با برپایی سلسلهُ صفویه، شیعیان فرصتی پیدا کردند تا عقاید دینی خود را آشکارا ابراز کنند و آثار فرهنگی، هنری جدیدی در این جهت شکل پیدا کرد. سنگاب یکی از این آثار است که اولین بار دوران صفویه در مساجد و معابر قرار گرفت و به نمادی از عقاید شیعه و یادآوری واقعه کربلا بدل شد. سنگاب قدح بزرگ و سنگی است که از آن آب می نوشیدند.این مقاله به بررسی تزیینات سنگاب های اصفهان ـ مرکز حکومت صفویه می پردازد. در ا...

تفسیر فدیه‌ای از رخداد کربلا که اجمالاً مبتنی بر این ایده است که امام حسین (ع) در عالم میثاق پذیرفت شهادتش کفّارۀ گناهان شیعیان و مایۀ «نجاتِ» آن‌ها باشد، پس از انقلاب اسلامی مجدداً در سپهر گفتمانی ایران ظهور کرده است. این قرائت از شهادت امام حسین (ع) که نخستین بار در دورۀ قاجار توسط برخی روحانیون شیعی صورتبندی شد، در ادوار گذشته بخصوص مقارن با نهضت مشروطه و انقلاب اسلامی، از جانب قرائت‌های سیاسی ا...

بررسی متن محورِ آثار کهن این امکان را فراهم می‌آورند تا در بررسی علمی سیر تحول تاریخ‌نگاری در عرصه‌های مختلف، مبنایی برای تشخیص برخی تفاوت‌های محتوایی ایجاد شده در متون داشته باشیم. تکیه ابومخنف در نگارش کتاب مقتل الحسین(ع) بر جزئیات و محاورات و نیز نزدیکی دوره حیات او به واقعه کربلا، مجموعه‌ای نادر از عملکرد امام(ع) در مراحل مختلف شکل‌گیری واقعه کربلا را در اختیارمان قرار داده است. بر این اساس،...

امیرمؤمنان علی بن ابیطالب(ع) از صدر اسلام تاکنون به دروازه شهر علم نبوی مشهور است، نگاه و بیان ایشان نسبت به قرآن کریم همواره مرجع مفسّران و محققان بوده است . در این زمینه، یکی از رابطه های عمیق نهج البلاغه با قرآن، تعلیل آیات قرآن در کلام علوی است. حضرت در قسمت هایی از نهج البلاغه به تعلیل آیات پرداخته و علل و چرایی کلام الهی را در قرآن مجید بیان می دارد. در واقع، می توان در نهج البلاغه پاسخ عق...

چکیده لشکر31 عاشورا به عنوان یکی از یگان های تحت امر قرارگاه کربلا در عملیات کربلای4 وارد عمل شد، اما از آنجا که هوشیاری دشمن به راه کارهای نیروهای خودی به لغو عملیات انجامید، این لشکر از ادامه مأموریت خود بازماند. پس از آنکه فرماندهی کل سپاه باتوجه به توان 80 درصدی باقیمانده از عملیات کربلای4، در مدت کمتر از دو هفته، دستور اجرای عملیات کربلای5 را صادر کرد، لشکر31 عاشورا ـ که در عملیات کربلای4 ...

چکیده مهم ترین ویژگی لشکر25 کربلا در عملیات والفجر8، ادغام یک تیپ زرهی و یک تیپ پیاده با این یگان و تبدیل آن به لشکر ویژه 25 کربلا بود. از آنجایی که این لشکر بیش از یک سال در هورالهویزه مستقر بود و عملیات های آفندی و پدافندی متعددی انجام داده و از آمادگی رزمی بسیار بالای آبی ـ خاکی برخوردار بود، فرمانده کل سپاه پاسداران در طرح عملیات والفجر8 حساس ترین مأموریت این عملیات را به این لشکر واگذار ک...

برخی از سوره‌های قرآن کریم دارای سرآغاز مشترک اند، به‌گونه‌ای که با همان نام شناخته می‌شوند. سور هفتگانة مسبّحات، از این جمله است. مسئلة این تحقیق، یافتن مشترکات هفت سورة مسبّحات، یعنی سوره‌های اسراء، حدید، حشر، صف، جمعه، تغابن و اعلی است که همة آنها با تسبیح آغاز شده‌اند. در این نوشتار سعی شده است ضمن خوشه‌چینی از خرمن فضل و اندیشة مفسران و صاحب‌نظران علوم قرآنی، برخی مضامین مشترک موجود...

این رساله در صدد است با بررسی مهمترین جنبشهای ایجاد شده در جهان اسلام در دوره تاریخی پس از واقعه کربلا تا پایان قرن دوم هجری تاثیرات و نقش الگوی قیام امام حسین را در آنها بررسی نماید از این رو سوال اصلی تحقیق عبارتست از اینکه مهمترین تاثیرات نهضت امام حسین بر حرکتهای اصلاحی از سال 61 تا پایان قرن دوم چه بوده است. فرضیه ارایه شده چنین است غالب حرکتهای اصلاحی از سال 61 ه ق تا پایان قرن دوم هجری د...

قصّه­ها و تمثیلات مثنوی مولانا جلال­الدّین محمد بلخی، مقدّمه واقعی شناخت مثنوی و راه ورود به اقلیم ناشناخته آن است. چون در تعلیم مولانا، حقیقت از شریعت جدایی ندارد و طریقت هم سرّ حال انبیا را نشان می­دهد، از جست و جو در آن چه به حالات و مقامات انبیا و اولیا در مثنوی آمده است، سرّ طریقت و حقیقت را بهتر می­توان درک کرد. بدین گونه با تأمّل در سرّ این گونه قصّه­هاست که می­توان به لطایف اسرار مثنوی راه یافت.