در این مقاله ضمن معرفی آراء دستورنویسان و زبان شناسان در مورد تکواژ جمع «– ها»، زمان واژه های جمع زبان فارسی را به دو گروه تقسیم می کنیم. در ادامه، ضمن تمرکز بر زمان واژه های دارای نشانة جمع «– ها»، ابتدا با استفاده از تعامل میان این گروه از زمان واژه ها، از یک سو با سورها، و از سوی دیگر با عبارات استفهامی، نشان خواهیم داد که نشانة جمع «– ها» به زمان واژة میزبان خود ویژگی گروه های سور را می بخش...

در زبان فارسی، درون حوزة کسرة اضافه، گاه عنصری به نام اسم ملکی به عنوان گروه نحوی حامل نقش معنایی مالک حضور دارد که به دلیل بازبینی مشخصه، جابه جا می شود و به حوزة بالاتر می رود. در تحلیل های زبان شناختی آراء مختلفی از بودن یا نبودن حرکت عنصر ملکی ارائه شده است. در این مقالة می کوشیم با رویکردی مشخصه بنیاد، فرایند یاد شده را در چارچوب مفاهیم نظری برنامة کمینه گرا تبیین کنیم و تحلیلی همگون و متف...

عوامل تأثیرگذار بر توالی صفات در زبان فارسی از مسائل مهم این پژوهش است. برای این منظور، از پیکره­ای نوشتاری و گفتاری، 3136 صفت بررسی شد. عوامل بررسی شده عبارت­اند از: طول صفت، مشخصة ­اسمی (اسمی­بودگی)، نزدیکی معنایی، مقایسه­ناپذیری، طبقه­بندی معنایی دیکسون، درجه‌بندی انتزاعی- عینی، تجانس معنایی و بار عاطفی، بسامد پیکره­ویژه و بسامد. نتایج تحلیل نشان می­دهد تمام متغیرهای فوق به غیر از متغیر معنا...

مقالة حاضر می‌کوشد تا در چارچوب برنامة کمینه‌گرا (Chomsky, 1995, 2000, 2001a-b)، اختیاری‌بودن فرایندی را در فارسی تبیین نماید که به‌موجب آن، فعل در جملات پرسشی آری ‌ـ‌ نه، ضمن ابقا در جای اصلی خود، قادراست به جایگاه آغازین جمله نیز جابه‌جا شود تا تعبیر پرسشی جمله را فراهم سازد. در این راستا، نخست تصریح می‌شود که اختیاری ‌بودن پیش‌گذاری فعل در جملات پرسشی آری ‌ـ‌ نه در زبان فارسی متضمن نوعی تناق...

مقالة حاضر تلاش می­کند شیوة نوع‌بندی جملات امری را در گونة گفتاری فارسی در قالب برنامة کمینه‌گرا تبیین نماید. از این­رو، با الگوگیری از رویکرد هان و شواگر سازوکار حاکم بر جوازدهی جملات امری در فارسی بررسی می­گردد. چارچوب نظری این پژوهش، نظریة بازبینی مشخصه‌ها و فرضیة گروه متمم‌نمای انشقاقی ریتزی (1997) است. ابتدا استدلال می‌شود که در ساخت‌های امریِ بی‌نشان و نشان‌دار، حرکت آشکار فعل به هستة گروه...

در طی یک صد و پنجاه سال اخیر، در نتیجه ترجمه های بسیار زیادی که از زبان های دیگر، بویژه انگلیسی، به زبان فارسی صورت گرفته، برخی از هنجارهای زبانی تغییر کرده یا دست کم دستخوش تغییر شده اند. سبک اسمی یکی از مهمترین ویژگی های نحوی زبان است که طبعاً مثل هر ویژگی نحوی دیگر ممکن است از طریق ترجمه به زبان مقصد انتقال یابد در حالی که به نظر می رسد که در زبان فارسی سبک غالب، سبک فعلی است. هدف از تحقیق حا...

هدف از مقالة حاضر بررسی و تبیین شیوة تولید خوانش منفی و پرسشی در آن دسته از جملات پرسشی بلی-خیر در فارسی است که در آنها فعل تحت فرایندی نقشی-کلامی پیش‌گذاری می‌شود و در حاشیة سمت چپ جمله در جایگاه قبل از فاعل قرار می‌گیرد. داده‌های مورد استناد در این پژوهش برگرفته از گونة گفتاری فارسی معیار و چارچوب نظری مورد استفاده، نظریة بازبینی مشخصه‌ها در برنامة کمینه‌گرای چامسکی (1995، 2000، 2001a و 2001b...

در طراحی سامانه‌های پرتاب پیشرانة جامد (سوخت جامد) پارامترهای عملکردی متعددی دخیل است. در این میان، از جمله مهمترین مسائل طراحی موتورهای راکتی و موشکی پیشرانة جامد، بررسی مشخصه و نوع مادة پیشران است. شناخت جامع این مشخصه‌ها به لحاظ تئوری و تجربی جلوة کاملی به کل سامانه می‌بخشد. خواص فیزیکی و مکانیکی پیشرانه‌ها، روابط و مشخصه‌های موادی پیشرانه‌ها به‌همراه نحوة تحلیل در مشخصه‌های گرمایی و احتراق ...

منحنی مشخصة رطوبتی خاک یکی از مهم­ترین خصوصیات خاک در تعیین ویژگی های هیدرولیکی از جمله هدایت هیدرولیکی غیر اشباع است.  از آنجا ­که اندازه گیری این ویژگی اجتناب­ناپذیر است تلاش محققان همواره بر آن بوده تا با روش های غیرمستقیم، مانند توابع انتقالی و روابط تجربی، دستیابی به این ویژگی خاک را آسان سازند.  در این مطالعه با توجه به ارتباط تنگاتنگ بین منحنی مشخصة رطوبتی و منحنی دانه بندی خاک و با استف...

استفاده از روشmed (minimum entropy deconvolution) که در سال 1978 ویگینز آن را برای واهم آمیخت دادة لرزه ای پیشنهاد کرد، به علت نداشتن بسیاری از فرضیات محدودکننده و داشتن الگوریتم ساده و تکرارپذیر، مورد توجه است. عملگر این روش فقط بر اساس سادگی خروجی که با نرم وریماکس تأیید می شود، به دست می آید. محققین از نرم هایی مشابه با نرم وریماکس در این روش استفاده کرده اند، که در این بین، نرم وریماکس به ع...