اغلب تحقیقات انجام‌شده در ایران به بررسی چگونگی تخصصی‌شدن و تمرکز فضایی صنایع پرداخته‌اند و مطالعه‌ای که علاوه بر تخصصی‌شدن، تأثیر تنوع و رقابت صنعتی بر تمرکز فضایی صنایع را نیز سنجیده باشد، تا به حال صورت نگرفته است. از‌ این رو، این مقاله برای تعیین موقعیت و جایگاه شهرستان‌های مختلف کشور ایران در ساختار فضایی تولید، به بررسی تأثیر تخصصی‌شدن، تنوع نسبی و رقابت صنعتی بر تمرکز فضایی صنایع در بخش‌...

در بسیاری از کشورهای جهان هر ساله میزان تمرکز بازارها در صنایع مختلف اندازه گیری می شود که نتایج آن راهنمای دولت ها برای سیاست گذاری های صنعتی و اقتصادی، بقای رقابت و رعایت حقوق مصرف کنندگان است. از نسبت تمرکز برای تعیین درجه انحصار و رقابتی بودن صنایع مختلف استفاده می شود. نسبت تمرکز بر حسب متغیر مورد نظر (مثلاً ارزش افزوده) بیان کننده سهم چند بنگاه بزرگتر در هر صنعت است. در این پژوهش نسبت تم...

عدم تعادل و تمرکز شدید از جمله ویژگی کشورهای جهان سوم است که این ویژگی معلول نتایج سیاست های رشد قطبی به شمار می آید که در نتیجه این سیاست، تمام امکانات در یک یا چند منطقه تمرکز می یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل می نمایند. عدم توجه به نظام شهری و نحوه پراکنش مراکز و کانون های شهری در پهنه سرزمین از یک سو و رشد شتابان شهرنشینی از سوی دیگر به گسیختگی و عدم انسجام در ساختار فضایی منجر خواه...

یکی از اهداف اصلی آمایش سرزمین و برنامه­های کلان توسعه کشور تأکید برگسترش فعالیت­های صنعتی در فضای جغرافیایی و تخصص­یابی منطقه­ای برای شکل­گیری تقسیم کار فضایی است. اما در عمل و در برنامه­های توسعه قبل و بعد از انقلاب، هدف­های آمایش سرزمین تحقیق نیافته است. تمرکز فعالیت­های صنعتی در چند نقطه خاص کشور و توزیع نامتوازن آنها در پهنه­ی سرزمین به یکی از مهم­ترین چالش­های، فراروی سیاست­گزاران کشور تب...

یکی از اهداف اصلی آمایش سرزمین و برنامه­های کلان توسعه کشور تأکید برگسترش فعالیت­های صنعتی در فضای جغرافیایی و تخصص­یابی منطقه­ای برای شکل­گیری تقسیم کار فضایی است. اما در عمل و در برنامه­های توسعه قبل و بعد از انقلاب، هدف­های آمایش سرزمین تحقیق نیافته است. تمرکز فعالیت­های صنعتی در چند نقطه خاص کشور و توزیع نامتوازن آنها در پهنه­ی سرزمین به یکی از مهم­ترین چالش­های، فراروی سیاست­گزاران کشور تب...

تمرکز جغرافیایی به عنوان یکی از معیارهای ارزیابی عدم تعادل منطقه­ای معرفی شده است که نحوه توزیع صنایع را از لحاظ جغرافیایی در میان مناطق مختلف در نظر می­گیرد و میزان یکنواختی و تجانس توزیع فعالیت­های اقتصادی بین مناطق را مورد ارزیابی قرار می­دهد. تمرکز فعالیت­های صنعتی در چند استان کشور و توزیع نامتوازن آن­ها در پهنه­ی سرزمین به یکی از مهم­ترین چالش­های فراروی سیاست­گذاران کشور تبدیل شده است. د...

رقابت وانحصارازمفاهیم حدی ومهم دراقتصاد هستند و سایر مفاهیم از جمله رقابت انحصاری و انحصار چندجانبه بین دو مفهوم بالا قراردارند. تمرکز یکی از موضوعات پر اهمیت در زمینه سازمان صنعتی و اقتصاد صنعتی محسوب میگردد. نسبت تمرکز نه تنها به عنوان معروف ترین شاخص ساختار بازار میباشد بلکه نقش تعیین کننده ای در تحلیل رفتارهای انحصاری و فرموله نمودن سیاست های رقابتی دارد. نسبت تمرکز یکی از شاخص های مهم و کا...

از آغاز روند صنعتی شدن، تهران همواره با دارا بودن تقریبی یک / دوم صنایع، مهم ترین قطب صنعتی کشور بوده است و اگر چه اتخاذ خط مشی های تمرکززدایی صنعتی از سال 1346 به بعد و قانون ممنوعیت احداث صنایع در شعاع 120 کیلومتری تهران در یک دوره زمانی موجبات کاهش تدریجی استقرار صنایع در تهران را فراهم آورد، اما در عوض به انتقال تمرکز صنعتی به نواحی اطراف و ظهور محورهای صنعتی پیرامونی در امتداد جاده های ارت...

عدالت فضایی از مباحثی است که در سال­های اخیر در میان جغرافی­دانان و برنامه­ریزان اهمیت ویژه­ای یافته است. از آن­جا که تسهیلات شهری ساختاردهنده­ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر می­باشد، بی عدالتی در نحوه­ی توزیع آن تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار و ماهیت شهر گذاشته است. یکی از دلایل بروز مسائل ناشی از شهرنشینی و شهرگرایی کم توجهی یا بی توجهی به آثار عدالت فضایی در کشورهاست. هدف این پژوهش،...

هدف محوری این مقاله بررسی ضریب عدم‌تعادل منطقه‌ای و نابرابری فضایی در بخش صنعت ایران است. به‌عبارت دیگر، ارزیابی چگونگی ساختار توزیع مکانی صنعت، در پهنۀ جغرافیایی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق در راستای سنجش ضریب عدم‌تعادل فضایی صنعتی از شاخص الیسون و گلیسر، شاخص ضریب مکانی (LQ)، شاخص ضریب جینی مکانی و شاخص تمرکز جغرافیایی هرفیندال استفاده شده است. یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که توز...