چکیده : بدیعیّات به عنوان فنّی نو و بی سابقه در دوره ای از ادبیّات دو ملّت ایران و عرب پدید آمد. دوره ای که ادبیّات و بخصوص شعر در حال حرکت به سمت جمود و انحطاط بود. هرچند که در این دوران با خیل عظیمی از ادبا و دانشمندان برخورد می کنیم که خدمات ارزنده ای به ادب و ادبیّات کرده اند؛ امّا در حقیقت همان معانی گذشته را شرح و بسط دادند. دوره ای که معانی در زیر لایه های ستبر لفظ پردازی پنهان شده است. بدیعیّ...

اشتهار خاقانی به قصیده سرایی و گرایش ذوق و قریحه ی او به قالب قصیده موجب شده است تا غزلیاتش در زیر سایه ی سنگین قصایدش مغفول بماند. حال آنکه وی درغزل شاعری صاحب سبک و از حلقه های زنجیره ی تکامل غزل به شمار می آید. نقش وی در تکامل غزل تا آنجاست که شاعران بزرگی چون مولانا، سعدی و به خصوص حافظ تحت تاثیر او بوده اند. غزل سرایی شیوه ی خاص خاقانی نیست. تمایل دستگاه فکری وی به قصیده موجب شده است تا...

آغازبندی آثار ادبی در نثر و نظم از آغاز ادب فارسی دری معمول گردید. در آثار برجسته نثر فارسی اصطلاح (دیباچه‌نگاری) و در آثار برجسته منظوم اصطلاح (آغازبندی) مترادف یکدیگرند با این تفاوت که در منظومه‌ها زمینه‌ گسترده‌تری برای آغازبندی وجود دارد و چنین است در خاتمه‌نگاری و خاتمه‌سرایی. هنر آغازبندی و خاتمه‌سرایی را می‌توان در ردیف فنون ادبی و بدیعی به شمار آورد. این آرایه بر ادب و بلاغت گفتار بزر...

چند معنایی(ایهام ) یکی از مهم‌ترین امکانات زبان شعری است. این صنعت بدیعی را از انواع هنجارگریزی‌های معنایی می‌دانند که در محور همنشینی و مجاورت که مبتنی بر ترکیب است به وجود می‌آید و کلام را با ابهام که از عناصر مهم زبان ادبی است، پیوند می‌دهد. فروغی بسطامی از شاعران توانای عصر قاجار و قرن سیزدهم هجری است. در فن غزل سرایی از استادان مطرح این دوره است. عشق، عرفان و مدح مضامین اصلی غزل‌های فروغی ...

پا به پای تکوین بلاغت در زبان عربی و پارسی و با این قصد که چیرگی و مهارت در صناعات و محسّنات ادبی نموده شود و قدر و قربی برای شاعر فراهم آورد، گروهی از شاعران ایرانی و عرب طرح سرودن قصیده هایی را ریختند که شاعر در هر بیت از آن، آوردن یک یا چند صنعت بدیعی در معنای عام و شامل، عناصر دانش بیان و تا حدّی معانی را بر خود التزام می کرد و در واقع فرهنگ مختصری از بلاغت را با سروده­ی خود عرضه می داشت. این...

پا به پای تکوین بلاغت در زبان عربی و پارسی و با این قصد که چیرگی و مهارت در صناعات و محسّنات ادبی نموده شود و قدر و قربی برای شاعر فراهم آورد، گروهی از شاعران ایرانی و عرب طرح سرودن قصیده هایی را ریختند که شاعر در هر بیت از آن، آوردن یک یا چند صنعت بدیعی در معنای عام و شامل، عناصر دانش بیان و تا حدّی معانی را بر خود التزام می کرد و در واقع فرهنگ مختصری از بلاغت را با سروده­ی خود عرضه می داشت. این...

سبک شناسی زبان موسیقایی شعر قاآنی شیرازیچکیدهقاآنی شیرازی از شاعران بنام سبک بازگشت ادبی می باشد. زبان آهنگین از جمله اختصاصات زبان شعری این شاعراست که مخاطب را مجذوب خود می سازد. نوشتار حاضر جستاری کوتاه در بررسی سبک شناسی زبان موسیقایی در شعر قاآنی شیرازی می باشد که در آن هنرنمایی های پنهان شاعر که مزین به صنایع بدیعی در لفافة تصاویر ساده و قابل فهم است، نموده می شود. بدین منظور، جنبه های گون...

استاد محمد عابد از شاعران سنّت گرای معاصر است که شهرتش در سرودن اشعار رثایی است ،اما مهارتش در سرودن شعر در انواع قوالب و مضامین کمتر از مرثیه سرایی نیست و شاعران و محققانی چون : استاد محمد حسین شهریار، عمران صلاحی، بهاء الدین خرّمشاهی و دکتر محمدرضا سنگری او را از تواناترین شعرای معاصر دانسته اند. ازآنجایی که مقام ادبی استاد عابد با وجود شایستگیهای فراوان،آنچنان که شایسته بود، شناخته نشد و او گم...

بدیعیه، اشعار و بویژه قصیده ای است که در آن به طور تعمّدی از صنایع بدیعی استفاده شده باشد. نخستین بدیعیه (قصیده مصنوع ) فارسی را قوامی مطرزی گنجوی سروده است؛ در بعضی از منابع تاریخی سیّد ذوالفقار شروانی نخستین سراینده بدیعیه فارسی شناخته شده است؛ اما پیش از این در ادب عربی نیز بدیعیه سرایی رواج داشته است. امروزه منظومه های بدیعیه فارسی بر چهار نوع هستند: الف) اشعاری که شاعر در منظومه خود یک ت...

فروغی بسطامی از شاعران به نام و توانای عصر قاجار و قرن سیزدهم هجری است. وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهان قاجاری به ویژه ناصردین شاه گذراند. در فن غزل سرایی از استادان مطرح این دوره است، و در این شیوه دنباله رو نام آوران غزل فارسی (سعدی و حافظ) است. عشق، عرفان، و مدح مضامین اصلی غزل های فروغی بسطامی را تشکیل می دهد، وی مضامین عاشقانه را از سعدی و مضامین عارفانه را از حافظ وام گرفته است و بسیار...