هدف رویکرد مطالعات شبکة شهری هم­پیوندی در توسعة شهری و روستایی، افزودن ابعاد فضایی و مکانی به برنامه­ریزی منطقه­ای است. در این مقاله با مطالعة چارچوب نظری مطالعات شبکة هم­پیوندی، روشی پیشنهادی برای تعیین سلسله مراتب و نیز سطح­بندی سکونت گاه­ها در سکونت گاه­های شهری و روستایی استان قم بررسی شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و جامعة آماری استان قم است. داده ها به روش اسنادی و کتابخانه­ای گرد...

خزش و گسترش اراضی شهری بر عرصه‌های روستایی، از پیامدهای افزایش جمعیت شهرها به‌شمار می‌آید. الحاق روستا به شهر یکی از نتایج خزش شهری است که آثار اجتماعی، اقتصادی و کالبدی گوناگون مطلوب یا نامطلوب را بر عرصه‌های روستایی ادغام‌شده در شهر برجای می‌گذارد. شهر شیراز از جمله کلان‌شهرهای کشور است که در سال‌های اخیر، از نظر فیزیکی گسترش یافته است. توجه به جوانب مختلف خزش شهری و الحاق روستا به شهر می‌توا...

به دنبال امضاء یادداشت تفاهم بین جمهوری اسلامی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مورخه 26 / 11 / 1368 هـ . ش (15 فوریه1990 م.)، مرزهای شمالی کشور ایران گشوده شد و پس از سالیان متمادی رفت و آمدهای مرزی بین اتباع دو کشور آغاز گردید که از جملة نقاط مرزی بازگشایی شده، مرز جلفا در استان آذربایجان شرقی بود. تحقیق حاضر جهت پاسخگویی به این سئوال اصلی که: بازگشایی مرز جلفا چه تأثیرات فضایی در محدو...

برنامه‌ریزی‌های نامطلوب و توزیع ناعادلانة منابع مالی و انسانی، مسائل عمده‌ای را با ابعاد گوناگون و پیچیده، در روند توسعه‌یافتگی شهرها به‌خصوص شهرهای کوچک ایجاد کرده است. مسکن به‌عنوان موضوعی چندبعدی، تأثیر بسزایی بر توسعه‌یافتگی شهرها دارد و از مهم‌ترین نیازهای انسان به­شمار می‌رود. در ارزیابی توسعه‌یافتگی شهرها در بخش مسکن، گام نخست شناخت وضع مسکن در شهرهاست. این امر، زمینة مناسب برای ارائة را...

چکیده امروزه شهرها با رشدی شتابان در حال گسترش و توسعه هستند، به طوری که فرایند توسعة شهرها در حال حاضر یکی از مهمترین موضوعات پیشِ روی پژوهشگران مسائل شهری است. افزون بر میزان رشد شهرها، چگونگی تغییرات کاربری‌ها در سطح کلان نیز مورد توجه می‌باشد .در پژوهش حاضر چارچوبی برای تهیۀ نقشه و تحلیل الگوهای قابل پیش‌بینی از گسترش شهر در مقیاس‌های فضایی- کالبدی متفاوت، با هدف تحلیل فرایندهای رشد و گسترش ...

با وجود زمینه و پشتوانه‏های قانونی برای ایفای نقش مدیریت ‏محلی و مداخله در فرایند توسعة روستا و از جمله توسعه و گسترش فیزیکی سکونتگاه‌های روستایی، بررسی نقش‏آفرینی و میزان تأثیرگذاری مدیریت روستایی سطح خرد نیازمند کنکاش و تحقیق است. مقالة حاضر به ابعاد مختلف فرایند توسعة فیزیکی سکونتگاه‏های واقع در محدودة یک حوزة روستایی پرداخته‏ است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به‌لحاظ روش غالب تحقیق پیمایشی ا...

استقرار و پیدایش سکونتگاه ها، بیش از هر چیز تابع شرایط محیط طبیعی (زمین شناسی، توپوگرافی، خاک، ژئومورفولوژی، هیدرولوژی و آب وهوا)، به ویژه ژئومورفولوژی است؛ چراکه پدیده های ژئومورفولوژیک، بر مکان­گزینی، پراکندگی، حوزۀ نفوذ، توسعۀ فیزیکی و مورفولوژی سکونتگاه ها تأثیر دارند؛ بنابراین، در بسیاری از کارهای مدیریت محیطی و آمایش سرزمینی، مهم ترین و مفیدترین کمک ژئومورفولوژیست، نمایش اشکال و عوارض سطح...

شهر تبریز ‌در جلگة وسیع و نسبتاً همواری در کنارة شرقی دریاچة ارومیه واقع شده است و به‌وسیله واحدهای توپوگرافی، لیتولوژی و ژئومورفولوژیک مختلفی محدود شده است. در دهه‌های اخیر، توسعة فیزیکی و کالبدی شهر، تعریض و ترمیم شبکه‌های حمل ونقل قدیمی و ساخت شبکه‌های ارتباطی جدید (بزرگراه‌ها) را ضروری ساخته است. متأسفانه، اجرای شتاب‌زدة برنامه‌های توسعه افزون بر تخریب قابل توجه محیط طبیعی، سبب تشدید سیستم‌ه...

دسترسی عادلانه به کاربری‌های شهری و استفادة بهینه از آنها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعة پایدار و عدالت اجتماعی است. امروزه مفهوم زمین و فضای شهری هم به لحاظ طبیعی و کالبدی و هم به لحاظ اقتصادی- اجتماعی تغییر کیفی پیدا کرده و در نتیجه ابعاد و اهداف کاربری اراضی نیز وسیع و غنی شده است. بنابراین، استفاده از زمین و فضا به عنوان یک منبع عمومی، حیاتی و ثروت همگانی، باید با برنامه‌ریزی اصولی انجام پ...

شهر معاصر روز به روز خود را به صورت یک ارگانیسم پراکنده و چهل تکه معرفی می کند و از آنجایی که جابجایی بخش جدا نشدنی اجتماع و یکی از عناصر زیر بنایی شهرسازی معاصر است، لذا زیرساخت های شهری به ویژه شبکه حمل و نقل در شهر نقش بسیار مهمی در جابجایی افراد و کالاها ایفا می کند. امروزه با شکل گیری زیرساخت ها یک نقطه حیاتی برای توسعة پایدار شهری ارایه شده است، طوری که قادر است با لایه بندی پیچیدة منظر ط...