نقش ترکان سلجوقی در تاریخ هنر ایران به نحوی سامان یافته که اغلب تاریخ دانان و متخصصین هنر، عصر حکومت آنان را اوج هنرهای اسلامی ایران در طول چهارده قرن گذشته دانسته اند. در همین راستا مرکزیت فرهنگی ایران در آن عصر باعث شد کلیه خط مشی های هنری خود را از ایران گرفته و با حمایت های خود آثار بسیاری در غالب معماری، صنایع مستظرفه و... تولید و به سر حد کمال برسانند. از جمله هنرهایی که در این دوره توانس...

«مارپیچ» از جمله شکل­های موجود در طبیعت است که در درون خود رازهای نهفته بسیار دارد. در حیوان، نبات و جماد، از کهکشان گرفته تا اتم، طبیعت، سرشار از شکل­های مارپیچی است. انسان­ها، همواره به این نقش‌مایه نمادین و اسرارآمیز توجه داشته­اند و برای آن مفهومی مقدس قائل بوده­اند. هنر، همچون زندگی به مارپیچ روی می­آورد و هنرمند با الهام از طبیعت، از این نقش‌مایه­ نمادین برای خلق اثرش بهره می­گیرد. در این...

از آنجایی که لباس و تزیینات آن از همان آغاز در کنار هم آورده می شدند و از مواد مختلف برای زینت لباس استفاده می شده، خود تزیینات نیز با فرهنگ های مختلف بیگانه نیست و در هر جایی از این دنیای خاکی متأثر از آداب و رسوم منطقه شکل متفاوتی به خود گرفته است. از جمله ی این مواد می توان به فلزات اشاره کرد که از همان آغاز کشف طلا ونقره برای شکوه و جلال لباس ها از آن ها استفاده می شده است. این نوشتار یک ...

عصر مفرغ همزمان با تدوین مکتوب اساطیر، افسانه ها و باورهای مذهبی در عیلام و سومر است که انسانبرای برخی موجودات همچون عقرب قدرت های ماورایی متصور می شود. در این دوره است که نقوش ترکیبی در هنرخاور نزدیک رواج می یابند. از آنجا که هر نقشی که در هر بازه زمانی– مکانی بوجود آمده به نوعی ریشه در باورهای مردم آن روزگار داشته است وجود نقوش ترکیبی چون عقرب- انسان می تواند بیانگر نوع نگرش مردم این دوره به ...

نقشمایه انسانی همواره جایگاهی خاص در هنر ایران و عناصر تصویری آن داشته است.در دوره ساسانی باتوجه به نوع حکومت و باورهای موجود، شاه به عنوان مرکز قدرت و نماد شکوه سلطنتی همواره جایگاهی ویژه را در نقوش به خود اختصاص داده است .با ورود اسلام به ایران و در سالهای اولیه آن ،ترسیم نقش انسانی مکروه دانسته و بسیار کم شد.در دوره سلجوقی به عنوان اولین و اصلی ترین دوره هنری بعد از اسلام ،مجددا تصاویر انسان...

چکیده این نوشتار تلاش دارد با نگاهی بر اساطیر و باورها و نیز نقشمایه های به جای مانده بر روی آثار هنری، کهن الگوی گیاه زندگی را در هنر مردمان ایران، میانرودان و مصر باستان تا آغاز دوران هخامنشی (هنگامه یکی شدن این فرهنگ ها) پیگیری کند، و در این راه با گردآوری داده های اسنادی کتابخانه ای و موزه ای، به پی جویی تحلیلی و تطبیقی ارتباط میان این فرهنگ ها بپردازد. این نوشتار بر اساس هدف از گونه پژوهش ...

نقشمایه ها در هنر ایران حاملان مفاهیم و مضامین مورد توجه مردم اعصار گوناگون بوده اند و تداوم طراحی آنها توان آن را دارد که تغییرات تصویری هر دوره را آشکار سازد . ایرانیان از آغاز برای زیبایی و تزئین ، مقامی والا قائل بودند . همواره هنرمندان ایرانی خواسته اند نقش هایی را که کنایه و نشانه ای از اشکال و امور خارجی است بنگارند . این نقش ها جنبه عاطفی اشیاء را جلوه گر می سازند . عظمت و تعالی هنر ایر...

این مقاله ویژگ یهای نقشمایه گل لوتوس، جنبه تقدس آن در تمد نهای ایران، هند و مصر، سیر تحول لوتوس در سه تمدن نامبرده و اسطور ههای این سه تمدن را بررسی کرده است که نماد نیلوفرین دارند. در هر تمدن، این گل ویژگی خاص اسطور هها و ایزدانی است که ب هگون های در تصویرها ب هصورت لوتوس متجلی شد هاند. لوتوس نمادی از ایزدانی چون اهورامزدا، آناهیتا و مهر در تمدن ایران؛ لاکشمی، ویشنو، برهما و بودا در تمدن هند و...

هنر گچبری هنری است که از دیرباز در معماری ایرانی دارای جایگاه ویژه ای بوده است و همواره از دوران باستان تا زمان معاصر در بناهای ایرانی حضور داشته است. به علت وجود شاهکارهای گچبری در بناهای دوره ایلخانی این دوره به عصر گچ شهرت پیدا کرده است. از میان این بناها، مقبره پیر بکران در منطقه لنجان در حوالی اصفهان یکی از شاهکارهای تزیینات گچبری این دوره می باشد. این بنا آرامگاه محمد بن بکران از مشایخ بز...