در پژوهش حاضر داستان‌های کلیله و دمنه با تکیه بر حکایت «پادشاه و برهمنان» از دیدگاه روایت‌شناسان ساختارگرا بررسی شده است. در پیکره اصلی، ابتدا سطوح سه‌گانه یک متن روایی- داستان، گفتمان، و روایتگری - معرفی شده است‌؛ آنگاه حکایت «پادشاه و برهمنان» در سطح «داستان» و مؤلفه‌های سه‌وجهی آن – پی‌رنگ، شخصیت و تعلیق - بررسی شده است. از مهم‌ترین یافته‌های این پژوهش برخورداری حکایت فوق از یک پیوند خطی و ی...

چکیده روایت شناسی از شاخه های جدیدی است که با نقد ادبی، نظریه ادبی و زبان شناسی گره خورده است. به کمک آن می توان جوانب مختلف را جست وجو کرد و روابط درون متنی را آشکار ساخت. پراپ، از و اثبات ساختار » ریخت شناسی قصه های پریان « نویسندگان برجسته ی مکتب فرمالیست روس، با تدوین کتاب یکسان برای این قصه ها از آغازگران علم روایت شناسی جدید شد. گرماس نیز یکی از روایت شناسان ساختارگرای فرانسه با الگو...

یکی از معروف¬ترین شیوه¬های دسته¬بندی داستان¬ها، ریخت¬شناسی است. نخستین¬بار ولادیمیر پراپ، محقق روسی، با توجه به ساخت روایت و کوچکترین واحدهای سازندۀ آن، این شیوه را ابداع کرد و در تقسیم¬بندی قصّه¬های پریان روسی به کار گرفت. قصّه¬های پریان، که افسانه جادویی نامیده می¬شود، داستانی است که در جهانی غیر واقعی رخ می¬دهد، مکان و شخصیت¬های معین ندارد و سرشار از رخدادهای شگفت و باورنکردنی است. پراپ در برر...

در این پژوهش، دو داستان سندبادنامه و بختیارنامه مقایسه می‌شود. علت این مقایسه، شباهت ساختاری و نیز تفاوت‌های معنادارِ دو اثر در چگونگی کنش‌ها و نقش شخصیت‌ها و ارتباطِ میان آنهاست. مبنای این بررسی، نظریۀ گریماس و الگوی ارتباطی شخصیت‌های داستانی اوست. این الگو این امکان را فراهم‌ می‌آورد تا به‌طور نظام‌مند، میزان مشارکت اشخاص داستان در وقوع رویدادها و نیز نقش انگیزه و ارادۀ آنها در وقوع کنش‌ها و رخ...

گرمس از جمله ساختارگرایان و متفکران تحلیل مؤلفه‌ای بود که درآغاز به بررسی علم روایت در ادامة کار پراپ پرداخت. در این مقاله، بر پایة نظریه «کنشگفتمانی» در نظام نشانه معناشناختی روایی (منطقی)او (که در لوای نظریاتگرمس 1 مطرح شده است) به بررسی رمان «مرشد و مارگریتا» اثر میخاییل بولگاکف می‌پردازیم.هدف از نگارش مقاله، دست‌یابی به روش‌های روایت‌شناسی نگارش اثر از دیدگاه گرمس، میزانانطباق و شناخت فنون ...

نشانه شناسی گریماس از انواع نشانه‌شناسی ادبی محسوب می‌شود که به تبیین جنبه‌های بیانی، تأثیری و دلالی اثر ادبی می‌پردازد. پیکرة مورد پژوهش، سرودة قصیدة الأرض اثر محمود درویش است که بر سیاق سروده‌های ادب پایداری افزون بر ویژگی‌های شعری از خصوصیات داستانی نیز بهره برده است؛ به همین دلیل جستار حاضر با هدف نشانه-شناسی جنبه‌های گوناگون سروده و تعیین مؤلفه‌های معنایی آن به رشتة نگارش درآمده است. همچنی...

در قرن بیستم میلادی، ساختارگرایان به پیروی از پراپ، در صدد ارائة الگوی کلّی در ساخت انواع روایت برآمدند. در همین زمینه، آ.ژ.گریماس، مشهورترین نظریّه‌پرداز روایت، از دامنة محدود مطالعات پراپ فراتر رفت و با ارائة الگوی کنشی و زنجیره‌های روایتی خود، تلاش کرد تا به دستور کلّی زبان روایت دست یابد و هر روایت را با ساختار روایی خاص تجزیه و تحلیل کند. او الگوی کنشی خود را به‌گونه‌ای طرّاحی کرد که با تمام ر...

 چکیده ساختارگرایی یکی از شیوه­های تحلیل متن در قرن بیستم است که با نگاهی کلّی­گرایانه، قواعد و الگوهای موجود در متن را مورد بررسی قرار می­دهد. گرینتسر از نظریّه­پردازان روسی است که ساختار قصّه­های حماسی تمدن­های آسیایی را مورد بررسی قرار داده است. در تحقیق حاضر سعی شده است با استفاده از روش تحلیل کتاب‌خانه­ای، ضمن بررسی نظریة گرینتسر و گریماس به تحلیل بهمن­نامه بر پایة این دو نظریّه پرداخته تأثیر ...

با توجه به ارتباط همیشگی زندگی تودة مردم با مفهوم جبر و اختیار، و نیز اهمیت ذاتی این مفهوم در حیطة دین، و با عطف نظر به توانایی رسانه­‌ها در برساخت روایت تودة مردم از نظام اسباب هستی و همچنین با در نظر گرفتن روابط دین، دولت و تلویزیون در ایران، این تحقیق در پی پاسخگویی به این سؤال برآمده است که در سریال­ نمونة تحقیق که جزء سریال­های مذهبی عامه­‌پسند است از مفهوم اختیار چه برساخت معنایی­‌ای به م...

چکیده: روایت شناسی همچون یک علم تلاش دارد تا به الگوهای روایتی روشــنی دست یابــد. بنابر روشهای روایت شناسی، میتوان هر داستان را با توجه به ساختارهای روایی آن تجزیه و تحلیل کرد. مثنوی یکی از بهترین و تاثیر گذارترین آثار شناخته شده در ادبیات فارسی است. شناخت کم و کیف روایت در اثر مولوی می تواند ما را با امکانات و توانایی های بزرگان ادب آشنا کند و زمینه ای برای خلق و ابداع شیوه های جدید فراهم آو...