀ ماهیت ائتلافی خود، حاصل تعامل و همکاری گروه‎ها و طبقات اجتماعی مختلف بود. یکی از طبقات اجتماعی مهم حاضر در انقلاب اسلامی ایران، طبقۀ کارگر بود. مسئلۀ این پژوهش چرایی ورود کارگران به انقلاب اسلامی ایران به‎رغم اعطای برخی امتیازهای اقتصادی، رفاهی رژیم حاکم به آنان است که کوشش شده‎است تا با استفاده از روش توصیفی ـ تفسیری و رهیافت فرهنگی ـ جامعه‎شناختی، به پ...

بررسی و سنجش کیفیت زندگی به ویژه کیفیت زندگی شهری در ایران، با توجه به شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی خاص ایران و نیز تأکید سند چشم انداز بیست ساله کشور بر این امر، از اهمیت خاصی برخوردار است. با توجه به جایگاه کیفیت زندگی در شهرها و مناطق و با توجه به این‎که هنوز در ایران سیستم جامعی در زمینۀ سنجش کیفیت زندگی ایجاد نشده، توجه به بررسی جنبه‎های مختلف این امر می‎تواند راه‏هایی برای دستیابی به ن...

تجربۀ پیامدهای ناشی از توسعۀ بی‏ قید و شرط و توجه‌نکردن به محیط ‏زیست در گذشته، سبب شده است که امروزه بشر دریابد یگانه راه حفظ منابع‏طبیعی در بلند‏مدت، توجه به محدودیت‏ها و توان طبیعی محیط ‏زیست است. یکی از اقدامات مهم برای در‏ نظر گرفتن این محدودیت‏ها در برنامه‏ریزی‏های مدیریتی و توسعه، تعیین آسیب‏پذیری اکولوژیکی اکوسیستم‏ها است تا با شناسایی مناطق حساس و آسیب‏پذیر، از انجام پروژه‏های عمرانی و...

رشد سرمایه­داری در ایران و وابستگی به بازار جهانی در قرن نوزدهم سبب شد تا حوزه­های مختلف اقتصادی و اجتماعی کشور در این دوره تا حدودی متأثر از تحولات غرب و نظام جهانی باشد. این وابستگی بخش کشاورزی را نیز دستخوش تغییر کرد و به رشد کشاورزی تجاری منجر شد. در این پژوهش تلاش شده تا با روش توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر نظریۀ توسعۀ وابسته و بهره­گیری از اسناد آرشیوی، به این پرسش پاسخ داده شود که رشد کشا...

اتخاذ سیاست‌های باز اقتصادی و محدودیت‌های سیاسی، هم‌زمان با توسعه و گسترش شبکه‌های ارتباطی بین‌المللی زمینۀ مساعدی را فراهم کرد تا جوانان عرب که نوعی محرومیت نسبی را در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی حس می‌کردند، خشم و اعتراض خود را از طریق جنبش‌های انقلابی به‌نمایش بگذارند. این خروش و خیزش انقلابی به‌تدریج به سایر کشورهای عرب نیز کشیده شد و باتوجه‌به ساختار غیردموکراتیک موجبات نگرانی...

با قدرتمند شدن کرتیر در دربار امپراتوری ساسانی تغییراتی در نظام سیاسی و مذهبی بوجود آمد که برآیند آن؛ وحدت و یکپارچگی جغرافیای سیاسی ایران، حمایت و حفاظت از موقعیّت ژئوپلیتیک کشور و تبلیغ و ترویج اندیشه سیاسی مذهبی به صورت نظام مند در سراسر امپراطوری ایران زمان ساسانی است. در این پژوهش اطلاعات به شیوۀ کتابخانه‌ای از منابع تاریخی، باستان‌شناسی و علوم سیاسی گردآوری شده و با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی بر ...

گویش خلجی از گویش­های کهن ترکی در ایران به­شمار می­رود. این گویش، به­علت قرار داشتن جغرافیای تکلم آن در قلب مناطق فارسی­زبان، با دیگر گویش­های ترکی تبادلی نداشته­است. گویش خلجی تغییرات زبانی بسیارگسترده­ای را در اثر همزیستی و مراودات اجتماعی با فارسی معیار پذیرفته­است. هدف این مطالعه بررسی عوامل دخیل در این اثرپذیری در گویش خلجی مهاجران ساکن تهران است. در این پژوهش، تغییرات واژگان و طرز گفتار م...