هر چند تفکرات و نظریات ابن‌خلدون از اصالت و تازگی خاصی برخوردار و حاوی مطالب ابتکاری فراوانی است، اما بدون تردید در پاره‌ای موارد تحت تأثیر پیشینیان قرار دارد و بین آراء او و دانشمندان متقدم مسلمان اشتراکاتی وجود دارد. یکی از متقدمین تأثیرگذار بر ابن‌خلدون، ابن‌اثیر صاحب کتاب الکامل است که در اثرش بارقه‌هایی از تفکر تاریخی را بدست می‌دهد. ابن‌خلدون هم در تاریخ العبر و هم در مقدمه از ابن‌اثیر تأ...

یتمحور بحثنا هذا حول الأثار (التربویه والاخلاقیه) التی تتمخض عن الاعتقاد بالمعاد علی شخصیه الانسان بابعادها الثلاثه (العقلی، النفسی، السلوکی) و هو بمثابه اجابه عن الاسئله التالیه: 1- ما هو تأثیر الاعتقاد بالمعاد علی البعد العلقی للانسان؟ 2- ما هو تأثیر الاعتقاد بالمعاد علی البعد النفسی للانسان؟ 3- ما هو تأثیر الاعتقاد بالمعاد علی البعد السلوکی للانسان؟ کما تم بحث آثار عدم الاعتقاد بالمعاد علی ه...

ازدان الشّعر العربی المعاصر بظاهرة التناص القرآنی، حیث اتّخذت مکانتها الرّفیعة فیه، فاحتضنها جمیع شعراء العرب المعاصرین، منهم شعراء العراق ومن بینهم جمیل صدقی الزّهاوی. وذلک بأنواع التّناص مع التّراکیب والمعانی والمفردات القرآنیة بما فیها الشّکلی(الکامل،أو الجزئی)،الإشاری والامتصاصی.      الملاحظة المهمّة أنّ الزّهاوی:  1. استطاع أن یستلهم من القرآن الکریم قدراً وافراً من هذه الأنواع بصور مختلفة. 2.امتاز ش...

الملخص یُعد نمط الحیاه الاسلامیه احد اهم المواضیع التی احتلت موقعاً فریداً لدی الباحثین، ومع هذا لا تزال علامات الاستفهام تحوم حول الکثیر من الاسئله فی هذا المجال، مثل ما هو نمط الحیاه الاسلامیه، وما هی خصوصیاته من منظور القرآن الکریم والمأثور، وکذلک ما هی معاییر الانسان المترقی، وما هی اساسیات نمط الحیاه الاسلامیه، وما هی اوجه تمایزه عن سائر انماط الحیاه، وما هی غایته، وما هو دور معرفه النفس والک...

لا إشکال فی أنّ الدعاء المأثور عن أهل البیت‏^ مملوّ بالعلوم والمعارف، ویحتاج إلی غوّاص ماهر لاستخراجها ونظمها فی سلک واحد موضّحاً إیّاها. والقیم الأخلاقیه و التربویه واحده من هذه المعارف، ولم یکن الهدف استخراجها بل لفت أنظار أهل الفکر والمعرفه إلی ضروره الاستفاده منها. اشتملت الرساله علی خمسه فصول، وحاولنا فی کلّ فصل طیّ مرحله واحده للوصول إلی النتیجه، وهی بیان أنّ للدعاء دور فی تربیه الإنسان وبناء شخصیّ...

اصطلاحات تصوف و عرفان در شعر و ادب ما، از دیرباز رایج گردیده است و شاعران و عارفان و نویسندگان متصوفه به موضوعات تصوف و عرفان و اصطلاحات آن اشاراتی فراوان نموده اند. و بعضی از عرفا در مورد آئین تصوف کتابهایی نوشته اند که یکی از آنها رسایل شاه نعمت الله ولی است که غالبا به صورت کلمات قصار و جمله های کوتاه بیان شده و حاوی نکات بسیار مثبت است . فرهنگ اصطلاحات عرفانی رسایل منثور شاه نعمت الله ولی ک...

یکی از برجسته ترین اشکال حیات فکری اهل سنّت و جماعت، مربوط به طیفی از ایشان است که توجّه توأمان به خلفای راشدین همراه با اعتقاد به  ائمّه اثنی عشر (ع) را در دایره باورهای مذهبی خود لحاظ می داشتند. مقاله حاضر، با استناد به اجزاء و رسایل متنوّع مجموعه ای خطّی به قلم میر جمال الدین محمّد حسینی جامی، از صوفیان حنفی مذهب سده های یازدهم و دوازدهم هجری، نحوه انعکاس این اندیشه را که کاتبش آن را کچکول (کشکول)...