یکی از مهمترین دگرگشته (متابولیت)‌های تولید شده از ریزجلبک‌ها، بتاکاروتن است که در تهیه لوازم‌آرایشی، آنتی‌اکسیدان (پاداکنده) و پیش‌ساز ویتامین ‌A کاربرد فراوان دارد. استفاده از ریزجلبک‌ها برای تولید بتاکاروتن به دلیل نیازهای تغذیه-ای‌کمتر، بازده و سرعت بیشتر، از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مطالعه، تأثیر تنش‌های مختلف نوری، دما، شوری و قحطی مواد مغذی‌ بر رشد ریزجلبک‌ها و تجمع بتاکاروتن در ...

تأثیرپذیری هنرمند از تحولات اجتماعی موجب تحول در هنر اوست. یکی از دوره‌های تاریخی ـ اجتماعی خاص ایران که هنر و هنرمندان تحت تأثیر آن قرار گرفتند، زمان وقوع جنگ‌های جهانی اول و دوم است. همزمانی قحطی و فقر ناشی از این جنگ‌ها با کودکی و نوجوانی حسین بهزاد، نگارگر معاصر، سبب شد این هنرمند از اوضاع اجتماعی زمان خود به‌شدت متأثر شود. این مقاله با هدف شناخت چگونگی بازتاب وقایع اجتماعی در آثار بهزاد، ب...

یوحنا ابن فِنکی یکی از روحانیان کلیسای نسطوری در قرن هفتم میلادی بود. او خود شاهد سقوط ساسانیان، حمله اعراب به بیزانس و ساسانیان، تعامل مسیحیان با اعراب، شیوع طاعون و قحطی مشهور اواخر سدۀ هفتم میلادی سوریه بود. او اعتقاد داشت از طرفی خدا اعراب را فرستاد تا از ساسانیان انتقام بگیرد زیرا از آنها بدی زیادی به مسیحیان رسیده بود. از طرف دیگر از همان ابتدا در میان مسلمانان دو دستگی ایجاد کرد(اشاره به...

در عصر ناصری قحطی‌های مکرری در ایران رخ داد که هر بار فجایع ناگواری به همراه داشت.با بروز قحطی‌ها، اوضاع جامعه دچار آشفتگی، بی‌نظمی و هرج‌ومرج می‌شد و پدیده‌هایی مانند تقلب و دزدی و راهزنی گسترش می‌یافت؛ گاه شدت گرسنگی، فقر، فلاکت و فشار روانی ناشی از غم از دست دادن عزیزان به حدی می‌رسید که عده‌ای خودکشی می‌کردند.از دیگر پدیده‌های شومی که در این دوران به چشم می‌خورد، مسئله آدم‌خواری است که گرسن...

در روزگاران قدیم، شکست و پیروزی برای اهالی یک شهر به منزله مرگ و زندگی بود. کسی نمی­ دانست در صورت تسلیم چه سرنوشتی در انتظارش است، زیرا فاتحان آزاد بودند به هرکاری که دلشان خواست دست بزنند. در طول تاریخ فاتحانی را می­ توان دید که به محاصره شهرها پرداختند و با فریب و نیرنگ مدافعان شهرها را از ایستادگی و مقاومت برحذر می­ داشتند یا مدافعان براثر گرسنگی و قحطی به آرامی تن به تسلیم می­ دادند و آنگا...

سرشماری از جمله مظاهر جنبش ترقی خواهی جهت اصلاح نظام مالیاتی عصر ناصری بود. پژوهش حاضر با استناد به کتابچه "مجموعه ناصری" و مقایسه آن با دیگر منابع روند افزایش و کاهش جمعیت شهری و روستایی و همچنین ساخت جغرافیای جمعیتی محلات مرکزی و رویکرد شغلی و مذهبی اهالی شهر را بر اساس سرشماری مورد توصیف و تحلیل قرار دهد. در این پژوهش نشان داده می شود پس از هجوم مغولان به قم و تخریب آن و درنتیجه کاهش جمعیت ا...

سفر حج به‌عنوان یک فریضه دینی، در روزگاران گذشته سفری سخت، خطرناک و گاه بی‌بازگشت و همراه با مشکلات بسیار بوده است. در روزگار حاکمیت سلجوقیان بر ایران (۴۲۹ ـ ۵۹۰ ق)، از یک‌طرف گاه شرایط اقتصادی نامناسب در سفر حج تأثیر می‌گذاشت و از طرف دیگر، حاجیان با مشکلات زیادی ازجمله ناامنی ناشی از غارتگری اعراب بادیه، حمله‌های ناگهانی اسماعیلیان، کمبود آب و آذوقه، قحطی و بیماری‌های کشنده‌ای مانند و با روبه...

در دو دهة اخیر، شاید مهم‌ترین مسئلة پیش روی دولت‌های مختلف جهان توسعة اقتصادی بوده باشد. این موضوع به‌ویژه برای کشورهای جهان سوم که هنوز در عقب‌ماندگی به سر می‌برند، اهمیت ویژه‌ای دارد. در این کشورها، به دلیل نداشتن نهادهای اقتصادی و اجتماعی متناسب با توسعة اقتصادی، دولت همواره به ترسیم خط مشی‌های توسعه‌ای کشور پرداخته است و با اعمال سیاست‌های تصدی‌گرایانه به ابعاد توسعه‌نیافتگی افزوده است. در ...

اشغال و تقسیم ایران از سوی روسیه و انگلستان و فشارهای هم‌زمان متحدین برای ورود به جنگ  جهانی اول، چالشی بزرگ برای تصمیم‌گیری کارگزاران ایرانی در خصوص تأمین حداقل منافع ملی محسوب می‌شد. باوجود اشغال، قحطی، چند‌دستگی در تصمیم‌گیری کشور و فشارهای بین‌المللی، چه عواملی در حفظ تمامیت ارضی ایران پس از پایان جنگ کارساز بوده است؟ اهمیت ساختار بین‌المللی و نقش‌آفرینی کارگزاران ایران، کدام‌یک بیشترین تأث...

   گرانی و قحطی‌های پی‌درپی نان که در عصر ناصری رخ می‌داد، بحران‌های متعدد اقتصادی و اجتماعی و سیاسی را در کشور سبب می‌شد. بحران‌های نان با پیامدهایی همچون مرگ‌ومیر، مهاجرت، رکود اقتصادی، تنش مالی دولت و ناامنی همراه بودند. پرسش ما این است که بحران‌های نان چه تاثیری بر جایگاه حکومت و اقتصاد ایران، در اندیشه سیاستمداران و افکار عمومی کشورهای دیگر می‌گذاشت؟ راه‌های نفوذ بیشتر در ایران را چگونه پی...