بی شک مکتب فقهی جبل عامل از مکاتب فقهی مهمی است که سهم به سزایی در رشد و پیشرفت تاریخ فقه شیعه داشته است . بطور کلی حلقه اتصال تاریخ فقه شیعه در قرون هفتم تا دهم هجری به شمار می آید. کشف و دستیابی به موقعیت مهم فقهی این مکتب و تاثیرات مکاتب فقهی در پیدایش آن و همچنین بررسی تاثیرات جبل عامل بر حوزه های فقهی بعدی و روشن ساختن موقعیت برخی از شخصیت های فقهی این دوره که در تاریخ فقه شیعی ناشناخته ما...

نکاح و طلاق یکی از مباحث مهم فقهی است که محقق حلی و علامه حلی، دو فقیه برجسته مکتب حله معروف به فاضلان و دارای کتب ارزشمند فقهی در بعضی از مسائل آن اختلاف نظر دارند. با بررسی آثار فاضلان و شرح و تعلیقات آن حدود سیزده اختلاف نظر در این مباحث بدست آمد اکثر فقهای معاصر نظر علامه را تأیید کرده ولی در مقابل برخی طرفدار نظر محقق بودند. اصول و قواعد فقهی در مبحث نکاح جایگاه ویژه ای دارد چرا که فق...

برخی معتقدند که حدیث‌پژوهی ابن ابی‌جمهور احسایی در سدۀ نهم و نوع عملکرد علمی وی، زمینه‌ساز مکتب اخباریگری در سده‌های بعدی شد و با این تحلیل، احسایی را در جریان نص‌گرایان و عقل‌ستیزان جای داده‌اند. این مقاله سعی دارد با بازخوانی نوع نگاه احسایی به عقل (به‌عنوان مهم‏ترین شاخص جدایی نص‏گرایی و عقل‏گرایی) و با استناد به شواهدی از آثار کلامی، فقهی و حدیثی احسایی، او را از جرگۀ نص‏گرایان خارج و پیشتا...

شیخ بهایی (د 1031ق) میراث بَرِ چند سده فرود و فراز اندیشۀ کلامی، فقهی و حدیثی امامیه است؛ یعنی از سدۀ 4ق به طور عام و از سدۀ 8ق به طور خاص. او در زمانی می زیست که اختلاف اَخباریان و اصولیان به اوج رسیده، و دودستگی مفرط اصولیان و اخباریان متقدم و راه یابی برخی رویکردها و تحلیلهای روایی عالمان عامی مذهب در محافل شیعی، موجد تشتّت رویکردها به روایات و پدید آمدن منابع روایی جدیدی گشته بود. لذا وی همانند...

چکیده برهان حدوث و قدم از استدلال‌های دیرینی است که متکلمان امامی برای اثبات وجود خداوند همواره بدان استناد می‌کرده‌اند. نحوه تقریر این برهان و استدلال‌هایی که متکلمان امامی برای اثبات مقدمات آن ارائه کرده‌اند در مکاتب و ادوار مختلف کلام امامی متفاوت بوده و همین امر موجب بروز تطورات و تحولات شایان توجهی در تاریخ این برهان شده است. تاکنون دگرگونی‌ها و تطورات این برهان در تاریخ کلام امامیه بررسی...

حوزه حله از معروفترین حوزه های علمی عصر ایلخانی می باشد که عالمان این حوزه با تلاش در دو محور علمی یعنی آموزش علوم دینی در حوزه و مدرسه اولجایتو، تالیف کتب دینی توانستند نقش مهمی در تثبیت فقه شیعه و گسترش اندیشه سیاسی شیعه در جامعه اسلامی سده های هفتم و هشتم ایفا نمودند اگرچه نباید نسبت به رفتار و فعالیت سیاسی عالمان حوزه در برابر تهاجم مغولان و حکومت آنها غفلت نمود. تالیفات علمی عالمان حله د...

مکتب فقها از مکاتب مشهور اصولی به ویژه در میان احناف است. در این مکتب به روشی استقرائی مسائل و قواعد اصولی از فروع فقهی استنباط می‌شود. شاید علت گرایش به این مکتب، عدم وجود منبع اصولی از ائمه حنفی بوده است. آغاز کار این مکتب را می‌توان به نیمه‌های قرن سوم هجری برگرداند. اثبات و تقریر قواعد به مقتضای فروع منقول از ائمه مذهب، التزام به مذهب در قواعد و اصول استنباطی، تنوع و تازگی مثال‌ها، ساختن یک...

اجتهاد در اسلام مایة تحرّک است و از آنجا که باب آن همواره به روی همگان باز است، کسی که استعداد استنباط دارد می تواند، با فراهم شدن مقدّمات لازم و شرایط ضروری، اجتهاد نماید. از طرف دیگر، قواعد عام و کلیدی دین که فراگیرنده اند، روح دین را تشکیل می دهند و با مذاق شرع همسازی دارند. شناخت آنها در فهم اجزای شریعت نبوی ودرک احکام مترتّب بر بندگان ضروری است. مجموعة ویژگیهای موجود در شیوة استخراج احکام از ...

هدف از این تحقیق، بررسی فقهی مبالغ دیه و تخییر جانی، در پرتو مقتضیات زمان است، که آیا امور ششگانه دیه (شتر، گاو، گوسفند، درهم، دینار، حله یمانی) موضوعیت دارند؟ و آیا تخییر جانی در انتخاب اعیان شش­گانه منطقی است؟ با توجه به فتاوی فقهای شیعه و روایات، دیه قتل مرد مسلمان، یکی از امور شش­گانه (شتر، گاو، گوسفند، دینار، درهم و حله یمنی) بیان شده است. همچنین مشهور فقهای شیعه معتقدند که جانی در انتخاب ...

       هدف از این تحقیق، بررسی فقهی مبالغ دیه و تخییر جانی، در پرتو مقتضیات زمان است، که آیا امور ششگانه دیه (شتر، گاو، گوسفند، درهم، دینار، حله یمانی) موضوعیت دارند؟ و آیا تخییر جانی در انتخاب اعیان شش­گانه منطقی است؟ با توجه به فتاوی فقهای شیعه و روایات، دیه قتل مرد مسلمان، یکی از امور شش­گانه (شتر، گاو، گوسفند، دینار، درهم و حله یمنی) بیان شده است. همچنین مشهور فقهای شیعه معتقدند که جانی در ...