بشر ابتدایی برای پدیده‌های طبیعت قایل به روح بود و می‌کوشید که روح طبیعت را با خود و زندگی خود سازگار سازد. این امر در آداب و رسوم اجتماعی بشر و افسانه‌ها و جشن‌ها نمود پیدا کرد و به صورت اسطوره به زندگی خود ادامه داد. امروزه نیز برای درک مفاهیم اسطوره‌ها باید به تحلیل آن مراسم و... پرداخت. یکی از این موارد، رسم "لال شیش زدن" است که در برخی مناطق مازندران در شمال ایران رایج است. شکل‌های دیگر آن...

داستان آرش کمانگیر یکی از کهن ترین داستان های اسطوره ای ایران است. هم? ایرانیان تیر شگرف آرش و داستان او را می شناسند. با وجود این، گرچه از زمان آغاز پژوهش های علمی بر روی شاهنامه و اساطیر ایران، آرش کمانگیر نیز بارها بررسی شده است، امّا وجود پرسش هایی مانند، خاستگاه اسطور? آرش کمانگیر چیست؟ آرش به چه معناست؟ بر اساس اینکه نام در بین قبایل کهن امری مهم تلقّی می شده است، این نام حامل چه بار فرهنگی...

یافتن وجوه مشترک میان اسطوره های اقوام هم ریشه، امری بدیهی است. این مقاله اسطورۀ آرش را از ادبیات باستانی ایران با فیلوکتتس از ادبیات باستانی یونان مقایسه می کند. براساس این اسطوره ها، قهرمان هر دو داستان با پرتاب تیری، به دو جنگ فرسایشی نسبتاً طولانی مدت در برابر دشمنانشان پایان می بخشند؛ بدین معنی تا زمانی که تیر و کمان آرش به کار نمی افتد، جنگ و گریز بی فرجام دوازده سالۀ ایران و توران به سردا...

در این پژوهش تلاش شده است تا مهم ترین جایگاه و جلوه های نمایشی اسطوره آرش کمانگیر در مجموعه آثار ادبیات نمایشی معاصر ایران بررسی و تبیین گردد. آرش کمانگیر که بر اساس متون موجود مربوط به قبل از اسلام فقط در تیر یَشت در چند کَردَه از او یاد شده است در شاهنامه فردوسی به اشاره ای اندک ولی با احترام فراوان به او بسنده شده است ولی با این وجود این کهن اسطوره و قهرمان ملی ایرانیان در کنار چند اسطوره دیگر ...

یافتن وجوه مشترک میان اسطوره های اقوام هم ریشه، امری بدیهی است. این مقاله اسطورۀ آرش را از ادبیات باستانی ایران با فیلوکتتس از ادبیات باستانی یونان مقایسه می کند. براساس این اسطوره ها، قهرمان هر دو داستان با پرتاب تیری، به دو جنگ فرسایشی نسبتاً طولانی مدت در برابر دشمنانشان پایان می بخشند؛ بدین معنی تا زمانی که تیر و کمان آرش به کار نمی افتد، جنگ و گریز بی فرجام دوازده سالۀ ایران و توران به سردا...

رساله حاضر تلاشی است برای شناخت اسطوره آرش در جهت استفاده از ویژگیهای فرهنگی ایران درهنر نمایش . در این راستا ابتدا با تعریف اسطوره وکارکرد آن آشنا شده و سپس جایگاه اسطوره آرش در آثار مکتوب ، مراسم ، آئین ها و فرهنگ سرزمین ایران بررسی می گردد. حضور اسطوره آرش درکهن ترین آثار ایرانی وهندی وشاعران دوره های پس از اسلام و مخصوصا شاهنامه فردوسی که یک مجموعه حماسی و اساطیری ایران است مورد مطالعه قرار...

به نظر اغلب پژوهشگران، داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری و دیگر خداینامه ها نبوده است ، اما گروهی بر این باورند که این داستان در منابع شاهنامه وجود داشته، اما فردوسی آن را حذف کرده است. یافته ها نشان می دهند که ادعای وجود داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری قطعیت ندارد. در متون پهلوی موجود نیز، جز یک اشاره چیزی از داستان آرش نیامده است. بررسی های ما نشان می دهد که داستان آرش اساساً نباید در خداینامه ه...

یکی از مباحث جنجال برانگیز شاهنامه، نبود داستان آرش کمانگیر در آن است. دسته‌­ای از پژوهشگران برآن­‌اند که داستان آرش کمانگیر در شاهنامۀ منثور ابومنصور وجود داشته است و فردوسی عمداً آن را به شعر در نیاورده است. دلیلی که این دسته از پژوهشگران به آن استناد می­‌کنند، ضبط نامعتبری است که در چاپ نخست مقدمۀ شاهنامۀ ابومنصوری آمده است. در چاپ دوم ضبط «دستبرد آرش» به ج...

عناصر داستان های امروزی با توجه به درون مایه و محتوای داستان های معتنابه معاصر، توجیه پذیر است و ساختار، متناسب با چگونگی درون مایه شکل می پذیرد. منظومه آرش کمانگیر از آثار حماسی و اسطوره ای ایران باستان است که در دوره معاصر توسط سیاوش کسرایی به نظم در آمده، کارکردی سیاسی – اجتماعی به خود گرفته است. به جز توجه به دلایل آگاهانه و بصیرت هنرمندانه ای که سراینده اثر برای انتخاب نظم به جای نثر و هم ...

بخشی از آنچه ما به عنوان میراث مشترک ایران و هند می شناسیم، ریشه در فرهنگ هند و ایرانی دارد و مربوط به گذشتۀ دور خاور زمین و زندگی مشترک اقوام هندی و ایرانی است. وجوه شباهت «آرش کمانگیر» در اساطیر ایرانی و «ویشنو» در اساطیر هندی، نمونه ای ریشه دار در این زمینه قلمداد می شود. در این جستار، بر اساس روش تطبیقی مکتب فرانسوی و با شیوۀ تحلیل محتوا، شخصیت آرش کمانگیر در سه دورۀ باستان، میانه و اسلامی،...