باغ، فارغ از شکل معمارانۀ آن، یکی از مفاهیم کلیدی در تاریخ هنر ایران از دوران باستان تا عصر اسلامی به شمار می آید؛ به گونه ای که در شکل دهی به فرم، مضمون، موضوع و محتوای بسیاری از آثار هنری در هنرهای مختلف، از جمله معماری این سرزمین، نقشی محوری و تعیین کننده داشته است. هدف پژوهش حاضر بررسی این مفهوم و جنبه های تعیین کنندۀ آن در هنر و فرهنگ دورۀ صفوی است. مسئله این است که باغ در جایگاه مفهوم فکر...

هدف پژوهش: هدف این مقاله، تطبیق و بررسی نسخه های شناخته شده از فهرست مهرهای شاه سلیمان صفوی، و ارائۀ تصحیحی معتبر و مکمل از آنهاست. همچنین، تحلیل محتوای این رساله­ها با استفاده از سایر منابع تحقیقی مربوط از اهداف دیگر این مقاله است. روش/ رویکرد پژوهش: مقالۀ پیش رو با ماهیت و روش تحقیق تاریخی- توصیفی و تطبیقی، و بر پایۀ منشآت و متون دست اول تاریخی و تحقیقی نوشته شده است. یافته ها و نتایج پژوهش...

یکی از زیباترین داستانها ی هفت پیکر نظامی، داستان پادشاه سیاه پوش است. این داستان به دلیل ویژگیهایی که دارد زمینه را برای بازخوانی مجدد از منظر نظریه های ادبی معاصر از جمله ساختارگرایی مهیا می سازد. ازآنجاکه ساختارگرایی در ادبیات، از خود نظام ادبیات به عنوان مرجع بیرونی آثاری که بررسی می کند، استفاده می کند، جایگاه ارزشمندی در مطالعات ادبی دارد. مقالة حاضر به بررسی ساختار داستان پادشاه سیاه پوش...

رسال? حاضر حاصلِ پژوهش و علاق? اینجانب در حیط? سفالِ دورانِ صفوی است.در عصر صفوی یعنی یکی از ادوار درخشانِ هنرِ ایران تحولی چشمگیر در تمامیِ عرصه های هنری و صنعتی،از جمله سفال های آن پدید آمد. سفال سازی تنها به رشد تکنیکی اکتفا نکرده و مهارت و تجرب? هنرمند را نه تنها در صنعتِ ساخت که در تزیینات و طراحیِ فرم نیز جلوه گرنموده است . ازین رو ورای ارزش ِ مادی، به اثر ارزشی غیرمادی نیز افزوده است. برنامه ریزی...

منظومه ی بزمی-عرفانی خورشید و مهپاره یا گل رعنا، سروده ی محمد سعید قمی متخلص به (حکیم، سعید و تنها)از عرفای دوره ی شاه عباس صفوی (قرن یازدهم) است. این منظومه بر وزن «مفعولُ مفاعلن فعولن»سروده شده است.در حدود 3700 بیت دارد. داستان گرفتار شدن دو سرگشته به نام های خورشید و مهپاره به درد شیرین عشق است. بیانگر کام ها و ناکامی ها و سختی های راه عشق، مغیلان و غولان راه وصال. دراین منظومه رگه هایی از د...

اعمال شکنجه، مجازات و تنبیهات وسیله آزار، اذیت و در نهایت عمل تلافی جویانه در برابر به اصطلاح جرم انجام شده به شمار می رود که منوط به دوره ای خاص از نظر تاریخی نیست چرا که همواره در طول حیات بشری چنین اعمالی به عنوان حربه حاکمان به منظور جلوگیری از تکرار اقداماتی که پایه های حکومتشان را تضعیف می کرده بوده است اما نه همه آنها بلکه بخشی که هیچگونه تعریف و توجیه منطقی از لحاظ عرفی ـ شرعی نداشته با...

سفرنامه های عصر صفوی اطلاعات گوناگونی درباره ی جامعه ایران دوره صفوی به دست می دهند که در این رساله سعی شده، آگاهی هایی در مورد وضعیت کشاورزی این دوره از آن ها استخراج شود. طبق نوشته سیاحان این عصر، اقدامات قابل توجهی در برقراری امنیت، کاهش مالیات اراضی کشاورزی، رسیدگی به امور کشاورزان، سامان بخشیدن به آبیاری اراضی و... که افزایش تولید کشاورزی را به همراه داشته، انجام گرفته است. هم چنین به لحاظ...

ابوطالب کلیم کاشانی (990 ـ 1061 ه . ق) از شاعران شیعی برجسته سبک هندی است. تذکره‏نویسان، اخلاق و منش وی را تحسین کرده و او را شاعری آزاده و بی‏کینه معرفی نموده‏اند. وی از جمله شاعرانی است که به دربار شاهجهان پادشاه گورکانی هند راه یافته و به مقام «ملک‏الشعرایی» رسیده، در آفرینش معانی و مضمون‏های تازه، دستی توانا داشته و هنرورزی‏های وی در آثارش که شامل کلیات و مثنوی بلند «پادشاهنامه» اوست، به وض...

داستان‌های مثنوی معنوی به‌صورت چندبعدی بیان شده است؛ به‌گونه‌ای که یک داستان آن را از چندین بعد می‌توان تحلیل کرد. یکی از این داستان‌ها، حکایت مشهور پادشاه و کنیزک است. این داستان تاکنون از جوانب مختلفی مانند اخلاق پزشکی و عشق بررسی شده؛ اما به بعد مهم درمان روان‌شناسانة داستان کمتر توجه شده است. به همین سبب در این پژوهش، نگارندگان با بررسی داستان پادشاه و کنیزک، سعی کرده‌اند تا روش‌های درمان ک...