یکی از وجوه شیوایی و بلاغت زبان عطایی رازی در منظومه‌ی برزونامه عنصر موسیقی حماسی است. بیشتر توجه پژوهشگران به موضوع حماسی برزونامه است و غالباً پرداختن به موسیقی حماسی این اثر بر سبیل اشارت بوده است. یکی از تکنیک‌های عطایی در انعطاف‌بخشی به صورت سخن و تجسم فضای مهیج حماسی، به کارگیری موسیقی فاخر حماسی در عرصه‌ی کلام است. شیوه‌های موسیقی‌پردازی در شعر او تحرک و پویایی را سبب شده است؛ هم‎چنین موج...

منظومه‌های حماسی که پس از شاهنامه سروده شدهاند؛ اگرچه از نظر ادبی، لطف سخن فردوسی را ندارند؛ در پژوهش‌های اساطیری و حماسی حائز اهمیّت‌اند. یکی از مهمترین ارزش‌های این حماسهها  این است که بسیاری از روایت‌های پهلوانی که درشاهنامه گنجانده نشده و یا اشاره‌ای کوتاه بدان شده، در این  منظومه‌ها به‌طور مفصّل آمده ‌است؛ مانند پهلوانی‌های گرشاسب، فرامرز، بانوگشسب و... این روایت‌های حماسی، در رفع برخی...

واژة سگسار در اشعار حماسی هم به عنوان اسم مکان و هم به عنوان اسم خاص کاربرد داشته است ؛ اسم مکان برای محل سکونت کسانی که سر سگ و بدن آدمی داشته اند وبه عنوان اسم خاص نیز برای دیو به کار رفته است .علاوه بر شعرایی که حماسه سرا بوده اند ، دیگر شعرا نیز ازواژة سگسار در اشعار خود بهره برده اند . درموردایندوواژهاینپرسشهاوجودداردکه:اولین بار چه کسی این دو واژه را وارد ادبیات کرده است ؟ و کاربرد سگسار ...

گرشاسب‌نامه منظومه‌ای حماسی است که حکیم اسدی طوسی در آن جنگاوری‌ها و دلاوری‌های گرشاسب را به نظم کشیده است. گرشاسب یکی از مشهورترین پهلوانان ایرانی است که بخش‌های مهمی از ادبیات اسطوره‌ای و حماسی به توصیف اعمال او و فرزندانش (نریمان، سام، زال، رستم، فرامرز و...) اختصاص دارد. چهار عنصر (داستانی بودن، قهرمانی بودن، ملی بودن و خرق عادت) زمینه‌ساز یک داستان حماسی هستند. قوت و ضعف هر یک از این ویژگی...

از آغاز پیدایش جامعه بشری انسان احساس کرد که باید مردانی را استخدام کند که بتوانند از ملت دفاع کرده و اطمینان بخش حکومت حاکمان باشند. از میان این مردان، آنان که بیشترین فداکاری و از خودگذشتگی نسبت به مردم، سرور، مذهب و میهن شان از خود نشان دادند؛ آنان که شجاع ترین و وفادارترین کارگزاران بودند، در اذهان ملت و در قلب تاریخ ماندگار شدند. حضورشان در میادین جنگ، امید بخش سپاه و مایه ی شجاعت مردان ج...

یکی از مؤلّفه­های مشترک متون دینی و عرفانی «مکاشفه» یا «آپوکالیپس» است. بازتاب آپوکالیپس در خلال متون دینی، حماسی، عرفانی و اساطیری ملل مختلف نشانة حضور ژرف و نقش کم­نظیر عناصر ماورای طبیعی در ایجاد پیوندهای ناگسستنی میان آثار کهن دینی و عرفانی و اسطوره­ای است. مشابهت­های کتب مقدّس جهان؛ از جمله کتاب مقدّس(عهد  قدیم و عهد جدید)، آثار خلّاق صوفیانه و عرفانی مثل مثنوی مولانا، اشعار شاه نعمت‌الله ولی ...

سروده های حماسی در قرون متمادی افزون بر کارکردهای ادبی و زبانی خود تکیه گاه هویت ملل بوده است. در ادبیات جهان امروز و از جمله در شعر معاصر فارسی نیز جنبه های حماسی وجود دارد که زمینه ساز تحولات مهمی در حوزه ی ادبیات و اجتماع شده است. پایان نامه ی حاضر به پژوهش در مورد دیدگاه های مهم ترین شاعران چهار شاخه ی شعرنو ایران در برخورد با این موضوع می پردازد. از این رو از میان چهره های شعرنو فارسی شش ش...

حماسه یکی از مهم ترین انواع ادبی است که از دورانی که ملتی در راه دست یافتن به شکوه و تمدن گام نهاده است سخن می گوید. ادبیات عربی به دلایلی، از شاهکار برجسته ی حماسی بی بهره است. در این ادبیات، حماسه گونه هایی یافت می شود که در این مقاله، این حماسه گونه ها، در عصرهای مختلف ادب عربی بررسی شده است. در عصر جاهلی نمونه هایی از این حماسه گونه ها را می توان در معلقات هفتگانه، بوی‍‍ژه در معلقه وسیره یع...

به‌کارگیری عناصر حماسی از ویژگی‌های غزل امروز است. سیمین بهبهانی از شاعرانی است که به این امر توجّه ویژه‌ای نشان داده است. او برای این کار، عناصر بلاغی‌ای نظیر مبالغه و مفاخره را به کار می‌گیرد و در توصیف پدیده‌های طبیعت از اصطلاحات خاص حماسه و ستیز بهره می‌جوید. سادگی تشبیه در غزل‌های بهبهانی و به‌کارگیری وجه‌شبه‌های سازگار با حماسه، لحن حماسی غزل او را تقویت می‌کند؛ علاوه بر این استفاده از مشبّ...

توجه به اسطوره و حماسه‌ به‌ویژه‌ اساطیر و حماسه‌های ملی، یکی از مبانی اصلی در بافت معنایی و زبانی ادبیات فارسی بعد از شاهنامۀ فردوسی است که در هر دوره‌ای همگام با تحولات ادبی و متناسب با شرایط اجتماعی آن برهه ادامه یافته است. با شکل‌گیری انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تحمیلی، توجه عمیق به ابعاد شعر پایداری افزون گشت. همگام با آن، گرایش به حماسه که مناسب این نوع شعر بود، رشد کرد و شاعران بسیاری با زبا...