احکام راجع به علیت- راجع به اینکه چه چیز علت چه چیز می شود- آن قدر در زندگی ما متداول است که ما متوجة آن نمی شویم. اما چرا یک چیز علت چیزی دیگر می شود؟ چه چیزی یک شیء را علت شیء دیگر می سازد. ما ابتدا باید میان فهم رابطة علیت و فهم آنچه علیت به هم می پیوندد، فرق بگذاریم. این رابطة علیت چیست که علت و معلول را به هم پیوند می دهد؟ این سؤال اول است. اما همچنین می توانیم بپرسیم علت و معلول باید چه ن...

به فراخور مناقشاتِ جریانِ عینی سازیِ مفهوم ذهنی علیت، توجه کانت به اصل علیت جلب شد؛ پرسشی که همواره در امتداد تردیدهای فیلسوفان دورۀ مدرن دربارۀ دوگانگیِ نفس و بدن وجود داشته است. فیلسوفانی همچون هیوم، که یکی از تأثیرگذاران بر اندیشۀ کانت بود، مسیر علیت را در ذهن متوقف کردند تا خارج و وقایع بیرونی را از رابطۀ ضروریِ علّی محروم کنند؛ اما کانت تلاش کرد اصل علیت را در واقعیت پدیداری پیاده کند و ضرورت بر...

بیشتر اقتصاددانان بر تشکیل سرمایۀ فیزیکی و سرمایۀ انسانی به عنوان عوامل اصلی تعیین کنندۀ رشد و توسعۀ اقتصادی تأکید دارند. در نظریه های جدید رشد بر نقش سرمایۀ انسانی بر رشد اقتصادی تأکید بیشتری می شود و نیروی انسانی آموزش دیده و اندیشه و تفکر او در توسعه و گسترش فناوریهای تولید به عنوان پایه و محور اساسی پیشرفت و رشد اقتصادی معرفی می شود. در واقع، می توان گفت که سرمایه های فیزیکی فقط زمانی بیشتر...

بیشتر اقتصاددانان بر تشکیل سرمایۀ فیزیکی و سرمایۀ انسانی به عنوان عوامل اصلی تعیین کنندۀ رشد و توسعۀ اقتصادی تأکید دارند. در نظریه های جدید رشد بر نقش سرمایۀ انسانی بر رشد اقتصادی تأکید بیشتری می شود و نیروی انسانی آموزش دیده و اندیشه و تفکر او در توسعه و گسترش فناوریهای تولید به عنوان پایه و محور اساسی پیشرفت و رشد اقتصادی معرفی می شود. در واقع، می توان گفت که سرمایه های فیزیکی فقط زمانی بی...

یکی از مسائل مهم در باب هستی شناسی، مسئله علیت و رابطۀ حق‌تعالی با ممکنات است که دغدغۀ آن، مسائل دیگر را تحت الشعاع قرار می‌دهد. معمولاً فلاسفه و متکلمین را از قائلین به علیت و عرفاء را از منکرین علیت دانسته‌اند؛ به طوری که انکار علیت از سوی عرفاء اجماعی تلقی شده است. چراکه آنان به جز هستی واحد من جمیع الجهات، واقعیتی را قبول ندارند تا سخن از رابطۀ با آن به میان آید. نگارنده در این مقاله به بررس...

در زمینۀ ارتباط بین رشد و سودآوری شرکت­ها، در مطالعات انجام‎شده دوگانگی وجود دارد. در حالی که برخی از مطالعات به بررسی تأثیر رشد بر سودآوری شرکت­ها پرداخته­اند، مطالعات دیگری نیز وجود دارد که تأثیر سودآوری شرکت­ها را بر رشد آزموده‎اند. مشاهدۀ شواهدی مبنی بر صحت هر دو رویکرد یاد شده، می­تواند به‎معنای وجود رابطه ای دوسویه میان این دو متغیر باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی رابطۀ دوسویۀ رشد...

مطالعات مختلف حکایت از آن دارند که «هزینۀ تجارت» با خارج بزرگ و معنادار است. مسئلۀ مقالۀ حاضر این است که آیا هزینۀ تجارت می‌تواند مبین اندازۀ تجارت میان کشورها باشد و معمای تجارت ازدست‌رفته را توضیح دهد. در این چارچوب، این مطالعه رابطۀ بین حجم تجارت و هزینه‌‌‌های تجارت را در 73 کشور در حال توسعه برای دورۀ زمانی 2005- 2011 آزمون می‌کند. نتایج نشان می‌‌دهند که «هزینه‌‌های تجارت» و «تعداد اسناد تج...

در زمینۀ ارتباط بین کیفیت افشا و عملکرد شرکت­ها، در مطالعات انجام‎گرفته دوگانگی‎ دیده می‎شود؛ در حالیکه برخی از مطالعات به بررسی تأثیر کیفیت افشا بر عملکرد شرکت­ها پرداخته­اند، مطالعات دیگری نیز وجود دارد که تأثیر عملکرد شرکت­ها بر کیفیت افشا را به بوتۀ آزمون گذاشته‎اند. مشاهدۀ شواهدی مبنی بر صحت هر دو رویکرد یاد شده، می­تواند به‎معنای رابطه‎ای دوطرفه میان این دو متغیر باشد. در این راستا، پژوهش...

در زمینۀ ارتباط بین کیفیت افشا و عملکرد شرکت­ها، در مطالعات انجام‎گرفته دوگانگی‎ دیده می‎شود؛ در حالیکه برخی از مطالعات به بررسی تأثیر کیفیت افشا بر عملکرد شرکت­ها پرداخته­اند، مطالعات دیگری نیز وجود دارد که تأثیر عملکرد شرکت­ها بر کیفیت افشا را به بوتۀ آزمون گذاشته‎اند. مشاهدۀ شواهدی مبنی بر صحت هر دو رویکرد یاد شده، می­تواند به‎معنای رابطه‎ای دوطرفه میان این دو متغیر باشد. در این راستا، پژوهش...

در زمینۀ ارتباط بین رشد و سودآوری شرکت­ها، در مطالعات انجام‎شده دوگانگی وجود دارد. در حالی‌که برخی از مطالعات به بررسی تأثیر رشد بر سودآوری شرکت­ها پرداخته­اند، مطالعات دیگری نیز وجود دارد که تأثیر سودآوری شرکت­ها را بر رشد آزموده‎اند. مشاهدۀ شواهدی مبنی بر صحت هر دو رویکرد یاد شده، می­تواند به‎معنای وجود رابطه‌ای دوسویه میان این دو متغیر باشد. در این راستا، پژوهش حاضر به بررسی رابطۀ دوسویۀ رشد...