علی نصیری اقدم
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی
[ 1 ] - تعارض بین کارایی در خصوصی‌سازی با هدف تعقیب کسب درآمد
هدف از این مقاله ارزیابی این پرسش است که آیا تعقیب هدف درآمدی، خصوصی‌سازی را از مسیر خود منحرف میکند. با اینکه در فرایند فروش شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی به ناچار منابعی حاصل می‌شود و اجتنابی از آن نیست، ادعای مقاله حاضر آن است که وقتی کسب درآمد به یک هدف مهم تبدیل شود می‌تواند سایر اهداف خصوصی‌سازی را به‌طور ملموسی متأثر کند. این مقاله ضمن ارائه دلایل نظری این موضوع، به روش اسنادی شواهدی از خ...
[ 2 ] - طراحی بازار؛ چارچوب تحلیلی «راث» در درک عملکرد بازار
هدف از این مقاله ارائه چارچوب تحلیلی الوین راث، برنده جایزه نوبل اقتصاد در سال 2012، در طراحی بازار و کاربردی ساختن آن است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که راث تحقیق خود را با تشخیص شکست بازار آغاز میکند و بر این نکته تأکید میکند که شکست بازار نوعاً ناشی از برخی شرایط نهادی «نحیف بودن بازار»، «ازدحام» و «نبودن امنیت در آشکارسازی ترجیحات» است. راث از الگوریتمهای جورسازی و از جمله الگوریتم گیل ـ شپ...
[ 3 ] - لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم و محیط کسب‌وکار
هدف از این مقاله ارزیابی آثار مثبت و منفی لایحه اصلاح قانون مالیاتهای مستقیم بر محیط کسب‌وکار است. برای این منظور از روش‌‌شناسی گروه کسب‌وکار بانک جهانی در برآورد شاخص پرداخت مالیات، به‌عنوان مبنا، استفاده می‌شود. نتایج مقاله حاکی از آن است که با تصویب لایحه 1. نرخ کلی مالیات برای شرکت‌های معمول تغییری نمی‌‌کند؛ 2. در صورت اجرایی شدن طرح جامع مالیاتی امکان کاهش زمان و تعداد پرداخت‌‌های مالیات...
[ 4 ] - نقش تشکل‌های بخش خصوصی در تنظیم امور اقتصادی: آسیب‌شناسی گذشته و مسیر آینده
جایگاه بخش خصوصی در تنظیم فعالیت‌های اقتصادی چیست و رابطه آن با دولت چگونه باید باشد؟ بررسی تجربیات پنج تشکل بخش خصوصی، نشان می‌دهد واگذار کردن برخی امور تنظیمی به این بخش موفقیت‌آمیز نبوده است. اموری چون تنظیم ورود و خروج فعالان اقتصادی به یک بازار؛ واگذاری اختیار حل‌و‌فصل دعاوی به یکی از طرفین دعوا؛ قیمت‌گذاری در بازارهای حساسی که هنوز نیاز به قیمت‌گذاری دارد. در مقابل در نظر گرفتن نقش مشورت...
[ 5 ] - دلالت اقتصاد نهادی برای بهبود محیط کسب‌وکار
فعالان اقتصادی و کارآفرینان برای تبدیل ایده‌های خود به کسب‌وکارهایی سودآور و ارائه نوآوری‌های مقوم رشد اقتصادی باید مبادلات مختلفی را سازماندهی کنند و برای این منظور ناگزیر از عمل کردن در چارچوب نهادها هستند. اگر محیط نهادی تسهیل‌کننده مبادلات باشد، در اصطلاح گفته می‌شود محیط کسب‌وکار مناسب است و انتظار می‌رود منافع مبادلات از هزینههای آن فراتر رود و به طریق اولی نوآوری‌های وابسته به این مبادل...
[ 6 ] - اثر تشریک اطلاعات بر نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی
در دنیای واقعی، مودیان مالیاتی اطلاعات خصوصی را در اختیار دارند که سازمان مالیاتی از آنها بی‌اطلاع بوده و یا آگاهی کافی و کاملی ندارد. همین موضوع سبب شکل‌گیری عدم تقارن اطلاعات می‌شود و اجرای عادلانه و کارآمد قانون مالیات‌ها را با مانع جدی مواجه میکند. عدم تقارن اطلاعات، این انگیزه را برای مودی فراهم میکند تا اطلاعات را تحریف و یا پنهان کند تا از منافع عدم پرداخت مالیات به حق بهره‌مند شود (پ...
[ 7 ] - وضع مالیات بر مجموع درآمد اشخاص و شبیه سازی آثار آن بر درآمدهای مالیاتی دولت و توزیع درآمد
جهت ارزیابی اثر وضع مالیات بر مجموع درآمد، در این مقاله یک جامعه فرضی با 12 پایه درآمدی مختلف با استفاده از نرم افزار فرترن[1] شبیه‌سازی شده است و در این جامعه فرضی «درآمدهای مالیاتی دولت» و «توزیع درآمد» محاسبه و تغییرات آن در 4 سناریوی مختلف وضع مالیات بر درآمدمقایسه شده است. در حالت پایه، درآمدهای افراد بر اساس قانون فعلی مالیاتهای مستقیم[2] مشمول مالیات می‌شود و در سایر سناریوها به ترتیب ...
[ 8 ] - اثر هزینههای تجارت در اندازۀ تجارت خارجی
مطالعات مختلف حکایت از آن دارند که «هزینۀ تجارت» با خارج بزرگ و معنادار است. مسئلۀ مقالۀ حاضر این است که آیا هزینۀ تجارت می‌تواند مبین اندازۀ تجارت میان کشورها باشد و معمای تجارت ازدست‌رفته را توضیح دهد. در این چارچوب، این مطالعه رابطۀ بین حجم تجارت و هزینههای تجارت را در 73 کشور در حال توسعه برای دورۀ زمانی 2005- 2011 آزمون میکند. نتایج نشان می‌‌دهند که «هزینههای تجارت» و «تعداد اسناد تج...
[ 9 ] - ارزیابی موانع انجام‌دادن کسب و کار در استان زنجان
هدف از این مقاله ارزیابی موانع کسب و کار در استان زنجان است. برای این منظور از سه روش مکمل استفاده شده است: اول، پیمایش فضای سرمایه‌گذاری از منظر صاحبان کسب و کار با استفاده از پرسش‌نامة «پیمایش بنگاه»؛ دوم، مطالعة شاخص‌های تحقق‌یافته دربارة محیط کسب و کار و سوم، ارزیابی شکایات واصله به ستاد سرمایه‌گذاری استان. نتایج مطالعه حاکی از آن است که وجود زمین‌های دارای معارض، دشواری اخذ مجوز، سختی در د...
[ 10 ] - عوامل مؤثر بر انتخاب کانال صادراتی فرش دستباف از منظر اقتصاد هزینهی مبادله
تصمیم ساختن یا خریدن یکی از مهمترین تصمیمات مدیران است. اقتصاد هزینه مبادله، به عنوان یکی از رویکردهای تأثیرگذار اقتصادی به نظریه بنگاه، تلاش میکند چارچوبی نظری برای این تصمیم‌گیری ارائه کند. از منظر اقتصاد هزینه مبادله هر چه دارایی به کاربری خاص محدودتر شود، عدم اطمینان رفتاری بیشتر باشد و تکرار مبادلات زیادتر شود، احتمال اینکه بنگاه‌ها به جای تصمیم به خرید، تصمیم به ساخت بگیرند، افزایش می‌یا...
[ 11 ] - سهم بخش خصوصی و بخش عمومی از واگذاری شرکت های دولتی
کاهش اندازه بخش عمومی و رشد بخش خصوصی یکی از اهداف مهم خصوصی سازی است. پرسش مقاله آن است که آیا خصوصی سازی در ایران در عمل به انتقال سهام شرکت های دولتی به بخش خصوصی و رشد این بخش از اقتصاد منجر شده است. برای پاسخ به این سوال از داده های مربوط به شرکت های دولتی واگذارشده (قبل و بعد از خصوصی سازی) استفاده شد. نتیجه مطالعه در دوره واگذاری سال های 1382 تا 1386 بیانگر این نکته مهم است که سهم بخش خص...
[ 12 ] - تطور برنامه پژوهشی یک اقتصاددان نهادگرا : داگلاس سیسیل نورث
این مقاله به دنبال تبیین تطور برنامه پژوهشی داگلاس نورث است. مطالعه آثار وی نشان می دهد: برنامه پژوهشی وی با این سوال هدایت می شود که عوامل موثر بر موفقیت و شکست اقتصادها چیست و چرا عملکرد آنها تا این حد متفاوت است. نورث با این درک که نهادها اثری نیرومند بر عملکرد اقتصادی دارند طی دهه 1970 چندین مطالعه را در حوزه نهادها، رشد و تغییر اقتصادی سامان داد اما نتوانست توضیح دهد که چرا برخلاف پیش بینی...
[ 13 ] - چگونه نظریۀ بازی ها به بهبود زندگی کمک میکند؟ درآمدی بر نظریۀ جورسازی پایدار و کاربردهای آن
اعطای مشترک جایزه یادبود نوبل اقتصاد در 2012 میلادی به یک ریاضی دان و یک اقتصاددان، بیانگر اقبال به نظریه و مدل های جورسازی بود. نظریه جورسازی و مجموعه مطالعاتی که عنوان طراحی بازار را به خود اختصاص داده اند، بیش از هر چیز متکی بر نظریه بازی هاست. هدف مقاله نیز طرح بخشی از تلاش های مشترک ریاضی دانان، اقتصاددانان و متخصصان تحقیق در عملیات در راستای شناساندن، عمومی و کاربردی نمودن مدل های ری...
[ 14 ] - عوامل مؤثر بر اندازه اقتصاد غیررسمی مقایسه اثر نرخ های مالیات و تعرفه با اثر متغیرهای نهادی
اقتصاد غیررسمی گسترده، به معنای فرصت کمتر برای توسعه بنگاه های اقتصادی و به معنای پایه مالیاتی کمتر برای تأمین مالی درآمدهای دولت است. لذا تلاش برای رسمی شدن کسب وکارها یک اولویت اساسی است. این مقاله بر آن است تا نشان دهد با کاهش نرخ مالیات و نرخ تعرفه، با کاهش بار مقررات و با ارتقای کارایی نظام قضایی می توان فعالان اقتصادی را به فعالیت رسمی ترغیب نمود. برآوردهای این تحقیق نشان از آن دارد که: (...
نویسندگان همکار