در میان شیوه های مرسوم نقد ادبی در فرهنگ ایرانی اسلامی، نقد منطقی یکی از مهم‌ترین ئ دامنه‌دارترین شیوه‌های نقد ادبی بوده است. بنیان گذار این شیوه، قدامه بن جعفر است که با نوشتن کتاب «نقدُ الشعر» خود باعث پیدایش بحث هایی درازدامن و پیچیده در حیطة فهم و تحلیل اثر ادبی شد. در واقع، با طرح این رویکرد، دو مسأله مهم در نقد و ادب مسلمین به میان آمد: نخست بررسی میزان دخالت و تأثیر عقل در آفرینش و تحلیل ...

اسدالله وجهی از این خاندان به مقام ملک‌‌الشعرایی دربار رسید. او شاعر و نویسندة والامقام اردو و فارسی بود که به غالب دکن شهرت یافت. وجهی نخستین نثرنگار اردوست که کتاب سب‌رس او را نخستین اثر منثور ادبی زبان اردو می‌دانند. کتاب دیگر او هم به نام قطب مشتری، سبب شد که او را اوّلین نقّاد ادب اردو بنامند. وی در این کتاب به بیان معیارها و اصول نقد شعر و شاعری پرداخته است، کتابی که هنوز ...

کتاب تاریخ آداب اللغة العربیة فی العصر الحدیث، اثر نادر نظام‌تهرانی، در زمینه تاریخ ادب معاصر عرب نوشته‌ شده است. در این کتاب نویسنده کوشیده تا با بررسی رویدادها و جریان‌های ادبی معاصر و آوردن سطوری چند درباره شاعران این عصر، شمایی کلی از حیات ادبی عرب در این دوره به مخاطب ارائه دهد. بررسی و مطالعه این کتاب نشان از آن دارد که این اثر نیز چون دیگر آثار قلمی، خالی از نقص نیست و کاستی‌هایی دارد که...

کتاب فیه­مافیه بارها در ایران و خارج از کشور به چاپ رسیده است؛ مشهورترین چاپ آن، با تصحیح و تعلیقات استاد بدیع­الزّمان فروزانفر است که ابتدا در سال 1330 شمسی در دانشگاه تهران به چاپ رسید و چاپ دهم آن را در سال 1384 انتشارات امیرکبیر منتشر کرده است. نگارنده، چندی پیش به چاپ دیگری از تصحیح این کتاب (نوبت دوم: 1386) آگاهی یافت و به مطالعة آن تحریض شد و در لابه­لای غور در این اثر سترگ ادب پارسی در ...

یکی از مهم‏ترین متون ادب فارسی که از دیرباز تاکنون توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران را به خود جلب نموده، کتاب کلیله و دمنه است. به دلیل ترجمه این کتاب در دوره‏های مختلف مترجمان برحسب ذوق خویش و در گذر زمان دخل و تصرّف‏هایی در آن پدید آورده‏اند. یکی از مشهورترین ترجمه‏های فارسی این کتاب ترجمه ابوالمعالی نصراللّه منشی و تنها ترجمه عربی آن متعلق به ابن‏مقفّع است. تفاوت در عناصر داستان از جمله؛ شیوه‏...

اسدالله وجهی از این خاندان به مقام ملک‌‌الشعرایی دربار رسید. او شاعر و نویسندة والامقام اردو و فارسی بود که به غالب دکن شهرت یافت. وجهی نخستین نثرنگار اردوست که کتاب سب‌رس او را نخستین اثر منثور ادبی زبان اردو می‌دانند. کتاب دیگر او هم به نام قطب مشتری، سبب شد که او را اوّلین نقّاد ادب اردو بنامند. وی در این کتاب به بیان معیارها و اصول نقد شعر و شاعری پرداخته است، کتابی که هنوز ...

یعتبر کاتب یاسین من أبرز الکتّاب والشعراء الـجزائریین الذین کشفوا أمام الرأی العام حقیقة مأساة الـجزائر. و له آثار متعددة فی الروایة والشعر والـمسرح، کتبها بالفرنسیة، ولکن الفکرة الـمسیطرة علی آثاره هی الفکرة العربیة والثقافة الـجزائریة الأصیلة التی اندمجت بالثقافة الإسلامیة. فَمِن أهمّ روایاته «نجمة» التی تعتبر تجربة جدیدة فی شکل الروایة؛ هذه الروایة واجهت إقبالاً عاماً من طرف الـجمهور، وأصبحت مکانت...

منظور از ادب این است که به دیگران نشان داده شود که به احساسات و نیازهایشان توجه می شود. در وا قع "ادب" شخصیت افراد را در جامعه نشان می دهد و برای افراد یک جامعه "ادب" مایه ی سربلندی، افتخار و آرامش خاطر است. آنچه که در این پژوهش مورد بررسی قرار می گیرد، "نمود زبانی ادب" است که در موقعیتهای گوناگون، متفاوت جلوه می کند. با توجه به تدبیرهای ادب برون و لوینسون (1987) ،این پژوهش در پی بررسی آن دسته ...

از آفت‌های بزرگ در شرح و تحلیل متون ادب فارسی، به‌­ویژه مثنوی،جلال‌لدین بلخی، استناد بسیار به امثال و اشعار عربی و بی­‌توجهی به فرهنگ و ادب باستانی ایرانیان است. کافی است نگاهی به فهرست اشعار و امثال عربی مربوط به شرحهای مثنوی بیندازیم تا حضور سنگین آنها را دریابیم. در این میان چیزی که مورد غفلت قرار گرفته، اندیشه و فرهنگ ایران باستان است که بدبختانه جایگاه مناسبی در شرح متون ...

ابوالحسن علی حسنی ندوی (متوفای1999م) نویسنده ی برجسته ی هندی است که در زبان عربی، اردو و فارسی صاحب قلم است. وی نزدیک به یک قرن با قلم و بیان خویش به اسلام، زبان و ادبیات عربی خدمت کرد و بیش از 150 کتاب تألیف نمود. بخش بزرگی از این کتاب ها مانند کتاب «نظرات فی الادب»، «مختارات من أدب العرب» و «القراءه الراشده» در موضوع زبان و ادبیات عربی نگاشته شده است. هدف از این پژوهش شرح حال ندوی، معرفی آثار...