اصل تناسب در پروتکل الحاقی یک و نیز اساسنامه دیوان کیفری بین­المللی به عنوان یک قاعده حقوقی عرفی تدوین شده است. با این حال مفهوم، ماهیت و نیز شرایط اعمال آن با ابهاماتی روبروست. در حقوق اسلام نیز به ویژه در موضوع دفاع، احکامی بیان گردیده که با اصطلاح نوپیدای «اصل تناسب» همگونی دارند. بررسی تطبیقی این اصل به منظور تبیین نقاط اشتراک و افتراق این دو نظام حقوقی و نیز تلاش برای کاستن از ابهام­های اص...

مرحله بدوی در رسیدگی های قضایی از حساسیت بالایی برخوردار است؛ زیرا اولین ایستگاه رویارویی متهم با دستگاه عدالت کیفری است، که در این مرحله شاکله و بنیان پرونده قضایی قوام می یابد. پس با توجه به این مهم باید سیستم های قضایی نگاه ویژه ای به رعایت حق دفاع متهم در این بزنگاه داشته باشند. اهمیت این مرحله سبب گردیده است که، نظام قضایی اسلامی و بین المللی، در حفظ برائت متهم تا زمان اثبات مجرمیت وی تلاش...

دیپلماسی به معنای فن مذاکره، اصطلاحی است که در سیاست خارجی رایج است و هر نظامی بر اساس ایدئولوژی و ارزش‌های خود آن را شکل می‌دهد. دیپلماسی توحیدی و شریعت‌محور افزون بر رعایت شریعت اسلام، موجب عزت‌افزایی و پیشگیری از جنگ و ایجاد صلح بین کشورها می‌شود. ازاین‌جهت پژوهش درباره آن جهت معرفت‌افزایی دارای اهمیت است. مسئله این پژوهش آن است که برخی ممکن است به دلیل نفهمیدن زیرساخت‌های دیپلماسی توحید، نق...

یکی از واجبات مسلّم که در فقه در سطح یک قاعدهٔ عام همواره و در ابواب مختلف مورد توجه و استناد فقها قرار گرفته، وجوب حفظ نظام عام اجتماعی است. حفظ نظام سیاسی نیز افزون بر ادلّه ویژه‌ای که دارد، تا آنجا که در راستای حفظ نظام اجتماعی است، مشمول ادلّه آن است. در بحث از حکم حفظ نظام سیاسی، یکی از مسائل محوری و مهم، بررسی نسبت وجوب حفظ آن با اصل مشروعیت و میزان آن است. در این مقاله که با روش اجتهادی بر ا...

رشد اسلام گرایی در نظام بین الملل از علل، ریشه ها و زمینه های متعدد ملّی، منطقه ای، بین المللی و ایدئولوژیکی مایه می گیرد که هر کدام از این عوامل به طورِ مستقیم و غیر مستقیم بر رشد ِاسلام گرایی در چند دهه اخیر، بویژه پس از حادثه 11 سپتامبرِ 2001 تاثیر گذار بوده است. اما آنچه که دغدغه اصلیِ این پژوهش را تشکیل می دهد تحولاتِ ساختاریِ ایجاد شده در نظامِ بین الملل بعد از فروپاشیِ شوروی می باشد تحولّی که موجب...

دولت در جامعه اسلامی، همانند دیگر جوامع بشری، نه تنها بیانگر وجود مجموعه ‏ای از نهادهاست، بلکه حاکی از وجود نگرش‏ها و شیوه‏ های خاصی از اعمال و رفتار است که مدنیت اسلامی خوانده می‏ شود؛ اما فهم کامل شکل و ساخت دولت عمدتا نیازمند درک نظریه ‏های کلانی است که هدف آنها تعریف، توصیف و توضیح واقعیت دولت است. هر یک از آنها طرحی هستند که ماهیت دولت را در جهان اسلام معنا می ‏کنند و احتمالاً نیز طریقی برا...

‎ نظام فراملی جهان اسلام که مبتنی بر وحدت و یگانگی امت اسلامی است، به‎طور اصولی با نظام سیاسی موجود ـ که بر اساس نظام سنتی وستفالیایی بنا شده ـ متفاوت است. به نظر می­رسد ناسازگاری نظام عقیدتی اسلام با نظام وستفالیایی، در ابعاد زیر قابل بررسی است: اسلام به مرزهای عقیدتی و نادیده‎انگاشتن اصل انشعاب ملی و نفی دولت ملی تأکید می­ورزد. تفاوت دیگر، اختلاف در منشأ قوانین سامان‎بخش و تنظیم‎کنندۀ مناسبات...

هدف کلی حقوق، ایجاد نظم و استقرار عدالت است با وجود آن که انسان دارای 2 بعد مادی و معنوی است؛ اما حقوق مدنی صرفاً به بعدی مادی می پردازد و با اهمیت دادن به این جنبه در پی دستیابی به اهداف بزرگی همچون حفظ نظم ، استقرار عدالت و پیشتیبانی از حقوق فردی و اجتماعی و رفع خصومت است در نظام حقوقی اسلام ، مصالح اجتماعی باید به شکلی تامین شود که تحصیل کمالات نفسانی و ارتقای درجات معنوی را امکان پذیر سازد د...

از مسائل مستحدثه‌ای که در دنیای مدرن پیش می‌آید، انتخاب مرگ هنگام بیماری‌های صعب العلاج یا امراض طاقت فرسایی است که به سبب کهولت سن پیش می‌آید. در این پژوهش برآنیم با اثبات قاعدۀ فقهی"لزوم حفظ نفس"، احترام دین اسلام به حیات انسان‌ها را بیان کنیم و اینکه هدف اصلی دین، حمایت از حیات طیبۀ انسان است تا آنجا که نا‌‌‌امید شدن از لطف و رحمانیت الهی و انتخاب مرگ از گناهان کبیره محسوب می‌شود و مستوجب عق...

مسأله فرزندان طبیعی و اهلیت حقوقی مربوط بدانها همواره امری مورد مناقشه در بسیاری از نظام های حقوقی بوده است. برخی از نظام ها مانند نظام حقوقی فرانسه، در پی یکسان سازی حقوق میان اطفال مشروع و نامشروع می باشند، در حالی که در کشورهای اسلامی به خصوص ایران، اصل طهارت نسب در تدوین قوانین مرتبط با کودکان موضوعیت دارد. در مقاله حاضر به تبیین استدلال موافقان و مخالفان یکسان سازی حقوق اطفال طبیعی خواهیم ...