کنش گفتاری یکی از مبانی ایجاد ارتباط کلامی در متون ادبی به شمار می آید. بر مبنای نظریه ی گفتار، مبادله ی اطلاعات در قالب ساختار و کنش گفتار صورت می پذیرد. با تمرکز بر کنش های گفتاری یک متن، می توان وضعیت و موقعیت اجتماعی اشخاص موجود در اثر را تحلیل کرد. گرشاسب نامه اثر اسدی طوسی، متعلق به قرن پنجم هجری قمری از جمله آثار داستانی منظوم تاریخی است که کنش های گفتاری قابل ملاحظه ای دارد. این کنش های...

جامعه‌شناسی ادبیات،(1) بررسی و تحلیل علمی یک اثر ادبی است. بررسی و تحلیلی که رویدادها، روابط و پدیده‎های اثر ادبی را بر مبنای اصول جامعه‎شناسی می‎سنجد. رمان "پرندة من" اثر فریبا وفی، یکی از آثار داستانی معاصر است که بخشی از اجتماع، با انواع ریزه‌کاری‎هایش در آن منعکس شده است. پی‎یر بوردیو یکی از مطرح‎ترین جامعه‎شناسان معاصر فرانسوی است که با ارائة "نظریة عمل" بر مبنای "میدان" و "منش"، به تحلیل ...

اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری، ایران بویژه خراسان در نابسامانی و تشویش اوضاع سیاسی، جنگ های داخلی، تعدد روزافزون فرقه های مذهبی و نزاع بر سر حقانیت هر یک، به سر برده است. آشفتگی های سیاسی و مذهبی منجر به رواج ناامنی، فقر و غارت و دیگر نابسامانی های اجتماعی شده بود. میان ائمه و مشایخ متعصب و ریاکار، که هر یک در پی کسب قدرت و محبوبیت اند، هجویری، عارف پاک باخته ظهور می کند که با رفتار و...

از آثار ارزشمند ادب فارسی ، کتاب «اسرارالتوحید »است که شرح و گزارش رفتار و گفتار و کرامات عارف مردمداری است که در اوج نابسامانی های سیاسی ،اجتماعی و مذهبی ظهور می کند و با کنش و رفتار و شیوه های تربیتی خاص خود به دور از هر گونه خصومت و خشونتی مردم و مریدان را متوجه رفتار اشتباه خود کرده و ضد ارزش هارا به ارزش مبدل می کند .با عنایت به اهمیت ابو سعید ابو الخیر به عنوان یک عارف آگاه نسبت به مسائل ...

پژوهش حاضر با هدف تبیین جامعه­شناختی مناسبات هویت­های اجتماعی محلی_ قومی با الگوی رأی­دهی مردم در انتخابات انجام شده است. پژوهش با روش پیمایش و با نمونۀ 382 نفر در میان شهروندان بالای 18 سال شهرستان سلسله انجام گرفته است. یافته­ها نشان می­دهد بین قوم­مداری و طایفه­گرایی با رأی­دهی بر اساس هم‌ریشگی­های قومی و محلی ارتباط وجود دارد. هویت­گرایان محلی، کمتر بر اساس معیارهای عام مانند شایسته سالاری،...

مقاله حاضر مطالعه انواع کنش‌‌‌های واگرا میان مهاجرین و ساکنین بومی روستاهای همجوار الیگودرز است. کنش‌های واگرا  آن دسته از کنش‌‌‌هایی اجتماعی هستند که معطوف به درونِ گروه‌اند، از تعامل با بیرونِ گروه یا گروه‌های دیگر تا حد ممکن اجتناب دارند و مانع اعتماد اجتماعی، همیاری، هم‌کنشی و همکاری با آن‌ها می‌شوند. مسأله اصلی تحقیق این بود که چرا با وجود گذشت نزدیک به سه دهه از مهاجرت روستاییان دوردست و  ا...

در گذشته همجواری زندگی مادی و معنوی، موجبات پیوند و دلبستگی اجتماع با فضای مکانی مسجد را فراهم می کرد. در واقع کیفیت مساجد تنها توسط عوامل فیزیکی تعیین نمی شد، بلکه محصول ارتباط و برهم کنش متقابل بین فضای مسجد و استفاده کنندگان از آن بود. پیوند مسجد  با لایه های زندگی­اجتماعی مردم سبب افزایش کیفیت فضای مسجد می شود. با توجه به این که اساس و شالوه اسلام بر پایه اجتماع است لذا هدف از ارائه این مقا...

ادبیات جامعه‌شناسی اجتماعات محلی و روستایی در ایران، کنش اجتماعی بومی را عمدتاً بر پایۀ ارکان اقتصاد سیاسی شامل نظام قدرت، منابع ثروت و شیوه‌های تولید اقتصادی تحلیل کرده است. به عبارت دیگر در این گفتمان، حیات روستایی بیش از هر چیزی با مقولات «دولت»، «زمین»، «آب» و «اشکال بهره‌برداری» تبیین شده است. با اینکه ارزش تبیین‌گری این مقولات با فرض خودبسندگی جامعه‌شناسی یعنی «تحلیل امر اجتماعی با امر اجت...

هدف این نوشتار تبیین نظری مفهوم محله با نگاهی جامعه‌شناختی و براساس آناتومی مفهوم اجتماع است. محله به عنوان یکی از عناصر اصلی شکل‌دهنده به شهرها،‌ نیاز به تبیین نظری‌ معین و مدون دارد.‌‌‌‌‌‌‌‌‌ هریک از علـوم مرتبط‌ با مقوله‌ی شهر،‌ از جمله مدیریت، جامعه‌شناسی، مردم­شناسی، سیاست، برنامه‌ریزی‌، معماری،‌ تلاش در توصیف و تبیین این مفهوم به کمک مبانی نظری مرتبط با علم خود داشته‌‌اند.‌ این نوشتار سعی...