حسین مسعود نیا
دانشیارگروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
[ 1 ] - تأثیر جمهوری اسلامی ایران بر شکل‌گیری گروه جهاد اسلامی در فلسطین
پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید،این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت.از جمله گروه‌هایی که به‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه جهاد اسلامی در فلسطین بود، یکی از دستاوردهای انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است که در آن، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اصل دعوت، صدور انقلاب را در دستور کا...
[ 2 ] - ترکیه و بحران سوریه؛ از میانجیگری تا حمایت از مخالفان دولت
ترکیهی عثمانی و بلاد شام قرنها ارتباط نزدیک و مداومی با هم داشتند تا اینکه به قدرت رسیدن «آتاتورک» در ترکیه و تعیین حدود سوریهی جدید به دست استعمار فرانسه باعث جدایی این دو کشور شد. تحولات پس از جنگ جهانی دوم ، ترکیه و سوریه را به دو مسیر مختلف سوق داد و در سالهای بعد فاصلهی آنها بیشتر شد. روابط دو جانبهی ترکیه و سوریه تا سالهای آغازین قرن21 تحت تاثیر سه اختلاف عمده بر سر کردها، تقسیم ...
[ 3 ] - بازخوانی جنبش شیعی الحوثی در یمن
جنبش الحوثی‌ها چندین سال است که منطقه را تحت شعاع خود قرار داده است. این جنبش در حالی صورت می‌گیرد که به نظر می‌رسد عوامل داخلی و خارجی در به وجود آمدن آن دخیل است. در کنار عوامل داخلی و خارجی، آموزه‌های مذهبی زیدیه نیز در شکل‌گیری این جنبش تأثیرگذار بوده است. ترس آمریکا و کشورهای منطقه به خصوص عربستان سعودی از شکل‌گیری یک جنبش بنیادگرا در یمن قابل تأمل است. از سوی دیگر جنگ‌های این جنبش با دولت...
[ 4 ] - چالش های امنیتی روابط ایران و پاکستان در منطقه بلوچستان پس از 11 سپتامبر
ایجاد رابطه حسنه با پاکستان همسایه شرقی ایران، همواره از دغدغه‌های مسئولان و سیاستگذاران ایران بوده است. ایران نیز به‌عنوان کشور هم مرز پاکستان، از موقعیت ژئوپلتیک بالایی برخوردار است و با توجه به ویژگیهای ژئواستراتژیک خود کشور مهمی در منطقه محسوب می‌شود، جایگاه ویژه‌ای در سیاست خارجی و امنیت ملی پاکستان دارا می‌باشد. اما نکته مهم این است که در سالهای اخیر روابط دو کشور در منطقه بلوچستان دو سوی...
[ 5 ] - بررسی تاثیر اعتماد اجتماعی بر شیوه های مختلف مشارکت سیاسی
در این مقاله چگونگی پیوند بین اعتماد اجتماعی و مشارکت سیاسی بررسی و تحلیل‌شده است. هدف این بررسی بیان خاستگاه فکری و نظری این دو مفهوم به‌منزله مفاهیم کلیدی و نرم ادبیات علوم اجتماعی ازحیث نظری و نیز چگونگی سنجش عملی آنها و درنهایت آزمون تجربی ارتباط بین آن دو در حوزه مطالعه است. در آغاز با بیان سرچشمه فکری این دو مفهوم جایگاه آنها در اندیشه برخی نظریه‌پردازان علوم اجتماعی و سیاسی مشخص شده است....
[ 6 ] - اثرگذاریِ بیداری اسلامیِ خاورمیانه عربی بر روابط بین‌الملل
با توجه به حضور اسلام به عنوان عنصر تعریف کننده اصلی ملت‌های خاورمیانه و از سوی دیگر، شکست و بی‌اعتباری گفتمان‌ها و الگوهای معاصرِ مدعی و کنشگر در صحنه سیاسی این منطقه، اسلام و جهت‌گیری اسلامی، انتخاب طبیعی ملت‌های خاورمیانه است. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت است که این بیداری و وقوع خیزش‌های جدید در منطقه خاورمیانه عربی، نشان از دوران جدید در عرصه روابط بین‌الملل داشته که ممکن است سبب‌ساز نوع...
[ 7 ] - تاثیر برنامه هسته ای ایران برامنیت ملی ترکیه (در پرتو تئوری توازن قوا)
حسین مسعودنیا، استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان داود نجفی، دانشجوی دکتری دانشگاه اصفهان * عاطفه فروغی، کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان چکیده از زمان آغاز برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران، این موضوع همیشه در سطح جهانی و منطقه‌ای واکنش‌ها و مخالفت‌هایی را در پی داشته است، اما پس از انتخاب احمدی‌نژاد به عنوان رئیس‌جمهور ایران و تمایل وی به پیشبرد برنامه هسته‌ای، مخا...
[ 8 ] - تبیین تهدیدات تکفیریون پاکستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران در دو بعد کلان نرم وسخت
پژوهش حاضر باهدف شناخت تهدیدات امنیتی گروه سلفی گری پاکستان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تنظیم شده است و مساعی اصلی نویسندگان در این پژوهش ارائه پاسخی علمی و عینی بدین سوال است که گروه های سلفی موجود در پاکستان با آرا و عقاید دیوبندی و وهابی که ضد شیعه و جمهوری اسلای ایران است چه تهدیداتی را می تواند علیه امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟و تهدیدات امنیتی گروه های سلفی پاکستان...
[ 9 ] - بازتاب تحولات سیاسی و اجتماعی دورۀ پهلوی اول در رمان‌های تاریخی و اجتماعی این دوره (1300 - 1320)
کودتای سوم اسفند 1299 نقطۀ آغاز حضور رضاخان در عرصۀ سیاسی کشور بود. حضوری که با فرماندهی قزاق‌ها و وزارت جنگ آغاز شد و به تاج‌گذاری او در مقام سلطنت در 1304 منتهی شد و تا 1320 ادامه یافت. رضاشاه در این دوران بیست‌ساله تلاش کرد با شکل‌دادن دولتی مرکزی و مقتدر و الگوبرداری از تحولات کشورهای اروپایی، بخش‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، قضایی، و آموزشی را اصلاح کند و از نو بسازد؛ تا چشم‌اندازها و فرصت...
[ 10 ] - اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران در عصر وابستگی متقابل؛ فرصت ها و چالش ها
بی‌تردید موقعیت ژئوپلیتیک دو کشور ایران و عراق در باب مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... در بستر تاریخ در هم تنیده شده است؛ به گونه‌ای که امتزاج میان این حوزه‌ها را مـی‌تـوان در عصر وابستگی متقابل مشـاهد کرد. یکی از مناطقی که از تأثیرگذاری و اهمیت والایی در عراق جدید برخوردار است، منطقه خودمختار کردستان محسوب می‌شود که در پرتو واقعیت‌های ژئوپلیتیک، بررسی فرصت‌ها و چالش‌هایی که پیش‌روی جمهوری...
[ 11 ] - بیداری اسلامی و جهانی شدن؛ پیامد یا پاسخ
وقوع انقلاب صنعتی سوم موسوم به انقلاب دیجیتالی در عرصه ارتباطات در دهه های پایانی قرن بیستم سبب وقوع تحولی گردید که به جهانی شدن معروف است. در خصوص تعریف، ماهیت و پیامدهای این تحول پژوهشگران اتفاق نظر ندارند، اما آنچه مسلم است اینکه جهانی شدن در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیامدهای مختلفی داشته است که شاید مهمترین آن کم رنگ شدن نقش مرزها و دولت ها و در عوض نزدیکی ...
[ 12 ] - نارضایتی اقتصادی و جنبش‌های معاصر خاورمیانه براساس نظریۀ محرومیت نسبی
اتخاذ سیاست‌های باز اقتصادی و محدودیت‌های سیاسی، هم‌زمان با توسعه و گسترش شبکه‌های ارتباطی بین‌المللی زمینۀ مساعدی را فراهم کرد تا جوانان عرب که نوعی محرومیت نسبی را در حوزه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی و اجتماعی حس می‌کردند، خشم و اعتراض خود را از طریق جنبش‌های انقلابی به‌نمایش بگذارند. این خروش و خیزش انقلابی به‌تدریج به سایر کشورهای عرب نیز کشیده شد و باتوجه‌به ساختار غیردموکراتیک موجبات نگرانی...
[ 13 ] - نظری بر نقش گروههای اسلامگرا در سومالی
کشور سومالی پس از پشتسرگذاشتن دوره استعماری بریتانیا و ایتالیا به دورهای از دیکتاتوری نظامی با الگوپذیری از شوروی، وارد شد. در دوره جنگ سرد هم به دلیل موقعیت استراتژیکی خود به محلی برای رقابت شوروی و آمریکا تبدیلشد. پس از فروپاشی شوروی و دیکتاتوری نظامی در سومالی (1991)، این کشور به دلیل ساختار سنتی قبیلهای، به صحنه جنگ داخلی میان قبایل برای تصاحب قدرت سیاسی مبدلشد. سازمان ملل متحد، تلاشه...
[ 14 ] - تحلیلِ سازه‌انگارانه فراز و فرود تاریخی روابط ایران و مصر
ایران و مصر به‌عنوان دو کشور محوری جهان اسلام در دو نقطه حساس و استراتژیک قرارگرفته‌اند. مصر و ایران بی‌شک هردو جزئی از پایه‌های تمدن جهان محسوب‌می‌شوند. فرهنگ این دو کشور عاملی تأثیرگذار و برجسته‌بوده و هست، اما روندهای سیاسی همواره به نزدیکی و دوری این کشورها از هم موجب‌شده‌است. آخرین دوری این کشورها از یکدیگر در تاریخ ۱۰ اردیبهشت ۱۳۵۸ آغازشد و همچنان ادامه‌دارد. اما حوادث ژانویه ۲۰۱۱ در مصر ...
[ 15 ] - بررسی رابطۀ میان استیفای حقوق شهروندی با نوع مشارکت سیاسی در شهر اصفهان
به‌دنبال رشد شهرنشینی، مفاهیم جدیدی مانند شهروندی و حقوق شهروندی وارد گفتمان سیاسی کشورها شده و حقوق و تکالیفی را متوجه جامعه و دولت کرده است. وجه تمایز انسان پیشامدرن به‌عنوان یک فرد «مکلف» از انسان پسامدرن به عنوان یک فرد «محق» است. در این میان، میزان استیفای حقوق شهروندی، مشارکت سیاسی را به‌لحاظ کمّی و کیفی می‌تواند تحت تأثیر قرار دهد. بر اساس این، هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطۀ میان استیف...
[ 16 ] - مطالعة تطبیقی حضور زن در قوة مقننه: تحولات قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران
از جمله تغییر و تحولاتی که در دهه‌های اخیر در حوزۀ سیاسی و اجتماعی در ایران به‌وجود آمد، تغییر در میزان حضور و مشارکت سیاسی‌ـ اجتماعی زنان بوده است و انتظار می‌رود با افزایش توانمندیها و ارتقای سطح تحصیلات زنان و افزایش تعاملات در سطح بین‌الملل، حضور زنان در حوزۀ قدرت سیاسی‌ـ اجتماعی، به‌ویژه در قوة مقننه، دو‌چندان شود. این پژوهش با تأکید بر اهمیت مشارکت سیاسی زنان در توسعه و پیشرفت کشور، با...
[ 17 ] - بررسی وجوه اشتراک و افتراق الهیات آزادی بخش و اسلام سیاسی
دو جنبش اسلام سیاسی و الهیات آزادی بخش به عنوان جنبش هایی هویت طلب مذهبی در واکنش به ظلم، استبداد و فقر کشورهای جهان سوم شکل گرفتند. اندیشمندان این جنبش ها عمدتاً از روحانیونی هستند که معتقدند دین دارای بعد اجتماعی است و منحصر به امور فردی نیست. فرد دین دار دارای مسئولیت اجتماعی است. دین از ما می خواهد در برابر ظلم سکوت نکنیم و باید برای آزادی و رفع ظلم قیام کرد و ساختارهای وابسته به سرمایه داری...
[ 18 ] - توافق هسته‌ای و برساختگی هویّت جدید ایران در افکار عمومی بین‌المللی
توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5 از جمله رخدادهای مهمی است که نه تنها دارای اثرگذاری قابل توجّه در داخل ایران، بلکه دارای پیامدهای مهم منطقه‌ای و بین‌المللی است. یکی از مهمترین این پیامدها تأثیر این توافق بر افکار عمومی جامعه بین‌الملل و بازسازی تصویر جمهوری اسلامی در رسانه‌ها و نهایتاً افکار عمومی جهان است. سؤال اصلی این مقاله آن است که توافق هسته‌ای ایران با گروه 1+5 چه تأثیری بر افکار عمومی بی...
[ 19 ] - بررسی رابطۀ میان سرمایۀ اجتماعی و فرهنگ سیاسی دانشجویان مطالعۀ موردی: دانشگاه اصفهان
تداوم مشارکت سیاسی دانشجویان یکی از مهمترین مسائل برای نظام جمهوری اسلامی ایران در دهۀ چهارم حیات سیاسی خود می‌باشد. به نظر می‌رسد که یکی از عوامل تأثیرگذار بر مشارکت سیاسی دانشجویان، نوع فرهنگ سیاسی آنهاست؛ در شکل‌گیری فرهنگ سیاسی عوامل متعددی نقش دارند که سرمایۀ اجتماعی یکی از مهمترین آنهاست. بنابراین، با توجه به چنین پیشینه‌ای، محور اصلی مقاله حاضر تبیین رابطۀ سرمایۀ اجتماعی و فرهنگ سیاسی ...
[ 20 ] - نئوعثمانی گری و چالشهای آن برای ج.ا.ایران(دوره زمانی 2002-2012)
Turkey's new foreign policy over the past decade has been called "Neo Ottomanism". Turkey, along with maintaining its relations with the West, attempts to establish and develop political relations with the countries of the Middle East, especially for the countries in the historical context of the Ottoman Empire. The aim of this study is to explore and explain the dimensions of the new foreign p...
[ 21 ] - خاورمیانه بزرگ جهان اسلامی؛ چالش‌ها، راهکارها
Great Middle East Project were proposed on September 12, 2002 for the first time the apparent purpose of this project that faced with opposition and doubts was to help the countries of the Middle East, especially the Arabic countries in the region, in the area of economic, political and social reforms. The term “Islamic Middle East” was first proposed after the Zionist army defeat in the 3...
[ 23 ] - بررسی تطبیقی کودتاهای1953ایران، 1954گواتمالا و1973شیلی
با توجه به اهمیت کودتا و تاثیرات گسترده آن در تاریخ جوامع، بررسی آن خصوصا از بعد تطبیقی و یافتن علل وقوع و بیان شباهت ها و تفاوت های میان کودتاهای مختلف در جهان از نظر نقش عوامل خارجی و موضع گیری ابرقدرت ها و همچنین نقش عوامل داخلی مانند ویژگی شخصی و اقدامات رهبران موجود، احزاب، مردم، ارتش و بطور ک...
[ 24 ] - اقلیم کردستان عراق و جمهوری اسلامی ایران در عصر وابستگی متقابل؛ فرصت‌ها و چالش‌ها
چکیده بی‌تردید، موقعیت ژئوپلیتیک دو کشور ایران و عراق در باب مناسبات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ... در بستر تاریخ در هم تنیده شده است؛ به‌گونه‌ای که امتزاج میان این حوزه‌ها را مـی‌تـوان در عصر وابستگی متقابل مشـاهده کرد. یکی از مناطقی که از تأثیرگذاری و اهمیت بالایی در عراق جدید برخوردار است، منطقه خودمختار کردستان محسوب می‌شود که در پرتو واقعیت‌های ژئوپلیتیک، بررسی فرصت‌ها و چ...
[ 25 ] - بیداری اسلامی و جهانی شدن؛ پیامد یا پاسخ
وقوع انقلاب صنعتی سوم موسوم به انقلاب دیجیتالی در عرصه ارتباطات در دهه های پایانی قرن بیستم سبب وقوع تحولی گردید که به جهانی شدن معروف است. در خصوص تعریف، ماهیت و پیامدهای این تحول پژوهشگران اتفاق نظر ندارند، اما آنچه مسلم است اینکه جهانی شدن در عرصه های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی پیامدهای مختلفی داشته است که شاید مهمترین آن کم رنگ شدن نقش مرزها و دولت ها و در عوض نزدیکی ...
[ 26 ] - The influence of Iran and Turkey relations on the prospect of integration in the Middle East
Creating aconvergence Middle East in comparison to the European ::::union::::after the Second World War seems possible.Europe's successful experience of convergence was due to the cooperation between two allied countries of Germany and France. The prerequisite fact of replicating Europe's success in the Middle East is to identify two leading states for this region. Iran and Turkey are two non-A...
نویسندگان همکار