پساساختارگرایان، به‌ویژه دریدا، با تکیه بر فرآیندها و سازوکارهایی چون تعویق، فاصله، ردّ (trace) و غیریت، به نقد تقابل‌های دوگانه و رویکردهای مبتنی بر متافیزیک پرداخته‌اند. با وجود تأکید پساساختارگرایی بر سازوکارها و رهیافت‌های خاصّ خود، با تبیین ژرف‌ساخت‌های نظریِ پساساختارگرایی (و به‌ویژه آرای دریدا) می‌توان به نقش بنیادین استعاره و کارکردهای استعاری در تکوین مبانی نظریِ آن پی‌برد. در این مقاله، ب...

دغدغه و دستمایه اصلی در این مقاله بررسی نقش استعاره‌های مفهومی در ساحت اخلاق است. پس از تعریف و تحلیل استعاره مفهومی با تاکید بر آراء لیکاف، جانسن و کوچِش، عمومیت، مفهومی بودن ذاتی و ساختار سیستمی به عنوان سه مولفه اصلی این سنخ از استعاره معرفی و انواع ساختاری، وجودشناختی و جهت‌مند آن به بحث گذاشته شد. همچنین بیان شد که اخلاق، سرشتی استعاری دارد و بدون استعاره‌های مفهومی قابل تصور نیست. ورود است...

مراحل پیموده شده عبارتند از این که در گام نخستین با بیان نمونه هائی از اختلاف فهم مخاطبان حدیث، به اثبات این امر پرداخته شده، و بعد به بررسی تأثیر فهم مخاطب در کیفیت بیان معارف اعتقادی از طرف پیشوایان دین (علیهم السلام) برآمده، و در همین راستا به معرفی روش تمثیل و به کارگیری مَثَل، به عنوان یکی از بهترین شیوه های انتقال معانی و اعتقادات عالی به مخاطبانی که توانائی لازم برای دست یابی مستقیم به قله...

وجه تسمیه و محوری­ترین بنیاد مورد ادعای شکل­گیری سلفیه، توجه ویژه به موقعیت، مرجعیت علمی و فهم «سلف» می­باشد. عواملی چون نزدیک­تر بودن به زمان رسول خدا(ص)، عدالت و فضیلت سلف، مهم­ترین وجوه حجیت فهم سلف در نگاه سلفیه را شکل می­دهند. سلفیه در توجیه اتخاذ این وجوه برای سلف، تلاش کرده­اند دیدگاه خود را به آیات، روایات و اجماع مستند نمایند؛ درحالی­که مستندات منقول و حکم روشن عقل، هیچ اطلاقی در حجیت ...

جستار حاضر در پی بررسی سبک­ شناختی استعاره­ های بنیادین دربارة انسان، جهان، تولد، زندگی و مرگ در رباعی­ های اصیل خیام است. با تکیه بر رویکرد زبان­شناسی شناختی و با مبنا قرار دادن شصت و شش رباعی اصـیل خیـام، استعاره­ های مربوط به مفاهیم مذکور در این رباعی­ ها مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی­ های کمی و کیفی آنها مشخص می­ شود. نتایج این بررسی نشان می­ دهد که به ازای هر مفهوم چندین استعارة مفهومی متف...

الف. موضوع و طرح مسئله (اهمیت موضوع و هدف): نظریه معاصر استعاره می¬کوشد که به استعاره با نگاهی بیش از ابزاری در جهت زیبایی آفرینی و شکوفایی بلاغی بنگرد و نقش آن را در زبان مورد توجه قرار دهد. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع،چارچوب نظری و پرسشها و فرضیه¬ها: در این پژوهش استعاره به عنوان مبنای تفکر و شناخت و همچنین زیربنای کاربردهای زبانی درنظر گرفته شده است و در چند گروه اصلی نظامهای ا...

در قلمروی زبان‌شناسی و شعرشناسی شناختی بهره گیری از ابزار استعاره در کالبدی شدن تجارب بشری همواره مورد توجه بوده است. در این رابطه، اندامهای بدن همواره به عنوان یک حوزه ی مبدأ در امر ساختارپردازی استعاری مفاهیمی متنوع در اغلب زبانها لحاظ می شده اند و در این امر از الگوهای فرهنگی هر زبان بهره برده اند. از این رو، پژوهش حاضر به جهت مطالعه ی تعامل میان نظام استعاری زبان، بدن و فرهنگ در زبان فارسی ...

پژوهش حاضر بر این فرض استوار است که مفاهیم عاطفی‌ای که در نگاشت‌های استعاری مشابهت نشان می‌دهند، در حوزة واژگان، در تحولات ریشه‌شناختی نیز مشابهت نشان خواهند داد. برای ارزیابی این مسئله، پایگاه داده‌های زبان فارسی معاصر با کلیدواژه‌های برابری از حوزه‌های مفهومی ترس و خشم  جستجو شد. 899 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری خشم و 600 عبارت استعاری مربوط به مفهوم‌سازی استعاری ترس به‌دست آمد. ...

هدف: از آنجایی که پژوهش‌های انجام شده روی کودکان دارای سندرم ویلیام مطرح می‌سازند که تنها تفاوت این کودکان یا کودکان طبیعی عدم درک استعاری است، این پژوهش سعی دارد با بررسی و مقایسه درک و کاربرد عبارات استعاری یدنمند این کودکان با کودکان طبیعی، به شناخت بهتری از درک استعاری این کودکان را ارائه کند. روش: این پژوهش به بررسی مقایسه‌ای ده کودک طبیعی (5/4 تا 5 ساله) و ده کودک دارای سندرم ویلیام (در ه...

حرمت شراب و باده در فرهنگ اسلامی موجب شده بحث‌های حافظ‌شناسان دربارۀ این پدیده در غزل حافظ به حوزۀ فقهی محدود شود و عمدتاً از دقت‌ در تعابیر هنری جایگزین آن غفلت شود. در این مقاله، تعابیر متعدد حافظ از شراب، متناسب با ساختار غزلیات وی، استخراج شده‌است. در تعابیر حافظ، عمدتاً طنزهایی نهفته‌است که علت کاربرد شراب را در غزل نشان می‌دهد. حافظ به اعتبار رازگشایی شراب، از تعابیر استعاری «پیش‌بین» و «سر...