در باب مالکیت معادن بین فقهای امامیه اختلاف نظر وجود دارد؛ گروهی گفته‌اند که معادن مطلقاً، جزئی از انفال محسوب می‌شوند. مهمترین دلیل مورد استناد آنها روایات می‌باشد. گروهی از فقها که به نقل از صاحب جواهر مشهور فقها هستند، معادن را از مباحات عامه می‌دانند؛ که این دسته از فقها به عمومات قرآن، روایات خمس، سیره و اصل تمسک کرده‌اند. برخی از فقها قائل به‌تفصیل و تبعیت معادن از اراضی شده‌اند، که مهمتری...

یکی از مسائل مهم فقهی، احکام معادن و بخصوص احکام مالکیت آن است. در فقه اسلامی هر زمین وسرزمینی ازحیث ملکیت، یا ملک شخصی یا در مالکیت عموم مسلمانان است و یا ملک امام(دولت اسلامی) است. زیرا آن زمین یا ملک شخص خاص است و و فقط او می تواند از آن بهره برداری کند؛ یا ملک عموم مسلمانان است، مانند زمین هایی که با جهاد اسلامی و قهر و غلبه به دست آمده است؛ این گونه زمین ها که با عنوان «اراضی مفتوح العنوه ...

این پایان نامه تلاش نموده است تا در سه بخش ، جنبه های مختلف نظام حقوقی معادن را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. در بخش نخست کلیاتی درباره منابع طبیعی، تعریف معدن، اهمیت و پیشینه تاریخی آن مطرح شده است ، ارائه این بخش به این دلیل بوده است که به نظر نگارنده ورود در بحث معدن نیازمند به آگاهی نسبت به جنبه های مختلف موضوع منابع طبیعی می باشد. در بخش دوم با توجه به تاثیر فراوان فقه امامیه در قوانین کشور...

 معادن، یعنی مواد ارزشمندی که به صور­ت­های جامد، مایع وگاز در درون زمین یا سطح آن به طور طبیعی تکون یافته­اند، یکی از مهم­ترین پایه­های اقتصاد و توسعة  هر کشوری محسوب می­شوند.آشنایی با چارچوب مقررات مربوط به معدن بویژه مالکیت آن، در مدیریت و بهره برداری صحیح از آن نقش بسیار مهمی دارد. متفاوت بودن  زمین ها -که ظرف تکوین معادن هستند- از نظر مالکیت ...

سیاست اقتصادی کاهش قیمت تمام شده- به عنوان یک سیاست اقتصادی کارا جهت افزایش قدرت رقابتی محصولات داخلی در مواجهه با رقبای خارجی- مورد توجه وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران قرار گرفته است. هرچند در نگاه نخست چنین بنظر می آید که حمایت از اموال فکری نظیر ااختراعات، باعث افزایش قیمت تمام شده محصولات می گردد اما با بررسی دقیق تر می توان دریافت که قوانین حمایت از حقوق مالکیت فکری می تواند از بسیاری جهات...

امروزه زمین به عنوان عامل بسیار مهم اقتصادی از اهمیّت ویژه ای برخوردار است و با توجه به نرخ رشد جمعیّت و افزایش روز افزون مهاجرت، استفاده ی ازآن ابعاد تازه ای به خود گرفته است؛ دین اسلام نیز توجه بسیار زیادی به زمین معطوف داشته است، چنانکه درکتب فقهی بحث های بسیار زیاد و ابواب مستقلی تحت عنوان اراضی و احیای موات به آن تعلّق گرفته است. در این پایان نامه ابتدا به شیوه ی مرسوم به تعاریف موات و احیا...

سیاست اقتصادی کاهش قیمت تمام شده- به عنوان یک سیاست اقتصادی کارا جهت افزایش قدرت رقابتی محصولات داخلی در مواجهه با رقبای خارجی- مورد توجه وزارت صنعت، معدن و تجارت ایران قرار گرفته است. هرچند در نگاه نخست چنین بنظر می آید که حمایت از اموال فکری نظیر ااختراعات، باعث افزایش قیمت تمام شده محصولات می گردد اما با بررسی دقیق تر می توان دریافت که قوانین حمایت از حقوق مالکیت فکری می‌تواند از بسیاری جهات...

بحث راجع به مالکیت معادن نفت و گاز در فقه اسلام را می­توان در ضمن  باب  مالکیت معادن تفحص نمود. از مجموع آراء فقها مستفاد می­شود که در باب مالکیت معادن، برحسب این که ظاهری باشد یا باطنی، اقوال متفاوتی وجود دارد که عمدتاً حول نظام­های «انفال» و «مشترکات عامه» دوران دارند. با استنباط از ملاکات رایج تقسیم بندی معادن در فقه، نفت و گاز، بر خلاف دریافت مشهور، با لحاظ تغییر ماهیت و کاربرد موضوع در عصر ...

معادن بخشی از ثروت ملی و از مشتقات لایه های بیرونی و درونی زمین است. از نظر حقوقی فرض های مختلف مالکیت عمومی، مباحات و مالکیت خصوصی برای معدن مطرح شده است. ممنوعیت و محدودیت بهره برداری از معادن توسط بخش خصوصی هر چند برای توزیع عادلانه درآمد و ثروت بین مردم ضرورت دارد، اما این مطلق گرایی گاهی موجب عدم استفاده از توان بخش خصوصی و در نتیجه ناشناخته ماندن بسیاری از معادن کشور و جلوگیری از توسعه و ...

  یکی از مسائل مهم در باب مالکیت معادن، تبعیت یا عدم تبعیت مالکیت معادن، از مالکیت اراضی است، که در خصوص آن چند قول وجود دارد. مشهور فقهای امامیه در این مسئله، بین معادن واقع در املاک خصوصی و معادن واقع در اراضی دولتی یا عمومی ‌تفصیل قائل شده‌اند؛ بدین صورت که در اولی تبعیت و در دومی عدم تبعیت را پذیرفته‌اند. نگارندگان در این پژوهش که به روش تحلیلی و با مراجعه به متون فقهی و حقوقی صورت گرفته اس...