این خیابان سرعت‌گیر ندارد اثری داستانی است که پیرنگ آن بر بستر دغدغه‌ها و تقلاهای زنی برای به چنگ آوردن و حفظ استقلال شخصی خود گسترده شده است. این تلاش و تقلاها، همان‌طورکه می‌توان حدس زد، در رابطه یا مواجهه با دیگری "مرد" یا "فضای مردانه" گشوده می‌شود. در این نوشتار با تکیه بر مفاهیم نظری و شیوة تحلیل روایی ملهم از نگاه باختینی، برآنیم تا نشان دهیم که اولاً، در این داستان نه یک دیگری، بلکه سه د...

یکی از ویژگی­های داستان که نقش برجسته­ای در طرح داستان، انسجام و رشد و گسترش آن دارد، شخصیت پردازی است؛ زیرا نویسنده باید بداند چگونه و با چه زبان و کارکردی شخصیتی را بیافریند و به او نقش و تیپ دهد. شاهنامه از این جهت سرآمد همة متون داستانی منظوم و منثور فارسی است که علّت اصلی آن نه ­تنها مرهون جذابیت اشخاص و قهرمانان شاهنامه؛ بلکه معلول دخالت شخصی و شخصیت فکری و زبانی فردوسی نیز هست.یکی از زیبا...

پس از رحلت نبی مُکرم اسلام و گرایش برخی از علمای اهل کتاب به دین مبین اسلام و نیز رواج اسرائیلیات، داستان­ها و اسطوره­هایی از منابع یهود و یونان باستان وارد تفاسیر مسلمانان و از آنجا وارد کتب ادبی شد که از جمله این اساطیر می­توان به اسطورۀ هاروت و ماروت اشاره کرد. نگاه قرآن کریم به این اسطوره با نگاه تفاسیر بسیار متفاوت است، از نگاه قرآنی ارسال هاروت و ماروت به زمین برای آموزش سحر به مردم و در ا...

«زن پارسا» عنوان نخستین حکایت از نخستین مقالت از نخستین مثنوی عطار  ـ الهی‌نامه ـ است. داستانی که با سیصد و نه بیت، سومین حکایت طولانی، پس از حکایت «شیخ صنعان» و «رابعه» در مثنوی‌های عطار محسوب می‌‌شود. داستانی که با نقد و بررسی آن می‌‌توان به زوایایی از هنر داستان‌پردازی عطار دست یافت. این مقاله بر آن است تا با تحلیل عناصر داستانی حکایت زن پارسا و بررسی شگرد‌های آشنایی‌زدایی در آن به بخشی از ...

رمانس داراب نامه ( قصه فیروزشاه) توسط «مولانا محمّد بیغمی» روایت و به قلم محمود دفتر خوان در سال 878 هـ .در تبریز کتابت شده است. پیشتر به ساختار این گونه آثار کمتر توجه می شد؛ در حالی که سرمایه عظیمی از مسائل فرهنگی و ادبی هر عصر و یا چندین دوره در آنها دیده می شود؛ اما در دوره های اخیر و به ویژه پس از تحقیقات محمد جعفر محجوب درباره ادبیات عامیانه، آثاری به این موضوع اختصاص یافته است. پژوهش حاضر...

آلزیرداس ژولین­گریماس (algirdas julien greimas) یکی از نظریه­پردازان حوزه‌ی روایت است که پس از پراپ در زمینه‌ی ساختارگرایی الگویی ارائه می‌کند که به الگوی کنشی معروف است. این الگو دربردارنده­ی مؤلفه‌هایی است که نشان می‌دهد ساختار بنیادی روایت و زبان یکی است. در این مدل، کنشگران در قالب سه جفت متضاد، پیرنگ ایجاد می‌کنند. مؤلفه­ی دیگر این نظریه، مربع معنایی است که مبتنی­بر تقابل و ویژگی‌های متضاد...

نظامی به عنوان شاعری صاحب اندیشه در آثار خود سعی داشته تا دغدغه اصلی خود را در اشعارش بنمایاند. دغدغه انسان کامل و آرمانی که الگوی اخلاقی و فکری مخاطبان می تواند باشد. در هفت پیکر، اساس تفکر نظامی کمال، تعالی و خودشکوفایی شخصیت های داستان، مخصوصاً بهرام گور است. اما نه کمالی پر رنج؛ بلکه تجربه ای همراه با شادی و امیدواری، با توجه به جسم و روح و دو بعد مادی و معنوی که از این نظر با نظریه شخصیتی م...

یکی از داستانهای مثنوی که مثنوی پژوهان و مولوی شناسان به دلایل گوناگون بدان اهتمام ورزیده اند داستان پادشاه و کنیزک است و نوشتن ده مقاله در این سده که هفت مقاله آن مربوط به دهه هشتم(1370تا1380ه ش ).است نمونه ای از این رویکرد می باشد.در این مقاله، نگارنده ضمن نقدو تحلیل ومقایسه تطبیقی مقاله های فوق و دلایل ضعف و قوت آنها به قرائت و بازخوانی جدیدی از داستان، دست یازیده که در مقالات گدشته بدان اشا...

هاروکی موراکامی، نویسندۀ معاصر ژاپنی در داستان‌های کوتاهش، گرایش عمیقی به بیان مسایل مختلف زندگی انسان در پهنۀ جهان دارد و در همین راستا، علاقۀ بسیاری به گشودن رازهای پنهان از شگفتی‌های ذاتی و عاطفی انسان در تعاملش با خود و دنیای درونی و بیرونیش نشان می‌دهد؛ او که به گفتۀ خودش، در امر نویسندگی نه بر اساس طرح اولیه بلکه بر مبنای مکاشفۀ درونی، خط سیر داستان را پیش می‌برد و معمولا با انتخاب راوی ا...

داستان کوتاه که نوع اروپایی آن ریشة در قرن های گذشته دارد و به دکامرون بوکاچیو می رسد به شکل امروزی خود از قرن نوزده، با صنعتی شدن اروپا و کم شدن فرصت مطالعه در جامعهء کتابخوان حضور پیدا کرد. شاید نگارش داستان کوتاه، از نگاه نویسنده ای مبتدی و نوپا و خوانندگان معمولی، کاری نه چندان پر زحمت به نظر برسد و چنین انگاشته شود که می توان با قرار دادن یک یا چند شخصیت، در بطن کنشی یگانه، داستان کوتاه نو...