موضوع صحت و تواتر قرائات قرآن، ازمباحث مطرح در حوزه? علم القراءات می باشد. سیر تکوین و پیدایی دانش قرائات سابقه ای کهنتر از علم تفسیر و تدوین صحاح و اُصول معتبر حدیثی را می پیماید. مدار اصلی بحث در این پایان نامه ضوابط پذیرش یک قرائت و نیز تواتر و میزان اعتبار و حجّیت آن بوده و ضمن اشاره به مراحل پیدایش قرائات و سیر تدوین و تطوّر آن، معیارهای صحت قرائت با بحث در آراء صاحبنظران، سه ملاک: 1) صحت سند...

عبارت های قابل توجهی از عالمان مسلمان حاکی است که از نگاه ایشان ، دلالت ظواهر قرآن بر مفادشان ، ظنی است. پاره ای از این عبارت ها ، مطلق است ولی بخشی از آن ها ، به مبحث عام و خاص و مسئلۀ تخصیص قرآن با خبر واحد اختصاص دارد.دربارۀ این سخن مشهور ، بحث منقحی به عمل نیامده و دلیل روشنی بر آن ارائه نشده ولی می توان از خلال مباحث ایشان ، به دلایل احتمالی آن پی برد. البته این دلایل ، قابل دفاع به نظر نم...

برخی محققان فهم آیاتی از قرآن را نیازمند تولیدات عقل نظری دانسته‌اند، ولی ویژگی‌های این کتاب آسمانی نشان می‌دهد که گرچه مخاطب قرآن انسان عاقل است، برای أفاده مراد هرگز نیازمند برهان‌های عقل بشری نیست و ادعای نیاز خلاف مبانی است. مخاطب قرآن «الناس» است که شامل آشنایان با برهان‌های عقل نظری و غیر آن می‌شود؛ قرآنی که خود را «نور مبین»، «تبیان»، «هدایت» و حجت برای عقیده و عمل توصیف کرده است. همچنین...

قرآن مجید، برترین و آخرین پیام خداوند و ارزشمندترین گوهر گران بهایی است که از پیامبر اکرم(ص)به جا مانده است. حجیت آن به دلیل این که کلام صاحب شریعت است، ذاتی است و هم چنین بیانگر حجیت سنت معصوم نیز هست. سنت به معنای قول، فعل و تقریر معصوم، تکیه گاهی است که همواره در فهم دین به آن استناد شده است و در ردیف قرآن از آن یاد کرده اند و به دلیل شأن و مرتبت خاصی که خداوند برای پیامبر خواسته و به ایشان ...

بسیاری از مفسران با توجه به اینکه سنت پیامبر و روایات معصومین (ع)، پس از قرآن کریم دومین مرجع مهم و معتبر در شناخت آموزه های دینی است, در تفسیر، از قرآن و سنت بهره می جویند. اما جریانی در صدد است که ملاک و محور تفسیر را، خود بیانات قرآن قرار دهد. آنان بر این باورند قرآنی که نور، روشن و روشنگر همه چیز است به غیر خود نیازمند نیست حتی اگر آن غیر سنت باشد. آنان نقش سنت را به بیان احکام و جزئیات قصص...

صفاتی که در متون دینی به خدا، انتساب یافته‌، اما از نظر عقلی، انتساب آنها به معنای ظاهری و حقیقی به او محال می‌نماید، صفات خبری نامیده می‌شوند. سلفی‌ها این صفات را به معنای ظاهری و حقیقی به خدا نسبت داده، اما خود را از فهم کیفیت آنها، ناتوان می‌دانند. حجیت فهم سلفی، ظاهرگرایی، حس‌گرایی، انکار مجاز در قرآن، فهم‌ناپذیری متشابهات و مخالفت با تأویل از مبانی ابن‌تیمیه در معناشناسی صفات خبری است. این...

چکیده نقد، مناظره و احتجاج در میان مذاهب اسلامی سابقه ای دیرین دارد. صدها سال است عالمان مذاهب شیعه و اهل سنّت، بنیان باورها و رفتارهای یکدیگر را نشانه رفته و بر بطلان یا انحراف آن استدلال می کنند، از این رو نقد بین مذهبی امری نوپیدا نیست. امّا حمله به معتبرترین کتاب حدیثی شیعه و باطل دانستن احادیث آن از جانب نویسندگان اهل سنت امری جدید است که صلاح عبد الفتاح خالدی به آن اقدام کرده است. جایگاه ...

تفسیر «من وحی القرآن» از تفاسیر معاصر شیعی است. محمدحسین فضل الله مفسری است که در تفسیر خود بر ظواهر قرآنی تأکید می ورزد و یکی از مبانی خود را در تفسیر اعتماد به ظواهر قرآنی بیان می کند. استفاده از ظهور در تفسیر وی انواع گوناگونی دارد. فضل الله از مجموع این ظواهر استفاده های گوناگونی چون تأیید یک احتمال تفسیری، نقد و ردّ نظر مفسران دیگر و نقد روایات تفسیری بهره می برد. وی در اکثر موارد همراه با ...

در تاریخ اسلام همواره اشکالاتی نسبت به کارایی و منزلت عقل در معارف دینی مطرح بوده است. نوشتار حاضر به بررسی این موضوع از نگاه ابن‌تیمیه و علامه طباطبایی می‌پردازد. ابن‌تیمیه گرچه خود را یک عقل‌گرا معرفی کرده است، ادراکات عقلی را یک دلیل مستقل نمی‌شمرد. از نگاه او، شناخت و معرفت دینی، تنها از راه شرعی میسر است و این راه، متضمن دلایل عقلی و براهین قطعی نیز هست؛ ولی راه کلام و اهل رأی و نیز راه ری...

تفسیر عبارت است از تبیین مراد استعمالی آیات قرآن و آشکار کردن مراد جدی خداوند بر اساس قواعد ادبیات عرب و اصول عقلائی محاوره. • تأویل که به معانی گوناگون استعمال شده، مشترک لفظی بوده، اصطلاحاً به معنای باطنی لفظ که در طول معنای ظاهری باشد اطلاق می شود، لذا معانی عام انتزاع شده از آیات که احیاناً از آن به «بطن» تعبیر می شود از انواع تأویل است. • علم تفسیر که آغاز آن از عصر رسالت بوده فراز و نشی...