با رسمی شدن مذهب تشیع دوازده امامی توسط صفویان می بایستی این مذهب در سراسر قلمرو پهناور دولت صفوی گسترش یافته و اصول عقاید و آموزه های این آیین نیز در میان مردمان این سامان نشر و توسعه یابد. فرمانروایان صفوی ابتدا برای نیل به این هدف وسیله زور و استفاده از قدرت نظامی را بکار گرفتند، که اگرچه در تغییر آیین مردم تأثیر گذار بود اما این اهرم نمی توانست به صورت پایدار اعتقادات مردم را تحت کنترل بگیر...

در دوره‌ی صفوی برخلاف ادوار گذشته مانند دوره‌ی تیموری بحث سازشناسی در رسالات موسیقی وجود ندارد و مؤلفان فقط به ذکر نام سازها در رسالات اکتفا کرده‌ا‌ند. بنابراین برای جستجو در این مقوله باید از منابع ارزشمند دیگر تاریخی بهره گرفت. به دلیل رفت‌وآمد بی‌شمار سیاحان، در این دوره تعداد بسیاری سفرنامه نوشته شده است که دربردارنده‌ی اطلاعات ارزشمندی از تاریخ و فرهنگ ایران هستند. در بین سفرنامه‌نویسان، ت...

آثار هنری به تعبیر زبان بصری و گویای واقعیت‌هایی است که در هر دوره، متأثر از شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، مذهبی و فضای حاکم بر جامعه، دستخوش تغییر و تحولات چشمگیری گشته است. دراین‌بین هنر دیوارنگاری بستری مناسب برای شرح و بسط این تحولات است. این پژوهش باهدف تحلیل نقش، فرم و جایگاه سفالینه در دیوارنگاره‌های دورۀ صفوی و مطالعه تطبیقی آنها با سفال‌های این دوره با تمرکز بر نقوش دیوارنگاره‌های کاخ...

در بین تولیدات هنری صفوی و قاجاری، آثاری دیده می شود که ذوق و نبوق هنری هنرمندان این دوره را نمایان م یکند. کشکول ها نمونه ای از این آثار هستند. کشکولِ دراویش یا عارفانه تر، کِشتی شراب عرفانی، اثر هنری و یکی از وسایل درویشان و جزئی از فرهنگ صوفیانه و دروی شمسلکی است که هم زمان با پیدایش مرام و مسلک صوفی گری، زهد و درویشی در دوران صفوی، ظهور یافت و در دوران قاجار از حیث ساخت، کاربرد، نفاست و زیبای...

ایرانیان و عبریان، نخستین بار در شاهراه کلده و آشور یکدیگر را یافتند و به‌تدریج در کاشان، یکی از طولانی‌ترین هم‌زیستی‌های بشری را آغاز کردند. از ورود اسلام به ایران تا دورۀ صفوی، از یهودیان کاشان اطلاعی در دست نیست؛ اما با ورود به عصر صفوی، به‌مدد دو وقایع‌نامۀ داخلی و گفتار سیاحان غربی، به رشد و پویایی فرهنگی واجتماعی و اقتصادی این جامعه پی می‌بریم. این جستار به گزارش و تحلیل حیات اجتماعی و فر...

چکیده باغ ایرانی طبیعت از پیش اندیشیده ای است که رابطه انسان و طبیعت در آن در نهایت هماهنگی و مقیاس انسانی است . به علت آب و هوای خشک که بیشتر نواحی ایران را در بر گرفته است ، و همچنین عادت ساکنان آریایی آن که در ابتدا در سرزمین سرسبزی می زیسته اند ، اولین بار ایرانیان شروع به ساختن باغ ها و ایجاد فضاهای سرسبز کردند . باغ های صفوی تحت تاثیر مذهب شیعی با فرهنگ مردم عجین شده و تا به امروز ماند...

چکیده در این پایان نامه به موضوع نقشینه های فرشته در نگارگری و نقّاشی ایران دوره صفوی و قاجار پرداخته می شود. در نظر است در این پایان نامه این نقوش مورد بررسی تطبیقی از منظر فرم، شکل، محتوا، رنگ، خطّ، بافت، ترکیب بندی، لوازمات، حرکات و سکنات فرشته و ارتباط فرشته با سایر موجودات (انسان و آسمان و . . . ) قرار بگیرد. به عنوان پیش زمینه، پیشینه این موجود فرازمینی در حیطه اساطیر، فرهنگ اسلامی و فرهنگ...

دوره پهلوی (1375-1304 ه.ش) در تاریخ هنر ایران از ویژگی‌های خاصی برخوردار است. به دلیل نفوذ فرهنگ و هنر غربی در این دوره، هنر و آثار نقاشان ایران به شدت تحت تأثیر هنر و فرهنگ غرب قرار می‌گیرد. این تأثیر و نفوذ هنر غربی از مدت‌ها قبل یعنی در دوره صفوی آغاز گردیده بود که در دوره قاجار و پهلوی به اوج خود می‌رسد. مطالعات زیادی در رابطه با روش و مواد مورد استفاده در نقاشی‌های دوره صفوی و قاجار انجام ...

در این مقاله کوشیده شده، نقش و جایگاه باستان‌شناسی دوران اسلامی در بازشناسی فرهنگ و تمدن اسلامی مورد ارزیابی قرار گیرد. به همین منظور، ابتدا به تعریف و خاستگاه باستان‌شناسی اسلامی پرداخته شده است. در ادامه با بررسی دو دوره شاخص فرهنگی در تاریخ ایرانِ دوران اسلامی (حکومت آل‌بویه و عصر صفوی) عوامل بالندگی و شکوفایی حیات اجتماعی و نیز عوامل رکود در ادوار تاریخی دیگر مورد مطالعه قرار گرفته است. در پ...

بررسی و تجزیه و تحلیل آثار هنری گذشته یکی از اهداف مهم پژوهشهای هنری است که در راستای کشف قواعد و روابط به کار رفته در این آثار می باشد. در این میان هنر دوره صفوی با تنوع فرم و نقش و گستردگی آثار از دوران درخشان هنر ایران می باشد. هنر قفل سازی عهد صفوی شاهد استفاده گسترده از طرحها و نقشهای متنوع در ساخت آثار می باشد، که علاوه بر استفاده از طرحها و فرمهای جدید بهره جستن از تناسبات دقیق در ساخت...