یکی از مهم­ترین سؤالاتی که ذهن پژوهشگران فوکو را درگیر کرده، این است که آیا نظریات او درباره قدرت موقعیتی برای اعمال آزادی و شورش فراهم می­کند. همچنین در پی این سؤال یکی از معماهای پیش روی پژوهشگران این بوده است که مواضع او درباره انقلاب ایران چگونه با مواضعی که درباره آزادی و قدرت داشته است، سازگاری می­یابد. در این مقاله به بررسی نقش آزادی و سوژگی در آثار فوکو با تأکید بر انقلاب ایران خواهیم پ...

میشل فوکو(1984-1926) بنیان­گذار تحلیل­گفتمان، به مجموعه­ای از گزاره­هایی گفتمان می­گوید که به یک صورت­بندی گفتمانی تعلق داشته باشد. گفتمان در این معنا یک صورت مثالی و بی­زمان نیست، بلکه از ابتدا تا به انتها تاریخی است؛ پاره­ای از تاریخ است که محدویت­ها، تقسیم­بندی­ها، تحولات و صورت­های خاص زمانمند خود را تحمیل می­کند و از علامت ها تشکیل شده اند؛ و اما  کارکردشان از کاربرد این علامت­ها، برای نشا...

این مقاله سعی بر این دارد تا به مطالعه ی نقش قدرت و عوامل شکل گیری حوزه ی عمومی در عصر پست مدرن بپردازد. بر این اساس از روش واژگونی فوکو استفاده می کنیم تا منابع تولیدی قدرت و اعمال آن در جهان پست مدرن را تحلیل کرده و در این حوزه به تولید شناخت بپردازیم. برای این امر، رویکرد تحلیلی فوکو از قدرت زیستی را مورد استفاده قرار می دهیم تا به نحوه ی تولید و اعمال قدرت در عصر پست مدرن و تأثیر آن بر شکل ...

بازاندیشی نه تنها به عنوان مهمترین ویژگی زندگی در جهان مدرن معرفی می‌گردد بلکه از مهمترین دغدغه‌ها و چالش‌های اندیشه متفکران علوم‌اجتماعی معاصر نیز است.  در آراء متفکرانی مانند آنتونی گیدنز  بازاندیشی به عنوان ویژگی اصلی دوران مدرن و بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی سیاسی و اخلاقی معاصر مطرح می‌گردد. در حالی که میشل فوکو این پرسش را در برابر ما می‌نهد که چگونه بازاندیشی به عنوان ویژگی اصلی در دنیای مد...

چکیده تحلیل شبکه ای قدرت در بیان میشل فوکو با عنوان حلقه های تور قدرت و رابطه ی میان دانش و قدرت، ریشه در دوره ی تبارشناسی اندیشه ی او دارد که به بررسی روابط بین اجزا و گزاره های برسازنده‏ی یک گفتمان می پردازد و این پرسش را مطرح می‏سازد که چگونه، در چه شرایطی و در قالب چه شکل‏هایی، چیزی مانند سوژه می‏تواند در نظم سخن ها ظاهر شود؟ مقاله‏ی پیش رو بر آن است که به بررسی روابط گفتمانی نمایش-نامه‏ی «...

نویسندگان این مقاله سعی کرده‌اند تا با مطالعه متن رمان «سووشون» به بررسی گفتمان‌های چندگانه اثر که متأثر از وضعیت اجتماعی عصر دانشور است بپردازند، و همچنین بررسی کنند که چگونه این اثر با بکار گرفتن صداهای مختلف در مقابل گفتمان مردسالارانه غالب، صداهای خاموش و ناشنیده زن را به گوش مخاطب می‌رساند. در عین حال با بررسی زبان رمان که متأثر از جنبه‌های مختلف حماسی، اساطیری و مذهبی است این نکته را به ا...

هدف پژوهش ، بررسی قدرت و ابعاد آن در گزیده ای از داستان های کوتاه روزگاران مالگودی (1982)اثر آر. کی. نارایان می باشد. بدین منظور، نظریات میشل فوکو در باب قدرت، استیلا، مقاومت در برابر قدرت و حدود و محدودیت های آن در داستان های زیر مطالعه می شود: کلام دکتر، هدیه ی دربان، سگ کور، کمک پدر، ماهی چهل و چهار، بردگی آرزومندانه، دوست لیلا، مادر و پسر، سلوی و مقبره شهید. پژوهش حاضر به ارتباط این داستان ...

«رؤیت‌پذیری» به­عنوان یکی از مؤلفه­های اصلی تحلیل­های فوکو جایگاه ویژه­ای در اندیشۀ وی دارد. تأکید او بر رؤیت‌پذیری به عنوان یکی از عوامل اصلی در شکل‌گیری علوم، و همچنین یکی از تکنولوژی­های قدرت، نشان دهندۀ این اهمیت است. استناد بر توصیفات تجسمی در تحلیل‌های فوکو سبب شده است که بسیاری از مفسران وی را فیلسوفی دیداری بدانند، ولی از دیگر سو، افشاگری او درباره جایگاه نگاه در اعمال قدرت، برخی دیگر ر...

در این پژوهش نسبت فلسفه سیاسی و قدرت در اندیشه سیاسی لئو اشتراوش و میشل فوکو بررسی شده است. تا قبل از نیچه و تعریف متفاوت وی از قدرت، این مقوله با تمرکز و حاکمیت سیاسی پیوندی تنگاتنگ داشت؛ به گونه ی که فلسفه سیاسی تلاشی برای نیل به حقیقت، نسبتش با قدرت به صورت پاسخ به مساله توجیه حاکمیت اقلیتی حکومتگر بر اکثریت تحت حکومت، یا ایجاد سامان سیاسی نیک تعریف می شد، اما با نیچه و طرح مباحثی چون "ار...