در این نوشتار نخست به پیشینة تاریخی فلسفة نقدی تاریخ اشاره شده است ، سپس سه مسألة اصلی فلسفة نقدی تاریخ مورد بررسی قرار گرفته است . مسألة نخست آن نوع تبیین یا تبیین هایی است که در پژوهش های تاریخی لازم یا قابل قبول است . مسأله دوم این است که با توجه به نقش ساختاری ای که ارزشداوری ها غالباً در گزارش های تاریخی دارند ، تا چه اندازه استدلال های تاریخی باید یامی توانند فارغ از ارزش باشند . مسألة سوم...

چکیده دوران تیموری علی رغم ضعف سیاسی، عصررشد فرهنگی و توجه ویژه به مورخان و وقایع نگاران بود. از جمله تاریخ نویسان دوره مذکور غیاث الدین خواندمیر هروی بود. دراین پایان نامه سعی بر این است که با نقد و بررسی آثار وی به جایگاه خواندمیر در تاریخ نویسی قرن نهم و دهم پی ببریم و به تبیین این مسئله بپردازیم که فعالیت های سیاسی خواندمیر، شرایط سیاسی و فرهنگی دوران وی چه تاثیری دررشد و تکامل تاریخنگاری...

نیازهای ناشی از تحولات زمانی ومکانی همواره ایجادکننده تلقی های متفاوت از قرآن وسنت ازسوی عالمان و اندیشمندان مسلمان در طول تاریخ شده که بستر را برای پیدایش نحله ها و فرقه ها و گرایشهای متعدد فراهم نموده است. برقراری پیوند میان فرقه های گوناگون در حوزه فکر واندیشه با عالم بیرون و حوزه عمل، تاریخ پرفراز و نشیبی را برای دنیای اسلام رقم زدهاست. در این راستا در قرون اخیر، جهان اسلام با یکی از این تل...

در این کار تحقیقی مختصر، ابتدا در فصل نخست به معرفی اجمالی از دین مبین اسلام و مذهب تشیع و فرقه وهابیت پرداختم. در فصل دوم، سعی نمودم به اموری چند که از مسلمات در نزد عموم مسلمین بشمار می آید بپردازم و با توضیح مختصر، اما مفید درباره این امور تقریبا مورد اتفاق نزد گروههای مختلف اسلامی، از مقدمه چینیهای تکرار هنگام بحث و احتجاج، خود را رهایی بخشم. در فصل سوم اشکالاتی را که شیعیان در مسئله توحید ...

نذر و قربانی از جمله سنت های حسنه ای است، که در ادیان الهی و بالخصوص دین مبین اسلام مورد تأکید فراوان واقع شده است. بزرگان دین، فقها و متکلمین در کتب فقهی و اعتقادی خود به آن پرداخته و شروط و احکامی هم برای آن قائل شده اند، و بر این باورند که بدون در نظر گرفتن آن شرایط، نذر و قربانی درست نمیباشد.

چکیده مسأله ی امامت و جانشینی پیامبرصلّی الله علیه وآله ، از مهم ترین و گسترده ترین موضوعاتی است که در طول چهارده قرن ،همواره مورد توجه مسلمانان و محلّ بحث های فراوان بوده است.تشکیل دو گروه شیعه و سنی و به دنبال آن بروز جنگ های سیاسی اختلاف نظر های فراوان در مسائل عقیدتی و فقهی و...از پیامدهای همان اختلاف بر سر جانشین پیامبر است. این اهمیّت و ارزشمندی، مبحث امامت باعث شد که مبحث نصب امام را انتخ...

در روزگار صفویه شماری بسیار از دانشمندان و هنرمندان ایرانی به دلایل و انگیزه های گوناگون به سرزمین های همسایه، به ویژه هندوستان و عثمانی، مهاجرت کردند. این مهاجرت‌ها یکی از عوامل پیوند فرهنگی میان ایران و سرزمین های یادشده بود. در میان این مهاجران فرهیخته، گروهی نیز تاریخنگار بودند و یا در کنار علوم دیگر، به تاریخنگاری نیز می‌پرداختند. اینان ناقلان سنت تاریخنگاری ایرانی در سرزمین های محل هجرت خ...

از آنجا که منابع مهم تاریخی جهان اسلام به صورت قابل ملاحظه ای به روایات هشام کلبی و نقل آنها توجه نشان داده اند، می توان او را یکی از نویسندگان و محققین مهم، متقدم و اثرگذار در پیشرفت تاریخ نگاری اسلامی به شمار آورد. شواهد حاکی از آن است که تنوع و گستردگی آثار هشام حجم بالایی از روایات مختلف را در اختیار پژوهشگران تاریخی نهاده است. معالم و نشانه های به جای مانده از نگاشته های هشام در منابع پس ا...

توحید عبادی از مهم ترین و بلکه اساسی ترین مراحل توحید است که مفهوم و مصادیق آن مورد نزاع شیعه و وهابیت قرار گرفته است. گرچه اصل این مسأله مورد اعتقاد و اتفاق همه مسلمانان است؛ اما به جهت اختلافاتی که بین شیعه و وهابیت بر سر مرزهای توحید و شرک در عبادت وجود دارد، و به جهت دیدگاه خاص آنان در مورد ملاک و معیار عبادت، تهمت ها و موضع گیری های شدیدی از سوی آنان متوجه شیعه شده است. ریشه این اختلافات د...

کتاب تاریخ فیروزشاهی، تالیف ضیاء الدین بن موید الملک برنی، یکی از مهمترین کتابهای تاریخنگاری اسلامی درهند است که به زبان فارسی نگاشته شده است. این نوشتار می کوشد با شناخت بینش تاریخی مولف، از طریق بررسی شاخصه هایی چون بینش معرفت شناسانه، بینش اجتماعی و بینش فرهنگی، چگونگی بازتاب این بینش ها را در تاریخنگری وی باز جسته و تاثیر هر کدام از آنها را در روش تاریخنگاری او تحلیل کند. برای تحقق این هدف،...