کشور ایران در عصر قاجار، به علت ضعف در زمینه‌های مالی، اطلاعاتی و فناوری جهت انجام تحقیقات، اکتشافات و بهره‌برداری از منابع نفتی، چند سالی پس از فوران اولین چاه نفت در جهان، شاهد ورود کارشناسان خارجی، به منظور بهره‌برداری از این منبع سرشار بوده است. واگذاری امتیازهای نفتی، به عنوان نمره منفی برای شاهان قاجار در تاریخ معاصر ایران، ثبت گردیده است. با اعطای امتیازهای نفتی زیان‌هایی به عرصه اقتصادی...

 با توجه به اهمیت و ضرورت سرمایه‌گذاری‌های کلان در عرصۀ نفتی، از دیرباز به چارچوب‌های حقوقی و مالی که تنظیم‌کنندۀ رابطۀ کمپانی‌های معظم سرمایه‌گذار و کشورهای نفتی سرمایه‌پذیرند، توجه شده است. پژوهش حاضر برآن است تا با نگاهی به تاریخ سرمایه‌گذاری‌های نفتی از دوران استعمار تاکنون، چارچوب‌های عامی را که روابط دولت‌های سرمایه‌پذیر و کمپانی‌ها درون آن تعریف می‌شوند، بررسی کند‌ و سیر تحول قراردادهای ...

نفت و گاز یکی از مهم‌ترین منابع انرژی در حال حاضر شمرده می‌شوند. این منابع در مخازن نفتی و در لایه‌های زیرزمینی قرار گرفته‌اند. دست‌یابی به آن جز از راه شناسایی میدان‌های نفتی و استخراج نفت از آنها ممکن نیست. صنعت نفت ایران و جهان تاکنون سه نوع قرارداد تیپ را در حوزه اکتشاف و توسعه میدان‌های نفتی تجربه کرده است: الف) قراردادهای امتیاز؛ ب) مشارکت در تولید؛ ج) خرید خدمت. استفاده از قراردادهای موج...

حضور شرکت‏‏های نفتی خارجی در مناقصات قراردادهای آی.پی.سی. موضوع تصویب‏نامۀ‏ «شرایط عمومی، ساختار و الگوی قراردادهای بالادستی نفت‏وگاز»، منوط به عقد قرارداد مشارکت با شرکت‏های اکتشاف‏ و تولید ایرانی دارای صلاحیت است. با وجود این، برگزیدن شریک ایرانی توسط شرکت‏‏های ‏خارجی مشمول ضابطه‏ای رقابتی نیست. از سوی ‏دیگر، با توجه به ناتوانی فنی و مالی شرکت‏های ‏ایرانی برای ورود مستقل به پروژه‏های بزرگ نفت...

با وجود معرفی بیع متقابل به عنوان تنها بستر اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت ‌و گاز، به موجب قوانین بالادستی همچون قوانین بودجه و برنامه­های توسعه در سال‌های پس از انقلاب، اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 مقررات جدیدی به تصویب رسید که نمایانگر شکل­گیری نظمی نوین در زمینه‌ اجرای پروژه­های بالادستی صنعت نفت است. نطفه‌‌‌‌‌ نظم نوین نفتی ایران که در ابتدا با تغییر نگرش نسبت به مقوله سرمایه‌گذاری خارجی ...

اصولاًٌ در فرآیند جلب سرمایه گذاری خارجی، ساختار حقوقی و قراردادهای موجود در کشورهای سرمایه پذیر از جمله مسائل حائز اهمیت است. تدوین ساختار روشنی از قواعد و مقررات که خود نیازمند طراحی الگو قراردادی مناسب است از جمله دلائلی بود که قانونگذار برای اولین بار پس از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران با تصویب قانون وظایف و اختیارات وزارت نفت در سال 1391 امکان سرمایه گذاری و تأمین و جذب منابع مالی داخلی و خار...

سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، بخصوص توسط خارجی‌ها، امری حیاتی برای اکتشاف و توسعه در صنعت نفت و گاز است. ازآنجایی‌که عمده میدان‌های نفتی در کشورهای توسعه‌نیافته است که مهم‌ترین ویژگی‌شان، کمبود بودجه‌ دولتی و ضعف بخش خصوصی داخلی در تأمین منابع مالی لازم است، جذب سرمایه‌گذاری خارجی بسیار اهمیت دارد. کمبود این امر یا حتی فقدان آن، مشکلاتی برای این کشورها ایجاد کرده است. قراردادهای مشارکت در تولید، همچو...

تصویب قوانین جدید در زمینة نفت و گاز با مقرره‌هایی که به نظر می‌رسد ارائه‌کنندة مضامین جدیدی‌اند مناقشات و اختلاف‌نظرهای بسیاری را دربارة وجود یا نبود مجوز برای ایجاد برخی تغییرات در قراردادهای نفتی به همراه داشته است. استفادة قوانین از عبارات «انواع روش‌های اکتشاف، توسعه و تولید»و «طراحی الگوهای جدید قراردادی و مشارکت با سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی» موجب بروز ابهامات زیادی شده و این پرسش را ای...

استفاده از قراردادهای بیع متقابل برای توسعه میادین نفت و گاز، ساز و کاری تثبیت شده در ایران است. قوانین و مقررات جاری، شرکت ملی نفت ایران را مجاز می دارند تا قراردادهای بیع متقابل را هم برای اکتشاف و هم برای توسعه میادین به کار برد. قرارداد بیع متقابل را می توان به عنوان یک قرارداد «خرید خدمات خطرپذیر» تعریف کرد که در آن، بازپرداخت هزینه های پیمانکار از طریق تخصیص بخشی از نفت و گازی که در نتیجه...

انعقاد قراردادهای نفتی با شرکت های بین المللی برای انجام عملیات بالادستی و پایین دستی در صنعت نفت ایران سابقه دیرینه ای دارد. پس از کشف نفت، نخستین قرارداد نفتی در سطح بین المللی در ایران منعقد شده است. انواع مختلف قراردادهای نفتی در ایران مورد استفاده قرار گرفته اند و در اکثر دوره ها میزان کفایت قراردادهای منعقد شده، از منظر منافع اقتصادی برای کشور ایران مورد سوال و ابهام بوده است. در این مطال...