چکیده این پژوهش بر آن است تا با استفاده از نظریه تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه توصیف جامعی از اصول تفکر سیاسی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم را در دهه اول انقلاب ترسیم کند و با واکاوی در بیانیه های این تشکل، مؤلفه های دال مرکزی و دال های شناور گفتمان جامعه مدرسین، به ویژه دیدگاه های فقهی ـ سیاسی در این چهارچوب تبیین شود تا رابطه آن ها با یک دیگر و نحوه ارجاع این دال ها به مدلول مشخص شود. بر این اساس،...

در سده نهم هجری جنبش صوفیان به صورت یک قدرت سیاسی نیرومند در ایران  ظهور کرد و حکومت جدیدی به نام پادشاهی صفویه تأسیس نمود. در این مقطع صوفیان با سیاسی ساختن مذهب تشیع، از آن به عنوان دال برتر گفتمان ملی­گرایی بهره بردند. تلاقی مذهب و ملیت در گفتمان صفوی باعث شد تا بعد از حدود نهصد سال –پس از ساسانیان-  وحدت دینی مبنای وحدت سیاسی قرار گرفته و هویت ملی در ایران سربرآورد. در این شرایط گفتمان تشیع...

تغییر و اصلاح بدن به عنوان بخشی از مدیریت بدن، شامل گستره ی وسیعی ازسازوکارها و اقداماتی می شود که کنش گر انسانی با کمک ابزارهای گوناگون و به شیوه های متفاوت، با دخل و تصرف و دست کاری در اندام های بیرونی انجام می دهد. از آنجا که زنان در مقایسه با مردان نسبت به وضعیت زیبایی و ظاهری خود و آنچه به چشم می آید دقت بیشتری دارند؛ سعی شد با توجه به ماهیت گفتمان و تحلیل گفتمان پاسخ این سوال کنکاش شود که...

یکی از سوژه های فعال در جریان نهضت امام خمینی (ره) و پیشبرد اهداف آن، دانشجویان مسلمان پیرو خط امام (ره) بودند. از این رو بررسی سیر مواضع و تحولات فکری و سیاسی این دانشجویان در انجمن های اسلامی به عنوان شریان اصلی جنبش دانشجویی در آن سال ها، می تواند روشنگر بخشی از تاریخ انقلاب اسلامی باشد. به جهت مناسبت موضوع و نیز قابلیت فوق العادة گفتمان لاکلا و موفه در تبیین پدیده های سیاسی - اجتماعی، این ن...

سیاست گذاری فرهنگی در حوزة زنان، یکی از مباحث مبتلابه جامعة ایران در حوزة فرهنگ است. تحت تأثیر آموزه هایی که پیامبر اسلام(ص)، در جزیرة العرب رواج داد، وضعیت زنان، به سرعت تغییر یافت و جایگاه فرهنگی- اجتماعی متفاوتی یافتند. در این مقاله، با اتکا به منطق گفتمان، تلاش می کنیم تا نظم اجتماعی در جزیرة العرب را با اتکا به نظم گفتمانی آن (با شناسایی گفتمان جاهلیت و گفتمان نبوی) مشخص نموده و نشان دهیم ...

این تحقیق با هدف تشریح فرآیند هژمونیک شدن گفتمان اصول گرایی عدالت محور در دهه سوم انقلاب(1380-1384) شکل گرفته است؛ جهت این بررسی بنا به امتیازات نظریه لاکلاو و موفه در نمایش سیستماتیک تخاصمات گفتمانی (افول یک گفتمان و ظهور گفتمان دیگر)، استفاده از این نظریه را به عنوان چارچوب نظری کارآمد و در عین حال به عنوان استراتژی روشی تحقیق در دستور کار قرار دادیم؛ پس از آن جهت عملیاتی نمودن تحقیق، با ارجا...

هدف مقاله حاضر شناخت اندیشه‌های محیط زیستی آیت‌الله خامنه‌ای است. این مقاله با استفاده از نظریات مطرح در حوزه ارزش‌گذاری به محیط‌زیست به این پرسش اساسی پاسخ می‌دهد که: مؤلفه‌های گفتمانی حاکم بر اندیشه‌های محیط‌زیستی آیت‌الله خامنه‌ای چیست؟ روش این پژوهش تحلیل گفتمان به روایت لاکلاو و موفه است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد آیت‌الله خامنه‌ای ازدو جنبه معنوی و سیاسی به موضوع محیط‌زیست می‌نگرد. در ص...

ژان فرانسوا لیوتار، متأثر از لودویگ ویتگنشتاین و نظریة بازی‌های زبانی قائل به اصالت «تکثر و تفاوت» می‌شود. اما یورگن هابرماس به دنبال «اجماع عمومی» و سیطرة کلیتی اندام‌و‌ار بر جامعه است؛ هدفی که از نگاه ساختارگرایانة سوسوری به زبان توشه‌گیری می‌کند. این مقاله کوشیده است تا با نقد نگاه رادیکال لیوتار و نیز تفسیر وی از بازی‌های زبانی و سپس نقد هابرماس، با تعدیلاتی در نظریات این دو فیلسوف، به دیدگ...

مقالۀ حاضر با تمرکز بر روابط قدرت و مقاومت مندرج در سرمایۀ‌ کلامی گفتمان‌های رقیبی که در متن منازعۀ سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دو دهۀ پیش از انقلاب اسلامی (1357) حاضرند، چگونگی برساخته‌شدن محدودۀ معنایی و ساختار اجتماعی سوژۀ زن انقلابی را نشان می‌دهد. بدین‌منظور، با تکیه بر بنیان نظری و روش‌شناسی که از پیوند استراتژیک امکانات مفهومی نظریۀ گفتمانی لاکلاو و موفه و نظریۀ تاریخی–گفتمانی وداک برآمده اس...

چکیده تبیین فضای فکری حاکم بر اندیشه فضل بن شاذان و علت تمرکز وی بر مباحث  کلامی و فقهی   مستلزم تبیین فضای گفتمانی حاکم بر زمان وی می باشد تا مشخص گردد  این دیدگاهها در چه شرایطی مطرح شده است و معطوف به چه اهدافی بوده است. نویسندگانی که در باره فضای گفتمانی نیشابور در زمان زندگی فضل بن شاذان( نیمه اول قرن سوم) به اظهار نظر پرداخته اند با  رویکردها و جهت گیری بسیار متفاوتی به این امر پرداخته و ...