ابن‌ابی‌الحدید و ابن‌میثم دو شارح مشهور نهج البلاغه در قرن هفتم هستند. ابن ابی الحدید براساس دیدگاه معتزلی خود معتقد است که عمل در مفهوم ایمان وارد می‌شود اما ابن‌میثم بر اساس دیدگاه امامیه معتقد است که عمل جزو آثار ایمان است و در معنای آن وارد نمی‌شود. بنابر این با مقایسه شرح نهج البلاغه ابن‌ابی‌الحدید با شرح نهج البلاغه ابن‌میثم پیرامون موضوع ایمان مشخص می‌گردد که دیدگاه کلامی این دو عالم تأث...

قطب راوندی، عالم، فقیه، مفسر و محدث قرن ششم هجری است. تألیفات او نسبتا فراوان است. فقه القرآن، قصص الانبیاء و شرح نهج البلاغه موسوم به منهاج البراعه، که از قدیمی ترین شرحها است، برخی از آثار این دانشمند است. موضوع این مقاله بررسی روش قطب راوندی در شرح نهج البلاغه است. جنبه های ادبی، لغوی و کلامی، اساس شرح قطب است که نگارنده به آن پرداخته. بر خلاف تصور ابن ابی الحدید این شرح، اولین شرح نهج البلا...

قطب راوندی، عالم، فقیه، مفسر و محدث قرن ششم هجری است. تألیفات او نسبتا فراوان است. فقه‌القرآن، قصص الانبیاء و شرح نهج البلاغه موسوم به منهاج البراعه، که از قدیمی‌ترین شرحها است، برخی از آثار این دانشمند است. موضوع این مقاله بررسی روش قطب راوندی در شرح نهج البلاغه است. جنبه های ادبی، لغوی و کلامی، اساس شرح قطب است که نگارنده به آن پرداخته. بر خلاف تصور ابن ابی الحدید این شرح، اولین شرح نهج البلا...

بررسی و روش شناختی شروح نهج البلاغه سبب آشنایی با دیدگاهها و رویکردهای مختلف برای انتخاب و فهم بهتر نهج البلاغه است که محققان و مخاطبان دارای اهمیت زیادی است و خوانندگان را برای دستیابی به اهداف مورد نظر و شناسایی شرح بهتر هدایت می نماید. قطب راوندی از شارحان متقدم که شرح وی از اولین شروح در نهج البلاغه به شمار می رود که شارحان پس از وی خوشه چین خرمن وی بوده اند. این شرح هرچند شرحی ترتیبی و کام...

یکی از شرحهای مشهور نهج البلاغه، شرح ابن ابی الحدید معتزلی است. شرح این ابی الحدید به لحاظ ادبی و تاریخی ممتاز است و بایستی بدین ویژگی ها معرفی شود. ابن ابی الحدید در شرح خود افزون بر انجام تفسیرهای معمولی در حوزة مفردات و جملات نهج البلاغه- که غالباً رنگ بلاغی و کلامی هم دارد- از راههای مختلف اصالت نهج البلاغه را اثبات کرده است. برخورد ایجابی با اصیل نمودن نهج البلاغه و در نتیجه نشان دادن برتری...

نهج البلاغه، پس از قرآن کریم، مقدس ترین متن دینی شیعه و برجسته ترین متن ادبی عرب است. از قرآن کریم که بگذریم، هیچ متن مقدسی در فرهنگ اسلامی به اندازه نهج البلاغه نسخه خطی، شرح و تفصیل و ترجمه ندارد و متون ادب فارسی و عرب پس از قرآن کریم، آن مایه که از نهج البلاغه اثر پذیرفته، از هیچ متن مقدسی اثر نپذیرفته است. با این حال، برخی کوشیده اند این کتاب مقدس را مخدوش و متحول جلوه دهند; از این رو گاه ...

نهج البلاغه، پس از قرآن کریم، مقدس ترین متن دینى شیعه و برجسته ترین متن ادبى عرب است. از قرآن کریم که بگذریم، هیچ متن مقدسى در فرهنگ اسلامى به اندازه نهج البلاغه نسخه خطى، شرح و تفصیل و ترجمه ندارد و متون ادب فارسى و عرب پس از قرآن کریم، آن مایه که از نهج البلاغه اثر پذیرفته، از هیچ متن مقدسى اثر نپذیرفته است. با این حال، برخى کوشیده اند این کتاب مقدس را مخدوش و متحول جلوه دهند; از این رو گاه ...

یکی از مجموعه‌هایی که نزدیک به هزار حکمت از حکمت‌های امیرمؤمنان(ع) در آن جمع‌آوری شده است، بخش «الحکم المنسوبه الی امیرالمؤمنین(ع)» در شرح نهج البلاغه ابن‌ابی‌الحدید است که شارح معتزلی، آن را در پایان شرح خود به‌عنوان تتمه‌ای بر حکمت‌های امام علی(ع) در نهج البلاغه قرار داده است. وی این حکمت‌ها را بدون آنکه منابع آن را یادآور شود، آورده است. این مقاله در صدد شناسایی منابع حکم منسوبه است. در این ...

شناخت و معرفی شروح متعدد نهج­البلاغه، با روش­ها و رویکردهای گوناگون شارحان؛ حائز اهمیت روش شناختی است. زیرا چنین اقدامی موجب دستیابی به بهترین الگوها و رویکردهای شرح نهج­البلاغه می­شود.     یکی از این شروح، شرح منهاج­الولایه تألیف ‏‏ملاعبدالباقی صوفی­تبریزی (قرن 11) است که در دوازده باب گردآمده است. این شرح موضوعی یکی از بهترین شروح عرفانی نهج­البلاغه است که  با توجه به اصول فکری تصوف شیعی به ز...

تحقیق حاضر با هدف شناخت ، تحلیل و مقایسه شروح معاصر نهج البلاغه در 4 فصل تدوین و ارائه گردید : فصل اول شامل کلیات تحقیق ، پیرامون نهج البلاغه و مولف آن سیّد رضی می باشد و در این فصل ، مباحثی از جمله انگیزه سیّد رضی از تالیف نهج البلاغه ، وجه تسمیه نهج البلاغه ، اهتمام به نهج البلاغه و زمینه های اهتمام به آن و … مطرح گردیده است . فصل دوم با عنوان شرح و شرح نویسی بر نهج البلاغه ، ضمن بیان پیش...