پس از فروپاشی شوروی و انحلال پیمان ورشو، دلیلی برای تداوم حیات پیمان نظامی امنیتی ناتو به نظر نمی رسید اما نیاز به تداوم حیات این پیمان با هدف توسعه هژمونی ایالات متحده و تقسیم هزینه آن سبب گسترش ناتو به سمت شرق شد. در مسیر تسخیر مهمترین صحنه رقابت میان قدرت ها، آسیای مرکزی و تامین امنیت مسیر انتقال انرژی است. با توجه به اینکه ایران در موقعیت ژئوپولیتیکی بسیار حساسی واقع شده است و ربط دهنده دری...

چکیده فلسفه وجودی ناتو ایجاد کمربند امنیتی به دور دموکراسی های غربی و محاصره ابر قدرت کمونیسم و اقمارش بود. با فرو پاشی شوروی و پیمان ورشو فلسفه وجودی این سازمان زیر سوال رفت . اما ناتو در عمل نه تنها از بین نرفت بلکه به حیات خود ادامه داد و از بعد جغرافیایی و اهداف توسعه یافت . حادثه تروریستی 11 سپتامبر ، نقطه عطفی در رویکرد امنیتی و دفاعی ناتو بود تا برای نخستین بار اقدام به اعزام نیرو و ن...

اگرچه روسیه و ناتو در سال­های پس از جنگ سرد در زمینه­هایی همچون تروریسم، مسئله افغانستان، سلا­ح­های کشتارجمعی و راهزنی دریایی همکاری­هایی با همدیگر داشته­اند، اما از سوی دیگر، افزایش منافع اختلاف­زا ناشی از چالش­هایی مانند سپر دفاع موشکی، گسترش ناتو به شرق و جهانی­شدن فعالیت­های ناتو نقش تعیین­کننده­­ای را در روابط این دو بازیگر ایفا می­کند. تلاش برای دستیابی به توازن راهبردی از سوی روسیه با هد...

با وجود تفاوت در ماهیت و رهیافت ها ناتو و اتحادیه اروپا، هر دو به موضوعات امنیتی و عملیات های مدیریت بحران رسیدگی می کنند. این دو سازمان 21 عضو مشترک دارند بنابراین بررسی چالش ها و فرصت های روابط این دو سازمان در حوزه سیاست بین الملل از اهمیت بالایی برخوردار است. اتحادیه اروپا یک قدرت غیرنظامی است که دارای قابلیت های اقتصادی - اجتماعی و امنیت نرم است و قابلیت های نظامی آن در قالب سیاست دفاعی و ...

در دوران پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی افزایش نفوذ غرب در حوزه ­های ژئوپلیتیک- امنیت روسیه یکی از عوامل موثر در نوع تعامل مسکو با کشور­های غربی و به ویژه ایالات متحده آمریکا بوده است. محرک­ هایی مانند گسترش اتحادیه اروپا و پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) به شرق، ترویج دموکراسی در فضای پس از شوروی و ابتکار مشارکت شرقی با هدف گسترش روابط اقتصادی اروپا با جمهوری­ های استقلال‌یافته در شکل­ گیری دوگان...

ریشه های ناتو و تاریخ جنگ سرد به خوبی شناخته شده اند. ناتو محصول دوران جنگ سرد است که به منظور مقابله با اتحاد جماهیر شوروی، کمونیسم و پیمان ورشو پدید آمد. با فروپاشی جنگ سرد این تهدیدها با بحران موجودیت روبرو شد، اما تعرف نوین اعضای آن از امنیت در دهه 1990 و قرن بیست و یکم نه تنها تداوم این پیمان را باعث شد بلکه دامنه فعالیت آن را نیز توسعه داد بطوری که استراتژی گسترش آن به شرق به مرحله اجرا گ...

رویکرد امنیتی ناتو و گسترش حوزه جغرافیایی و عملیاتی این سازمان به رهبری آمریکا در قبال مسائل منطقه ای و بین المللی طی سال های اخیر بتدریج دچار تحولاتی شده که نمود و جهت گیری مشخص آن را می توان در تاریخی-ترین اجلاس سران ناتو که در 19 نوامبر 2010 در شهر لیسبون برگذار شد مشاهده کرد؛ که نقطه عطفی در مأموریت ها، فعالیت ها و عملیات و حتی ماهیت وجودی ناتو در قرن 21 بود. طبیعی است که برخی از موضوعات م...

 با فروپاشی نظام دوقطبی و اضمحلال شوروی، پیش‌بینی می‌‌‌‌شد تمام نهادها و سازوکارهای برآمده از این نظام نیز از بین برود، اما ناتو و ورشو دو پیمان امنیتی برآمده از دوران جنگ سرد، با دو سرنوشت متفاوت مواجه گردیدند. ورشو، متعاقب اضمحلال شوروی از هم فروپاشید، در حالی که این احتمال می‌رفت که ناتو هم به سرنوشتی مشابه دچارشود، اما برخلاف تمام پیش‌بینی‌ها، ناتو توانست از این بحران هویتی، موفق بیرون آید ...

ناتو در راهبرد خاورمیانه‏ای آمریکا چه جایگاهی دارد؟ آیا ناتو یکی از ابزارهای سیاست خارجی و امنیتی آمریکا در منطقه خاورمیانه است و یا اینکه سیاست‏ها و اقدامات این پیمان در منطقه خاورمیانه تا اندازه‏ای از استقلال نسبی برخوردار است؟ پاسخ به این سوالات از آن جهت دارای اهمیت است، که بدون درک جایگاه ناتو در راهبرد خاورمیانه‏ای آمریکا، نمی‏توان درک روشنی از رویدادها و تحولات جاری داشت. به عنوان نمونه،...

تأثیر متغیرهای تاریخی و هویتی میان اتحادیۀ اروپا و روسیه، موقعیت هژمونیک ایالات متحده در نظام بین­الملل و رفتارهای دو دهه اخیر دولت روسیه از جمله تدوین راهبرد و رهنامه­های ضد غربی، تلاش درجهت تبدیل شدن به یک هژمون منطقه­ای، مقابله با راهبردهای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی بر دامنه تردیدهای اتحادیۀ اروپا علیه روسیه افزوده است. این نوشتار با این تصور که اتحادها در سیاست­ها و روابط خود با دولت­های ...