سبک­شناسی تطبیقی با مقایسه ساختار متنی و فرامتنی دو متن مبدأ و مقصد، میزان همسانی­ها و ناهمسانی­های سبکی هر دو را نشان می­دهد. در این نوع پژوهش، نوع دریافت مترجم از متن اصلی، میزان موفقیتش به عنوان واسطۀ انتقال سبک اصلی نویسنده، میزان تصرّف وی در سطوح زبانی، ادبی و فکری متن اصلی، تأثیر جامعۀ گیرنده بر ترجمه و گاهی میزان پذیرش جامعۀ مقصد ارزیابی می­شود. ملک الشّعرای بهار در قصیده­ای با عنوان «نکیر...

نخستین تأثیر و تاثرات از گفتمان ملی گرایی و تلاش برای صورت‌بندی تاریخ متناسب با آن، از اواسط سلسله قاجار (اوایل دوره ناصری) در ایران شکل ‌گرفت. برای روشنفکران و تجددخواهان این دوره، ایدئولوژی ملی‌گرایی، یکی از مهم‌ترین سرچشمه‌ها و نشانه‌های قدرت دول اروپایی بود. جلال‌الدین میرزا، شاهزاده قاجاری از نخستین نویسندگان و مورخانی است که بازنویسی تاریخ ایران مبتنی بر منابع جدید و با رویکرد باستان‌گرای...

نهضت بیداری اسلامی درکشورهای عربی و حملة عراق به ایران، به عنوان رخدادهای بزرگ قرن بیستم، طبع شاعران را تحت الشّعاع قرار داده است؛ آنان همدوش رزمندگان به پاخاستند و در قالب واژگان، مضامینی همچون شهادت و استقامت در راه حق را در برابر مضامینی چون ظلم و استعمار قرار داده‌ و بدین نحو تصاویری را که یا دارای بار عاطفی مثبت است و یا حقیقت و حالتی منفی دارد، خلق کرده‌اند؛ نگریستن از این زاویه به شعر معا...

متن‌ها، موجوداتی زنده‌اند که در طول تاریخ با هم در ارتباط، داد و ستد و تعامل بوده و هستند. این ارتباط در قالب متنی، بینامتنی و فرامتنی است که بررسی و تعمّق در هر کدام از این نوع روابط، باعث گره‌گشایی و تحلیل متون می‌گردد. از یک نگاه، تحلیل بینامتنیت، در اثر یک شاعر یا نویسنده، تأثیرپذیری وی از شاعران و نویسندگان پیشین و نیز تلمیحات، اشارات تاریخی و آیات و احادیث به کار رفته در متن را بررسی می‌کن...

نویسنده همواره می­کوشد تا نشانی خوانندۀ آرمانی خود را، یا با ترسیم هرچه روشن­تر مسیر دلالت­جویی در متن، و یا به بیانی استعاری با خوانندۀ عادی در میان بگذارد. از سوی دیگر، خوانندۀ عادی نیز به پشتوانۀ بعضی قواعد نانوشتۀ دلالت­گری و دلالت­جویی است که راهی به جایگاه خوانندۀ آرمانی می­جوید. آنچه در این راه دستگیر خواننده می­شود، در این­جا دلالت مازاد (بر معنای صریح) خوانده و آن را ارزش افزوده­ای دان...

ابراهیم نصرالله از برجسته­ترین شاعران مقاومت فلسطین است که با استفاده از سمبل و زبان نشانه، آثار شعری فراوانی در دفاع از فلسطین و مبارزه با استکبار و استبداد نیروهای مداخله جو و رژیم اشغالگر سروده است. دو دیوان «فضیحة الثعلب» و «نعمان یستردّ لونه» از جمله دیوان­های شعری مشهور او در زمینة نقد جنگ و ظلم و ستم استعمارگران و دعوت به مبارزه، ایستادگی و مقاومت مردم فلسطین است که سرشار از نشانه و نماد ...

زبان‏شناسی ابزار توانمندی در مطالعه روشمند زبان به شمار می­آید که معناشناسی یکی از برجسته­ترین شاخه­های آن است که محققان بسیاری برای کشف بیشتر مقاصد مختلف یک متن به بررسی این جنبه از زبان­شناسی پرداخته­اند. دی­بوگراند در مطالعات معناشناسانه و نظریه خویش، عوامل 4 گانه­ای را معرفی کرده است که تمامی ابعاد لغوی و غیرلغوی متن را در برمی­گیرد. بر اساس این نظریه تحقق متنوارگی در یک متن مستلزم ح...

سفرنامۀ میرزا صالح شیرازی حاوی روایتی نسبتاً مفصل از تاریخ غرب، به‌ویژه کشورهای روسیه، انگلستان و عثمانی است. هدف این پژوهش جست‌وجوی دلالت‌‌های صریح و ضمنی نهفته در این بخش از سفرنامه، و سؤال مشخص آن ناظر به انگیزه، هدف و شیوۀ تاریخ‌‌نگاری میرزاصالح و نگرش تاریخی اوست. تحلیل مضامین مندرج در سفرنامه در پرتو نگاهی فرامتنی، نشان می‌‌دهد که وزن بالای تاریخ‌‌نگاری در این سفرنامه حاکی از اهمیت تاریخ، ...

قرآن مجید، این کتاب آسمانی، فرامتنی است که سایر متن‎ها خواسته یا ناخواسته از آموزه‎های آن به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم اثر پذیرفته‎اند. سهم اثرپذیری از کلام الهی بر زبان فارسی سهمی انکارناپذیر و مبارک است و این اثرپذیری در کلام ادیبان شیرین‌سخن فارسی برجسته‎تر و قابل تأمّل‎تر از دیگران است. شعر فارسی با بهره‎گیری از مرواریدهای درخشان کلام الهی گنجینه‌های معرفت و حکمتی را فراهم کرده است که قرن‎هاس...

امروزه نقش مخاطب در تفسیر کالاها و محصولات فرهنگی، از جمله فیلم‏های سینمایی، بسیار اساسی است. از‌این‌رو، کشف شیوة معنادهی و خوانش مخاطبان می‌تواند ما را به جهان اجتماعی در پس این تفسیرها نزدیک کند. زنان از جمله مخاطبانی‌اند که با داشتن پیشینه‌ها و تجربه‌های فرهنگی و نسلی مختلف می‌توانند خوانش متفاوتی از فیلم‏ها داشته باشند. مقالة حاضر نیز، مبتنی بر پارادایم تفسیری، قصد دارد بدین سؤال پاسخ دهد ک...