مشاهده و مطالعه تزئینات معماری کلیساهای منطقه قفقاز نشان‌دهنده تحول یا تغییر رویکردی مشخص در برخی جنبه‌های این موضوع است. یکی از جنبه‌های تزئین بنا، استفاده از نورهای طبیعی و مصنوع در کلیساست که به روش‌های مختلفی مدیریت و کنترل شده است. مشاهدات میدانی و مطالعات تاریخی دوره‌های مختلف ساخت کلیساهای این منطقه بیانگر این است که در دو کشور گرجستان و ارمنستان، روند متفاوتی در زیبایی‌شناسی و مدیریت نو...

کاشیکاری یکی از شیوه‌های نقش‌پردازی آرمان‌‌گرایانه در تزئینات معماری ایران است، که پیشینۀ تاریخی آن به قبل از اسلام باز می‎گردد. هنر کاشیکاری در قرون اولیۀ اسلامی در ایران به‎دلیل افزایش ساخت بناهای مذهبی، به‌‌صورت تزئینات در مجموعه‌های مذهبی نمایان می‌‌شود. روند رشد و توسعۀ حرم مطهر در سراسر تاریخ اسلام و در طول حیات حکومت‌های اسلامی ادامه داشته است. از این‎رو، نوع معماری و متعلقات آن از جمله ...

نقوش حیوانی در تزئینات وابسته به معماری منطقه کرمان از صفویان تا پایان قاجاریان دارای غنای تصویری بسیار بالایی بوده و از ساختار ویژه ای در طراحی تبعیت می کنند . به نظر می رسد این نقوش در این بناها بیشتر با جنبه تزئینی بکار رفته باشند . تلفیق نقوش حیوانی و گیاهی چنان زیبایی را بوجود آورده است که بررسی چگونگی دستیابی به این درجه از زیبایی در تزئینات امری است که مورد توجه قرار می گیرد . نتایج بد...

یکی از قدیمی ترین موادی که بشر با آن سر و کار داشته آهک است که توسط اقوام ساکن در نقاط مختلف دنیا به طور جداگانه شناسایی و استفاده شده است. یکی از موارد استفاده از آهک، به کار بردن آن در اندودکاری بناها چه به صورت ساده و چه تزئینی می باشد، به گونه ای که در بیشتر آثار معماری اروپا این تزئینات به کار رفته است. در ایران به علت اقلیم گرم و خشک آن استفاده از اندودکاری تزئینی با آهک، تقریباً محدود به ...

دو مسجد- مدرسۀ چهارباغ و علیقلی‌آقا از دو مجموعة شهری شاخص دوران شاه سلطان حسین در پژوهش حاضر مورد توجه قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر دو فرضیه را مطرح می­دارد. نخست اینکه مسجد- مدرسه­ های منتخب در این پژوهش به عنوان شاخص ­ترین بناهای علمی- مذهبی احداث‌شده در دورۀ پادشاهی شاه سلطان­ حسین، به‌خصوص از حیث آرایه­ های معماری، دارای مؤلفه‌های سبک­ شناسانه منظمی هستند و دوم اینکه یکی از عوامل مهم در ایجا...

شهرستان نرماشیر در مسیر راه‌های ارتباطی واقع است که مرکز و غرب ایران را به جنوب‌شرق، سواحل دریای عمان و هرمز پیوند می‌داد. در این شهرستان، علاوه بر محوطه‌ها و آثار دوران اسلامی مانند برجها، کاروانسرا و یک تپه، قلاع با کارکرد نظامی- دفاعی و اربابی- مسکونی ساخته شده است. قلعه شهید یکی از این قلاع نرماشیر است. پرسش اینست که ویژگی‌های معماری و تزئینی قلعه شهید چیست و تحت تأثیر چه عواملی قرار گرفته ...

معماری دستکند گونه خاصی از معماری است که در آن هیچ مصالحی برای تولید فضا استفاده نمی­شود و برخلاف اصول معماری متعارف مسائل ایستایی در این نوع معماری چندان مورد بحث نیست. این نوع معماری را می توان به نوعی تولید فضا از طریق ایجاد فضاهای منفی در بستر کوه و سنگ دانست که از ترکیب فضاهای پر و خالی متولد می شود و به نوعی پاسخگویی به نیازهای اقلیمی بشر است. فضاهای دلخواه در این نوع معماری با برداشتن تو...

بحران انرژی در دهه هفتاد میلادی و در ادامه آن مشکلات زیست­محیطی، بر بسیاری از فعالیت­های انسانی سایه افکند و باعث شد، حوزه طراحی معماری به عنوان یکی از عوامل موثر در مصرف بالای انرژی با چالشی سخت مواجه گردد. از این­رو مسئله حفظ محیط­زیست، نیاز نسل­های آینده و بهره­گیری از انرژی­های رایگان مفهوم جدیدی را با عنوان «پایداری» در همه علوم وارد نمود. بر اساس مطالعات صورت گرفته بسیاری از بناهای بومی ...

در قرن اخیر، شهرهای جهان و به ویژه جوامع توسعه نیافته، با هجوم رویکردهای صنعتی و تکنولوژیک در مصالح و شیوه ساخت روبرو شدند و این در حالی بود که بسیاری از متفکران معماری و شهرسازی معاصر ایران با تأکید بر هویت فرهنگی، تحولات تکنولوژی و علوم را نادیده گرفتند؛ چنان که گویی تکنولوژی با فرهنگ و معماری بومی سازگار نیست و هویت فرهنگی، در تکرار الگوهای گذشته معماری خلاصه شد. این رویکرد نه تنها به بازیاب...

چکیده تزیینات ابنیه دوران اسلامی یکی از مهمترین دغدغه های هنرمندان و معماران این دوران محسوب می شده است؛ بطوریکه با استفاده از آجر، گچ و کاشی های درخشان، زیباترین طرح های هندسی، نقوش اسلیمی و کتیبه ها را بوجود آورده اند. دوره صفوی به حق یکی از درخشان ترین ادوار هنر اسلامی ایران است. در این دوره به سبب ایجاد یک حکومت مرکزی قدرتمند و امنیت حاصل از آن و البته هنر دوستی و هنرپروری پادشاهان این سلس...