سببی بودن یکی از موارد تقابل افعال به شمار می رود که به تقابل میان افعال سببی، غیرسببی و ناگذرا اشاره دارد. این ساخت ها از حیث ظرفیت معنایی با یکدیگر متفاوتاند و این تفاوت در ساخت نحوی آنها بازتاب یافته است. در مقالۀ حاضر انواع ساخت سببی در زبان تاتی بررسی شده و در سه گروه کلی سببی های تحلیلی، ساخت واژی و واژگانی تقسیم بندی شده اند. در ادامه با استفاده از استدلال های زبان شناسی نقش گرا نشان د...

افعال فارسی در موارد سه گانة زیر با یکدیگر در تقابل قرار دارند: الف) متعدی بودن[1] : که به تقابل میان افعال لازم و متعدی می‌پردازد. فعلی که نیاز به مفعول دارد فعل متعدی و در غیر این صورت لازم است. همة افعال ناگذرا[2] و مجهول لازم هستند و همة افعال سببی نیز متعدی هستند. ب) جهت[3] : که به تقابل میان معلوم و مجهول در فارسی اشاره دارد. تفاوت این دو ساخت در ظرفیت نحوی آنهاست و از حیث ظرفیت معنایی تف...

افعال فارسی در موارد سه گانة زیر با یکدیگر در تقابل قرار دارند: الف) متعدی بودن[1] : که به تقابل میان افعال لازم و متعدی می پردازد. فعلی که نیاز به مفعول دارد فعل متعدی و در غیر این صورت لازم است. همة افعال ناگذرا[2] و مجهول لازم هستند و همة افعال سببی نیز متعدی هستند. ب) جهت[3] : که به تقابل میان معلوم و مجهول در فارسی اشاره دارد. تفاوت این دو ساخت در ظرفیت نحوی آنهاست و از حیث ظرفیت معنایی تف...

نظریه‌ی «معرفت اضطراری» ریشه در منابع اسلامی (آیات و روایات نبوی) دارد؛ از این‌رو بیشتر اندیشمندانِ نخستین نظریهٔ‌ «معرفت اضطراری» ریشه در منابع اسلامی (آیات و روایات نبوی) دارد؛ از این‌رو بیشتر اندیشمندانِ نخستین امامی که عنایت ویژه‌ای به نصوص و متون اسلامی داشتند، همه معارف بشری - چه دینی و چه غیردینی- را اضطراری به معنای غیراختیاری، می‌دانستند و بر آن بودند تحقق معرفت در انسان‌ها فعل و صُنع خداس...

مقالۀ حاضر تحلیلی بین زبانی از الگوهای کاهش ظرفیت فعل که به حذف کنشگر منجر می­شود ارائه می­دهد. در این راستا بهره­گیری زبان فارسی از دو الگوی مهم ضدسببی و مجهول­سازی مورد بررسی قرار گرفته است و نشان داده شده که هرچند عملیات تغییر ظرفیت غالباً در زبان­های دیگر به صورت ساختواژی رخ می­دهد، در زبان فارسی این فرایندها از طریق الگوهای غیرصرفی صورت می­پذیرد. در خصوص مجهول­سازی نیز نشان داده شده از آنجا...

زبان، نظامی از روابط متداخل است؛ به­گونه‌ای که مفهوم یک جزء، جز در سایة ارتباط با اجزاء و عناصر دیگر دریافت نمی‌شود. ارتباط بین ساخت‌ها و سازه‌های زبانی بر دو گونه است: رابطة لفظی و رابطة معنایی که هر دو پیوندی عمیق و ناگسستنی با یکدیگر دارند؛ چراکه لفظ در خدمت معنی و وسیله‌ای برای بیان آن است. باتوجه­به اهمیت رابطة معنایی در جمله‌های مرکب، به­ویژه جمله‌های شرطی، پژوهش حاضر بر آن است تا با مداق...

سببی‌ها جزء جهانی‌های ذهن هستند و همواره در همۀ زبان‌ها خود را نمایان می‌سازند. از میان ابزارهای متعدد موجود در زبان‌ها برای بیان مفهوم سببیّت، ساخت سببی ساخت‌واژی، واژگانی و تحلیلی در تمام زبان‌ها مشترک هستند. البته بسامد و میزان وقوع هر یک از این ساختارها از زبانی به زبان دیگر متفاوت است. هدف پژوهش حاضر توصیف و تحلیل انواع ساخت‌های سببی در ترکی آذری بر اساس الگوی رده‌شناختی کامری (1989) است و ...

مقالۀ حاضر تحلیلی بین زبانی از الگوهای کاهش ظرفیت فعل که به حذف کنشگر منجر می­شود ارائه می­دهد. در این راستا بهره­گیری زبان فارسی از دو الگوی مهم ضدسببی و مجهول­سازی مورد بررسی قرار گرفته است و نشان داده شده که هرچند عملیات تغییر ظرفیت غالباً در زبان­های دیگر به صورت ساختواژی رخ می­دهد، در زبان فارسی این فرایندها از طریق الگوهای غیرصرفی صورت می­پذیرد. در خصوص مجهول­سازی نیز نشان داده شده از آنجا...

به کاربردهای متفاوت یک فعل یا ساخت واحد از حیث ظرفیت آن فعل یا ساخت، تناوب اطلاق می­شود. تناوب­ها به سه شکل واژگانی و صرفی و نحوی در زبان­ها ظاهر می­شوند (comrie 1992). کاربرد ناگذرای فعل «شکستن» (مانند: مداد شکست) در مقابل کابرد گذرای آن (مانند: علی مداد را شکست) مثالی از یک تناوب واژگانی است؛ کاربرد فعل غیرسببی (علی غذا را خورد) در مقابل ساخت سببی آن (من غذا را به علی خوراندم) مثالی از یک تنا...

چکیده تمام نما: موضوع و طرح مسئله( اهمیت موضوع و هدف): با مقایسه و بررسی زبان فارسی معیار و گونه ی خودمانی، مشخص می شود که تفاوت های صرفی، واجی ، نحوی، معنایی و کاربردشناختی میان این دو گونه ی زبانی وجود دارد که بر پایه ی داده های شفاهی و نهادینه شده در حافظه ی گویشور زبان فارسی و نیز جمله های مکتوب در متون -متعلق به ژانر ادبیات عامیانه می باشد. وجود تفاوت ها یا بهتر بگوییم تناوب های آشکار صرف...