ابوالوفای بوزجانی، ریاضیدان و منجم برجسته ایرانی در قرن چهارم هجری ضمن رساله مختصری که نسخه خطی آن تاکنون بر جای مانده است، فاصله بغداد ـ مکه معظمه را با روشی کاملاً ابتکاری تعیین کرده است. او این روش را به طور کلی برای تعیین فاصله همه شهرها با معلوم بودن طول و عرض جغرافیایی آن ها تعمیم داده است. در این مقاله پس از مروری به عصر بوزجانی ـ یعنی عصر زرین تمدن اسلامی که ریاضیات کاربردی را متداول کرد...

ابوالوفای بوزجانی، ریاضیدان و منجم برجسته ایرانی در قرن چهارم هجری ضمن رسالة مختصری که نسخة خطی آن تاکنون بر جای مانده است، فاصلة بغداد ـ مکه معظمه را با روشی کاملاً ابتکاری تعیین کرده است. او این روش را به طور کلی برای تعیین فاصلة همه شهرها با معلوم بودن طول و عرض جغرافیایی آن ها تعمیم داده است. در این مقاله پس از مروری به عصر بوزجانی ـ یعنی عصر زرین تمدن اسلامی که ریاضیات کاربردی را متداول کر...

آنچه در پی می آید ویرایشی است از رسالهء عربی عبدالرحمان صوفی (291- 376 ق) منجم و ریاضیدان ایرانی دربارهء ترسیم چندضلعیهای منتظم به کمک خط کش و پرگاری که دهانهء آن ثابت است. عبدالرحمان صوفی این رساله را با عنوان رسالة فی عمل الا شکال المتساویة الاضلاع کلها بفتحة واحدة، به درخواست عضدالدولهء دیلمی (324-372 هـ ق) نگاشته است. ابوالوفای بوزجانی (328-388 هـ ق) که معاصر صوفی بود نیز درکتاب فی مایحتاج...

تاسیس دولت های مستقل در خراسان در اوایل دوران اسلامی و حمایت حکمرانان باعث ایجاد مراکز علمی و فرهنگی و رشد و پرورش دانش و دانشمندان در این سرزمین شد؛ دانشمندان بزرگی در علوم مختلف به خصوص ریاضیات در این سرزمین پرورش یافتند. ابوالوفا بوزجانی، ریاضیدان برجسته ایرانی قرن چهارم هجری، در بوزجان، در خراسان، زاده شد و نقشی مهم در کاربردی کردن هندسه و همکاری میان ریاضیدانان و معماران در دوران اسلامی دا...

مقالۀ پیش رو با هدف شناخت چگونگی تأثیر رسالۀ «هندسۀ عملی» بوزجانی بر شکل‌گیری نونگاره‌های هندسۀ پرگاری، در هنر و معماری سلجوقی نوشته شده است. گام نخست این پژوهش مطالعۀ جایگاه این رساله در سنت رساله‌های هندسۀ عملی است. این پژوهش در گام بعد، ساختار تزیینات هندسی تا زمان پدید آمدن رساله را مورد بررسی قرار داده و به روند شکل‌گیری و سیر تکامل سبک نوین برآمده از ساختار هندسۀ پرگاری پرداخته است که هم‌...

ابوالوفا بوزجانی از ریاضی دانان تراز اول دورۀ اسلامی است که کتاب او در بارۀ اعمال هندسی زمینه ساز مباحث و تحقیقات بسیاری در حوزه های تاریخ علم، معماری و صناعات وابسته بوده است. با وجود این، تاکنون سهم واقعی او در صناعات معماری در سایۀ جایگاه علمی او پنهان و ناشناخته مانده است. هدف این مقاله روشن ساختن میراث ابوالوفا در ریاضیاتِ معماری میان اصحاب و دست اندرکاران معماری با تکیه بر روش تحلیل (شباهت...

¯ چکیده زمینه : اطلاعات موجود در زمینه الگوی غذای مصرفی و میزان مواد مغذی دریافتی زنان باردار محدود است. هدف : مطالعه به منظور شناسایی و مقایسه الگوی غذای مصرفی و مواد مغذی دریافتی زنان باردار شهری و روستایی ماکو انجام شد. مواد و روشها : در این مطالعه مقطعی 284 زن باردار (142 روستایی و142 شهری) که به صورت تصادفی انتخاب شده بودند به طور خصوصی و به روش چهره به چهره مورد مصاحبه قرار گرفتند. اطلاعا...

خلاصه المقامات تألیفی است دربارۀ احوال شیخ احمد جام (ژنده پیل) مشتمل بر سه مقاله حاوی سی و  چهار باب و یک فصل. علاءالملک جامی- از نوادگان شیخ احمد جام- این تألیف را با الهام از اشاره جد خود در سال 840 هجری قمری و در روزگار شاهرخ بهادر تیموری(14 ربیع الثانی 776- ذی الحجه 850 هـ ق)، تألیف نموده و به وی تقدیم کرده است. علاءالملک در تألیف این کتاب علاوه بر مقامات محمّد غزنوی- که آن هم شرحی از مقامات...

زمینه : بعضی مطالعه ها نشان داده اند که درصد انرژی دریافتی از وعده های غذایی با میزان شیوع چاقی ارتباط دارد. هدف : مطالعه به منظور تعیین ارتباط انرژی کل دریافتی، درشتمغذیها و انرژی حاصل از وعده های غذایی با نمایه توده بدن انجام شد. مواد و روشها : در این مطالعه تحلیلی 348 پسر دبیرستانی 14 تا 16 ساله شهرستان زرین شهر اصفهان در سال 81-1380 به روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده انتخاب شدند. شاخصها...

¯ چکیده زمینه : یکی از روشهای پیشگیری از تهوع و استفراغ که به تازگی در برخی مطالعهها مطرح شده استفاده از اکسیژن اضافی حین عمل جراحی است که در مطالعههای مختلف نتایج متناقضی داشته است. هدف : مطالعه به منظور تعیین اثر اکسیژنتراپی بر تهوع و استفراغ بیماران بعد از عمل جراحی سزارین انجام شد. مواد و روشها : این مطالعه نیمه تجربی در سال 1382 بر روی 106 بیمار تحت عمل جراحی غیر اورژانس سزارین در بیمارستا...