ادارۀ مطلوب به‌عنوان یکی از شاخص‌های حاکمیت قانون در نهادهای اداری به‌دنبال حمایت از حقوق اشخاص در قبال دولت است. این حق در سطح بین‌المللی برای اولین بار در منشور حقوق بنیادین اتحادیۀ اروپا تصریح و در رویۀ قضایی دیوان دادگستری اتحادیۀ اروپا تثبیت شده است. در نظام حقوقی ایران نیز اخیراً این حق در منشور حقوق شهروندی با عنوان ادارۀ شایسته تصریح شده است. قطعاً استفاده از تجارب و پیشرفت‌های هنجار اتحا...

رابطۀ نظام‌های حقوقی ملی و فراملی از موضوعات اصلی مطالعات حقوق عمومی محسوب می‌شود. در واقع مسئلۀ کلیدی این است که در زمان تعارض بین مقررات داخلی و قواعد فراملی، تا چه حد دولت‌ها موظف‌اند از قوانین بین‌المللی پیروی کنند؛ به بیان دیگر، پرسشی که باید به آن پاسخ داد این است که آیا برتری کلی حقوق فراملی بر حقوق داخلی کشورها، حتی بین رژیم‌هایی که ارجحیت حقوق بین‌الملل را قبول کرده‌اند، تا چه حد ضمانت...

نهادینه‌سازی حقوق بشر در اتحادیۀ اروپا و به‌ویژه درسیاست خارجی و فراملی از جمله سیاست‌های اعلامی اتحادیۀ اروپا است.در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی درصدد پاسخگویی به این پرسش هستیم که آیا اقدامات و ابزار حقوق بشری اتحادیۀ اروپا به‌صورت یکپارچه و خارج از پیچیدگی اعمال می‌شود و یا اینکه اتحادیۀ اروپا دچار یک عدم شمولیت و یکپارچگی شده است.به دلیل ارزش شدن حقوق بشر در اتحادیه، تمامی سازوکارهای ای...

تمایل دولت‌ها به تشکیل اجتماعات اقتصادی منطقه‌ای در کنار سازمان‌ها و اتحادیه‌های بزرگ بین‌المللی مانند سازمان تجارت جهانی و اتحادیۀ اروپا، که اغلب مبتنی بر توجیهات اقتصادی و سیاسی است، چه در بدو شکل‌گیری و چه در طول حیات آنها، خالی از موانع حقوقی نیست. جهانی شدن علاوه‌بر ابعاد اقتصادی دارای جنبه‌های حقوقی نیز است که از جملۀ آن می‌توان به یکسان‌سازی قواعد حقوقی اشاره کرد. تلاش و ثمرۀ فعالیت برخی...

با ظهور رژیم حقوقی اتحادیۀ اروپا در دهۀ پنجاه میلادی و پیشرفت‌های روزافزون این نهاد منطقه‌ای در عرصۀ بین‌المللی، برخی صاحب‌نظران در این اندیشه‌اند که آیا ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد این سازمان بین‌الدولی قابل انتقال به عرصۀ نظم حقوقی بین‌الملل است؟ در گسترۀ حقوق بین‌الملل که با ویژگی‌هایی چون رضایت و فقدان سلسله‌مراتب میان تابعان و منابع حقوقی شناخته می‌شود، وجود خرده‌نظامی چون اتحادیۀ اروپا که منبع...

ویژگی خاص قواعد حاکم بر اتحادیۀ اروپا و صلاحیت خارجی اتحادیه در انعقاد معاهدات بین‌المللی، به حاکمیت دو نظام حقوقی مستقل در خصوص معاهدات دوجانبۀ سرمایه‌گذاری میان دول عضو اتحادیه و دولت‌های ثالث منجر شده است؛ رژیم مبتنی‌بر حقوق داخلی دول عضو در چارچوب حقوق بین‌الملل و رژیم مبتنی بر حقوق اتحادیۀ اروپا. از این منظر تداخل صلاحیت اتحادیه و دول عضو در انعقاد معاهدات دوجانبۀ سرمایه‌گذاری موجد ابهامات...

عام‌گرایی به ‌‌معنای اجرای قواعد حقوق بین‌الملل به ‌صورت یکسان بر همگان است. در مقابل، خاص‌گرایی بیانگر حالتی است که در آن، دولت یا موجودیت به ‌دنبال اجرای ارزش‌ها و هنجارهای خاص‌ خود است، هرچند مغایر قواعد عام تلقی شود. دولت یا موجودیت خاص‌گرا به ‌دنبال تعریف اسباب و شیوه‌هایی است که به‌واسطۀ آن‌ها، در مواردی که حقوق بین‌الملل را مغایر منافع و ارزش‌های خود یافت، بتواند از سیطرۀ حقوق بین‌الملل ...

با تحول نظام‌های سیاسی و اقتصادی، دنیا در حال تبدیل به دهکدۀ جهانی است و لزوم یکسان‌سازی قوانین و مقررات و جهانی شدن حقوق، بیش از پیش ملموس است. در این مطالعه شرایط و موانع شناسایی و اجرای احکام خارجی در حقوق ایران با مقررات اتحادیۀ اروپا تطبیق داده شده و اجرا و تفاوت‌های احکام در هر دو نظام بررسی شده است. نتایج نشان داد که از جمله مشترکات هر دو نظام آن است که صرفاً احکام مدنی و تجاری قابل شناسا...

در اتحادیۀ اروپا با وجود وضع مقررۀ رم 2 ناظر بر تعهدات غیرقراردادی، نسبت به تعیین دادگاه صالح در این نوع دعاوی سکوت شده است. اما مقررۀ بروکسل 1 در کنار صلاحیت دادگاه محل اقامت خوانده، دادگاه محل وقوع حادثه، دادگاه محل اقامت بیمه‌گذار، و دادگاه محل اقامت مصرف‌کننده را نیز صالح برای رسیدگی می‌داند. در حقوق ایران این پرسش‌ مطرح می‌‌شود که در تعهدات غیرقراردادی در مواردی که خوانده اقامتگاه، محل سکو...

برقراری هرگونه سلسله مراتبی در میان هنجارهای نظام بین المللی، نیازمند منطقی حقوقی است. چنین منطقی علی رغم رویکردهای ضد ونقیض حقوق دانان بین المللی، در میان منابع حقوقیِ دیوان بین المللی دادگستری، جایی نداشته و عملاً نیز مورد پذیرش نیست. بااین حال، تحولات اخیر جامعۀ بین المللی از جمله روند انسانی تر شدن حقوق بین الملل، اهمیت طرح مباحث مرتبط با مسئولیت کیفری دولت ها، جنایی شدن نقض برخی هنجارهای بین...