نشان دادن چیرگى خداوند در بخشهاى گوناگون داستان حضرت یوسف(ع) در قرآن است. نویسنده، پس از گزارش داستان حضرت یوسف(ع) تا آیه 21 سوره یوسف، عبارت "و لکنّ اکثر الناس لایعلمون" را به عنوان نقطه ختامى بر نکاتى که قرآن تا این بخش از داستان قصد توجه دادن خواننده را به آنها دارد، تلقى کرده و به توضیح و شرح جمله "واللَّه غالب على امره" به عنوان نتیجه ماجرا پرداخته و معتقد است منظور و مفهوم غلبه خداوند بر ام...

این مقاله به بررسی ترجمه های فارسی آیه «حَتَّی إِذَا اسْتَیْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّیَ مَنْ نَشاءُ» (یوسف،110) می پردازد. بیش از 40 ترجمه فارسی و تفسیر مورد بررسی قرار گرفته و چهار دسته ترجمه از آنها به دست آمده است. سپس با استفاده از قراین، شواهد و دلایل کلامی، روایی و اختلاف قراءات، ضعف ترجمه دسته سوم مبنی بر «گمان انبیاء بر اینکه خداوند خلف وعده خواهد کرد» تبیین شده است. همچنین در بر...

بصیرت در فرهنگ قرآنی، حالتی است که به انسان، توانایی درک درست حقایق و تحلیل واقعیت ها را می دهد. از این رو آیات قرآنی، به مسئله بصیرت از ابعاد مختلف پرداخته است. خداوند، برای این که انسان در همین دنیا و قبل از مرگ، به این بصیرت و بینایی برسد، همه شرایط و بسترهای لازم را فراهم آورده است. به طوری که همه موجودات و آفریده های جهان را به عنوان مایه بصیرت معرفی می کند تا انسان با دقت در آیات و تفکر د...

از دیرباز میان مفسران و محققان درباره دلالت آیه 24 سوره مبارکه یوسف علیه‌السلام اختلاف بوده است. این نوشتار با بازخوانی آیه مورد بحث و با درنظرگرفتن مؤلفه‌های لازم، سعی در ارائه معنایی نموده است که هرچه بیشتر به مراد خدای تعالی در آن نزدیک باشد. در این مسیر، نقش آیات هم سایه و در پیوند با آیه یادشده و بازمعناشناسی برخی واژه‌ها از قبیل «ایتاء حکم»، «ربّی»، «همّ» و «برهان» از یک‌سو و نقش ادبی برخی ...

این مقاله به بررسی ترجمه های فارسی آیه «حَتَّی إِذَا اسْتَیْأَسَ الرُّسُلُ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذبُوا جاءَهُمْ نَصْرُنا فَنُجِّیَ مَنْ نَشاءُ» (یوسف،110) می پردازد. بیش از 40 ترجمه فارسی و تفسیر مورد بررسی قرار گرفته و چهار دسته ترجمه از آنها به دست آمده است. سپس با استفاده از قراین، شواهد و دلایل کلامی، روایی و اختلاف قراءات، ضعف ترجمه دسته سوم مبنی بر «گمان انبیاء بر اینکه خداوند خلف وعده خواهد کرد» تبیین شده است. همچنین در بر...

در قرآن کریم از راههای متعددی برای هدایت بشر استفاده شده که داستانهای قرآنی یکی از آن روشهاست. می توان گفت حجم قصص در قرآن بیش از1500 آیه یعنی تقریباً یک چهارم کل آیات قرآن است که با مباحث اعتقادی قرآن به خصوص بحث آخرت (که حدوداً 1500 آیه مربوط به معاد وجود دارد) برابری می کند. این مطلب بیانگر اهمیت موضوع قصص در قرآن کریم است. در میان قصص قرآن، داستانهای انبیاء از جلوه ای ویژه برخوردار است. هدف ...

سوره یوسف حاوی نکات ارزشمند اعتقادی، اخلاقی و تربیتی است. ازجمله تعابیری که در این سوره به‌کار رفته، تعبیر «مَعاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوای» در آیه بیست‌وسوم این سوره است که در پاسخ به تقاضای شوم زلیخا از زبان حضرت یوسف نقل شده است. حضرت یوسف× با تعبیر «او پروردگار من است و جایگاهم را نیکو ساخته است» به امتناع خود از تقاضای زلیخا تعلیل آورده است. مرجع ضمیر «انه» و مصداق «ربی» محل اختلاف مترجمان و ...

تفسیر المنار یکی از تفاسیر مهم و پر آوازه معاصر به شمارمی رود که جایگاه ویژه ای در میان اهل سنت دارد. این تفسیر از ابتدای قرآن تا آیه ی126 سوره ی نساء با انشای شیخ محمد عبده و بخش دوم توسط شاگردش رشیدرضا به پیروی از سبک استادش تا آیه ی 53 سوره ی یوسف ادامه یافته است.اما قصه ی تدوین این تفسیر بدین گونه است که محمد عبده به پیشنهاد و پافشاری گروهی از مصریان و شاگردانش از جمله رشید رضا بر آن شد تا ...

قران کریم در طول تاریخ اسلام همواره منبع مهم تحقیق و پژوهش برای اندیشمندان اسلامی بوده است. بر اساس آیه 3 سوره یونس، خداوند برای اداره امور جهان، انسان را بعنوان جانشین خود آفرید و مدیریت زمین را بدو واگذار کرد. همچنین آیه 34 سوره بقره می فرماید: انسان از سوی خداوند متعال و آفریدگار هستی بخش رسالت و ماموریت دارد تا بر جهان هستی مدیریت نماید (حیدری تفرشی، 1386). وظیفه مسلمانی اقتضا می کند که در ...

مسئله وراثت انبیاء از مباحث مهم قرآنی است، از این‌ رو مقاله حاضر به بررسی و نقد دیدگاه یوسف شعار در مسئله وراثت انبیاء؛ طبق آیه 16 سوره مبارکه نمل و همچنین به برداشت ایشان از استشهاد فاطمه زهراء به آیه مزبور در خطبه فدکیّه، می‌پردازد. چنانکه ایشان بر‌خلاف نظر مفسّران شیعه که معتقدند متبادر از «ارث» در آیه مذبور، ارث از «أموال» و «حقوق» است، این وراثت را در «علم و نبوّت» معنا می‌کند و بر اساس آن، ...