رساله حاضر به معرفی رویکرد ساختواژه قاموسیlexical morphology) ) پرداخته است و آن را با داده های زبان فارسی مطابقت داده است.ازآن جایی که اساسا ساختواژه و نیز رویکرد صرف قاموسی، هم به موارد تصریف(inflection ) و اشتقاق(derivation) و هم به موارد ترکیب (compound ) می پردازد که بحث بسیار گسترده و مفصلی است ،نگارنده تنها به موارد وند افزایی بسنده کرده و موارد ترکیب را کنار گذاشته است . روش تحقیق توصیف...

رده شناسی، طبقه بندی حوزه هایی مانند زبان است. یکی از روش های طبقه بندی زبان ها براساس ساختواژه است. این رساله به بررسی ساختواژه ی زبان فارسی نوشتاری امروز براساس رویکردهای رده شناسی پرداخته است. پس از بیان پیشینه ی نظری و تجربی در فصل دوم، سه مقوله ی مطرح در رده شناسی ساختواژی، یعنی رویکرد کمی، همگانی های ساختواژی و رویکرد معیار معرفی شدند و سپس در فصل سوم میزان انطباق هر یک از این رویکرد ها ب...

ساختواژه یکی از حوزه‏های اصلی زبان‏شناسی است که بررسی آن، به‏ویژه در تعامل با نحو، از دیرباز مورد توجه متخصصان علم زبان بوده است و این اقبال تا زمان ساخت‌گراییِ امریکایی و تا قبل از ظهور نسخه‏های اولیة دستور زایشی که ساختواژه را زیرمجموعة حوزۀ نحو می‏دانست، کمابیش پابرجا بود. حوزة ساختواژه از چنان اهمیتی در مطالعات زبانی برخوردار است که نگرش حاشیه‏ای به آن نتوانست بیش از یک دهه دوام بیاورد و حتی...

در عصر ارتباطات و فناوری اطلاعات, پردازش زبان به عنوان مهمترین ابزار انتقال اطلاعات جایگاه ویژه ای دارد. یکی از مفیدترین ابزارهایی که کارایی آن در زمینه های مختلف پردازش زبان طبیعی مورد آزمایش قرار گرفته است شبکه ی واژگانی است. در این پژوهش که در حوزه ی زبانشناسی رایانه ای انجام پذیرفته است به دنبال طراحی و ایجاد شبکه ی واژگانی اسامی زبان فارسی به عنوان ابزاری مورد نیاز و ضروری برای پردازش زبان...

پژوهش حاضر به بررسی بازداری در ساختواژه زبان فارسی در چارچوب ساختواژه واژگانی می پردازد. بازداری پدیده ای در ساختواژه زبان است که ارتباط نزدیکی با زایایی فرایندهای ساختواژی دارد. زبان شناسان زیادی تاکنون به مسئله زایایی فرایندهای ساختواژی و محدودیت های آنها پرداخته اند و اصطلاح بازداری را برای آن محدودیت ها در نوشته های خود به کار برده اند. هیچ یک از پژوهش هایی که تاکنون در مورد بازداری یا محدو...

گویش کردی کرمانجی یکی از گویش های زبان کردی است که در شمال خراسان بدان تکلم می شود . هدف پژوهش حاضر بررسی و توصیف ساخت دستور زبان کردی کرمانجی قوچان از دیدگاه رده شناسی زبان است. در این راستا به توصیف رده شناختی ساختمان جمله ، گروه های نحوی ، ساختواژه ی تصریفی و ساختواژه اشتقاقی پرداخته می شود تا مشخص گردد که آیا موارد مذکور در چارچوب رده شناختی قابل توصیف هستند یا خیر. این پژوهش از یک جامعه ی ...

مقولة فعل مرکب در زبان فارسی در دهه های اخیر مورد توجه و توصیف بسیاری از دستورنویسان و زبان شناسان ایرانی و غیر ایرانی با رویکردهای مختلف و در حوزه های گوناگون نحو، ساختواژه و به شکلی محدود در معنی ‍شناسی قرار گرفته است. با این وجود، معنی این افعال بر مبنای معنی شناسی شناختی چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. این مقاله با هدف بررسی چندمعنایی فعل سبک«زدن» بر مبنای نظریة «معنی شناسی واژگانی شناختی...

پژوهش حاضر کوششی است برای بررسی محدودیت های واژی- معنایی حاکم بر ساخت فعل بسیط از مرکب متناظر و نیز ساخت فعل مرکب، از بسیط متناظر در فارسی معاصر معیار بر مبنای رویکرد شناختی به مطالعات زبانی. برای دستیابی به این هدف، پس از بررسی فهرست افعال مرکب و بسیط فارسی معاصر معیار، افعال بسیط، به دو دسته ی مرکب ساز و غیرمرکب ساز تقسیم شده و تشکیل فعل مرکب متناظر، تنها به افعال بسیط مرکب ساز نسبت داده شده ...

چکیده هدف از انجام این پژوهش بررسی فرایند واژه سازی وندافزایی در زبان فارسی از دیدگاه شناختی می باشد. از این رو 30 پیشوند و 40 پسوند از نظر معنایی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تحلیل، نخست مفاهیم مطرح شده در چارچوب شناختی تعریف شده و سپس با توجه به مفاهیم مقوله بندی، پیکربندی و مفهوم سازی این وندها مورد بررسی قرار گرفته اند. روش کار به این صورت است که نخست وندها با توجه به مقوله های دستوری ط...