نسبت دین و سیاست در اندیشه سیاسی امام خمینی و تحول گفتمانی آن در سه دوره زیستی متفاوت بررسی شده است و تضاد های ساختاری آن ذیل سه گفتار(گفتمان)مشروطه خواهی انقلابی گری و نصلحت جویی برجسته شده است

در این پژوهش کیفیت انعقاد ولایت برای فقیه به وسیله انتصاب یا انتخاب و در نتیجه حّق حاکمیت و مشروعیت حکومت با محوریت ولایت فقیه، تجزیه و تحلیل فقهی و سیاسی گردیده است. نویسنده دو دیدگاه انتصاب فقیه توّسط شارع و انتخاب او به وسیله مردم در قالب وصف های شارع را واکاویده و پس از طرح ادلّه هر کدام، یک دیدگاه حّد وسط بین انتخاب و انتصاب را نیز مطرح کرده است. وی در دو بخش ادّله قائلان هر یک از نظرّیه ها را و...

آیت الله خویی با اهتمام ورزیدن به حفظ نظام اجتماعی،مدیریت اجتماعی،طرح مسئله ولایت فقیه،ولو با نگاهی متفاوت، مسئله قضا و حدود و بسیاری موضوعات سیاسی دیگر توانسته است اندیشه سیاسی خود را پرورش دهد.اما این اندیشه با توجه به واقیت های تاریخ معاصر و شرایط سیاسی موجود،مجال رشد لازم را نیافته است.ایشان برخلاف برخی از فقها،ولایت را نه یک منصب بلکه یک حکم تکلیفی و وظیفه عملی می داند و با ورود احتیاط آمی...

تشکیل حکومت، یکی از اهداف اساسی انبیای الهی است. در اسلام، حکومتی که از نبوت شروع و با امامت ادامه یافته، در زمان غیبت دوازدهمین امام، قطع نشده و این وظیفه بر عهده فقهای جامع الشرایط نهاده شده است. بدین ترتیب، منبع مشروعیت حکومت مبتنی بر ولایت فقیه، دین اسلام و مبانی آن است. فقه حکومتی که دستمایه اصلی تشکیل حکومت دینی بر مبنای ولایت فقیه است، از قرآن و سنت گرفته شده، و اساساً شریعت اسلام با کمک ...

فقیهان از دیرباز، کم و بیش درباره شرایط و اختیارات حاکم اسلامی به بحث و بررسی پرداخته­اند. گروهی از فقیهان، حکومت و اداره امور جامعه را در زمان غیبت حق فقیهان می­دانند. تأکید بر اجتهاد به عنوان شرط اساسی مشروعیت نظام سیاسی در عصر غیبت و به تبع آن ولایت سیاسی مجتهدان، به دو نتیجه عملی انجامیده است: الف. اصرار بر عدم‌جواز واگذاری حکومت به دیگران و حفظ ولایت سیاسی بلاواسطه و مباشرت فقیه در امر دو...

در دیدگاه فقهی-کلامی امام خمینی(ره) جوامع انسانی بدون ولایت و سرپرست نمی توانند حیات سیاسی مستمری داشته باشند؛ بدین معنا که سرپرستی مردم در طول تاریخ با اولیاء الله و ائمه ی معصومین(ع) بوده و در غیاب ایشان، انسان غیرمعصومی از سنخ آن ها ولایت مردم را عهده دار می شود. اگرچه این منصب برای امام معصوم ثابت است (مقام ثبوت)؛ اما در مقام اثبات، تولی حکومت براساس اقبال و بیعت مردم میسور خواهد شد. در عصر...

ادلة عقلی دال بر مسئله ولایت فقیه شامل دلایل صرفاً عقلی و دلایل آمیخته به مقدمات عقلی ـ نقلی می باشد . دسته اول همان ادلة اثبات نبوت و امامت است و دسته دوم دارای تقریرهای متنوعی است که به لحاظ تکیه بر یک مقدمه بعنوان محور برهان بطور جداگانه ذکر شده است . ایرادهای فراوانی بر این ادله بیان شده است که از آن میان برخی به اصل مبنای ولایت فقیه و نه فروع آن بازمی گردد. بررسی این اشکال نشان می ده...

علامه نائینی ( ره ) و امام خمینی (ره ) دوتن از چهره های شاخص فقه سیاسی شیعی و از نظریه پردازان شامخ نظریه ولایت فقیه می باشند. نائینی اگر چه ولایت فقیه را در عصر غیبت می پذیرد اما معتقد است که تحقق آن رد این مقطع امکان پذیر نیست و لذا براساس قاعده الزام از باب ضرورت به لحاظ کاهش ظلم نسبت به مردم ، طرح حکومت مشروطه به عنوان نظریه ثانوی مطرح کرد . نائینی اولین فقیه شیعی است که ضرورت تبدل نظام است...

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تدوین قانون اساسی از مسائل اساسی بود که باید به سرعت تهیه می‌شد. در پیشنویس‌های قانون اساسی حتی پیش‌نویسی که به دستور امام خمینی(ره) نوشته شده بود، ذکری از اصل ولایت فقیه نبود، از این‌رو پس از شکل‌گیری مجلس خبرگان قانون اساسی و طرح ولایت فقیه به‌عنوان یکی از اصول قانون اساسی،  واکنش‌های  برخی گروه‌ها را در پی داشته است. بهطوری‌که حتی به طرح انحلال مجلس نیز کشیده شد...

در این پژوهش کلام سیاسی شیعی و مبانی آن به عنوان موضوع اصلی انتخاب و مورد ارزیابی قرار گرفته است . البته با توجه به هدف پژوهش در موارد لزوم به تحلیل لوازم منطقی این مبانی پرداخته شده است .