هیچ جامعه شناخته شده ای نیست که در آن نوعی از دین وجود نداشته باشد. دین در بسیاری از جوامع جزء بنیادی و اساسی از فرهنگ است که هنجارآفرینی و نقش آفرینی مهمی در حیات اجتماعی انسان ایفا می کند. دین ترکیبی از باورها و اعمال است. مراسم و مناسک از اعمال دینی است که بخش گسترده ای از کنش های اجتماعـی ما را شکل می دهند. تـنوع، گستردگی، پـویایی، تأثیر فـرا زمـان و مکان، از جمله ویژگی های مراسم و مناسک دی...

مساجد در صدر اسلام به‌دلیل عهده‌داری کانون اصلی ارتباط مردم به‌ویژه فعالان جامعه، کارکردهای فراوانی در نظام اجتماعی ایفا می‌کردند. در عصر جدید به‌دلیل تفکیک ساختاری و تقسیم کار به برخی از کارکردهای اجتماعی و سیاسی آن کمتر توجه می‌شود. با این حال در جریان انقلاب اسلامی ایران، مساجد نه‌تنها محلی برای عبادت که محلی برای فعالیت فرهنگی علیه رژیم و نظام اجتماعی حاکم تبدیل شد. با توجه به مطالب یاد...

شهر مشهد، مدفن علی­ابن موسی­الرضا(ع)، امام هشتم شیعیان دوازده امامی با  2427316 نفرجمعیت درآبان­ماه 1385، بزرگترین کلان­شهر کشور پس از تهران است. کارکردها و ساختارهای شئون زندگی معنوی (اجتماعی و فرهنگی) و مادی (اقتصادی و فضایی) شهر برخاسته از همین سرشت مذهبی- فرهنگی است.      با عنایت به قداست این آستان، زائران مسلمان (عمدتاً شیعیان) از سراسر جهان طی سده­های متمادی به این شهر سرازیر شده­اند. این...

دین اساس آیین ها و باورهای نوع بشر را تشکیل می دهد و به همراه اعتقادات دینی از اجزاء جدایی ناپذیر هر فرهنگی می باشند،به شکلی که همواره در طول تاریخ زندگی انسانها با آنها همراه بوده و هیچ دوران و مکانی نبوده که دین در آن حضور نداشته باشد و به همین دلیل است که میتوان انسان امروز را به عنوان موجود دین ورز معرفی نمود. هدف این پژوهش بررسی مردم شناختی آیین ها و باورهایی است که در ارتباط با امامزادگا...

نقاشی دیواری هنری دیرین است با ظرفیت هایی نوین و تاریخ هنر مملو از آثار دیواری با کارکردها و رویکردهای متنوع است. به موازات رشد جوامع بشری، عنصر ارتباط نیز در این آثار رشد کرده است. امروزه آثار دیوارنگاری به قلمروهای گسترده ای از حیات اجتماعی انسان ها واردشده اند و کارکردها و نقش های اجتماعی متعدد و متنوعی را در جامعه ایفا می کنند. در جامعه ایران، نقاشی دیواری از دیرباز مورد توجه حاکمیت های مخت...

محیط مذهبی شوشتر سبب شد تا قبل از دورة پهلوی، مردم شوشتر سعی کنند بخش اعظم موقوفات خود را به ساخت، تعمیر و تدارک احتیاجات مساجد، مدارس و امامزاده­ها اختصاص دهند؛ بنابراین در این ادوار، کارکرد وقف بیشتر فرهنگی ـ مذهبی بود. در دورة پهلوی نیز، علی­رغم تحول و دگرگونی شتابزده در عرصه­های گوناگون اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، مردم شوشتر همچنان به صورت کم و بیش، به مقولة وقف توجه نشان دادند. پژوهش حاضر، ...

اصولاً ساماندهی فضایی رابطة تنگاتنگی با الگوهای رشد و توسعة اقتصادی از یکسو و الگوهای کالبدی-فضایی از سوی دیگر دارد که پرداختن به چنین الگویی در حقیقت انتظام‎بخشی به توسعة متعادل در نواحی روستایی می‎باشد. معمولاً ساماندهی فضایی ـ کالبدی با دو هدف اصلی بهینه کردن مکانها و همچنین ساماندهی کارکردها و فعالیتها صورت می‎پذیرد. در این تحقیق به منظور تعدیل کارکردها و ساماندهی فضایی ناحیه روستایی سنگان خا...

عصر صفوی به عنوان دوره ای مهم و تعیین کننده در بستر تاریخ ایران، دارای متغیرات مختلف فرهنگی است، که اوج تبلور آنها در اصفهان، پایتخت صفویان به منصه ی ظهور رسیده است. در این بین نهاد خانواده از جمله نهادهای حیاتی در جامعه ی عصر صفوی است، که به فراخور حال خود در کنار دیگر نهادهای اصلی همچون حکومت، اقتصاد، مذهب و آموزش و پرورش مشتغل به ایفاء کارکردهای خود بوده است. پرسشی که در اینجا مطرح می شود آن...

آیین های سوگواری عاشورا در شهرستان اردبیل تنها یک پدید? ساد? مذهبی نیست، بلکه چنان کیفیتی را داراست که خصائص یک نمود زنده و فعاّل فرهنگی و اجتماعی را آشکار می سازد. هدف این تحقیق درک و توصیف دقیق و ضخیم مراسم عاشورا در جامع? اردبیل به عنوان یک میراث فرهنگی در زمان کنونی و تحلیل کارکردهای اجتماعی این مراسم در جامع? مورد بررسی است. لذا پژوهش حاضر می کوشد با تکیه به روش مردم نگاری، توصیفی جامع، عین...