تصویرپردازی یکی ازمباحث اساسی زیبایی­شناسی در کلام است که از دیر باز مورد توجه اهل ذوق و فن بوده است. شاعران، تصویر را جزء جدایی ناپذیر شعر خود می دانستند و ناقدان از این منظر به تحلیل و ارزیابی آثار ادبی پرداختند. نقد تصویری، به ویژه در دوران معاصر، بسیار مورد توجه اهل ادب قرار گرفته است. از طرفی شعر عاشورایی به عنوان بخش عظیمی از میراث ادبیات متعهد ملل همواره تصویرگر عاشورا بوده و هست. این ...

چکیده عاشورا، موضوعی است که ادیبان در ملت های مختلف در آثار ادبی خود از زوایای گوناگون بدان پرداخته اند. شعر عربی و فارسی نیز از تاریخ پیدایش آن شاهد شاهکار های بسیاری بوده که گاه بر ادبیات دیگران نیز تأثیر گذار بوده است. ترکیب بند محتشم کاشانی از جمله شاهکار هایی است که مورد استقبال شاعران متعهد، از جمله سید مهدی بحرالعلوم در شعر عربی قرار گرفته و نواده ی وی سید حسین بحرالعلوم نیز، قصیده ی ...

در مقالۀ حاضر، با بهره­گیری از دو مفهوم «پارادایم» و «استراتژی سیاسی»، در بعد نظری به کاوش در اندیشه و رفتار جریان­های هاشمی پس از قیام عاشورا پرداخته­ایم. هم چنین با نگاهی به تاثیرات عاشورا بر هاشمیان، پارادایم اعتقادی ـ سیاسی که متعلق به امامیه است و نیز پارادایم سیاسی که مربوط به سایر رهیافت­هاست بررسی شده است. ذیل دو پارادایم اصلی، رهیافت­های «علوی ـ فاطمی» با گرایش­های امامیان، حسنیان و ز...

لاجرم آن شاهد صبح ازل چون جمال بی مثال خود نمود عشق، ملک قابلیّت دید صاف لاجرم زد خیمه عشق بی قرین پـادشاه دلبران، عزّوَجَل ناظران را عقل و دل از کف ربود نزحت از قافش گرفته تا به قاف در فضای ملک آن عشق آفرین (بدرالدین، گنجینه اسرار، بیت 5: 273). معشوق به رسم عاشقی چون دل عشّاق را در کَمند خود درآورد با تجلّی خود از روی سرخوشی، به شیوه ی عاشق کُشی امتحانش نماید. در بیابان جنونش خوش دواند تا از...

بعد از عنصر تخیّل، موسیقی شعر بیش از هر عنصر دیگری با آن مأنوس و همراه می شود و می-تواند در جهت القای مضامین و احساسات شاعرانه نقش زیادی را ایفا کند. بنابراین اگر شاعر بتواند تناسب موجود بین موسیقی و مضمون شعرش را در حد اعتدال نگه دارد، در حقیقت اثری قابل قبول ارائه کرده است. شعر عاشورایی بنابر ذات شعری خویش از انواع موسیقی (1- موسیقی کناری، 2- موسیقی بیرونی، 3- موسیقی درونی و 4-موسیقی معنوی) بر...

قیام امام حسین (ع) یکی از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام است. این واقعه که یکی از حوادث محوری تاریخ تشیع می باشد تأثیرات عمیقی بر فرهنگ ایران داشته است؛ از جمله ادبیات و هنر که نشانه های آن به ویژه درهنر نقاشی قهوه خانه ای ظهور کرده است. هدف این پژوهش یافتن تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم حماسه عاشورا در خلق نقاشی های قهوه خانه ای است. امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) و همراهان آنها بعنوان نماد ان...

چکیده واقعه کربلا به سبب جایگاه ویژه آن در طول تاریخ اسلام، همواره مورد عنایت بسیاری از مورخان بوده است، اما با گذشت زمان و گسترش مراسم عزاداری و سوگواری تحت تأثیر اوضاع اجتماعی و سیاسی، برداشت های متفاوتی از این واقعه شده و یا بر برخی از برداشت ها تأکید گردیده است. یکی از مهمترین و مشهورترین ابعاد واقعه عاشورا بعد سوگوارانه این حادثه با تکیه بر حضور و نقش کودکان و نوجوانان کربلاست. اهمیت این ...

عاشورا، فرهنگی به جامعیت اسلام دارد وابعاد گوناگون فردی - اجتماعی و معنوی-سیاسی که در کلیت اسلام مشاهده می گردد، در فرهنگ عاشورا نیز متجلی است؛ لذاغفلت از ابعاد چندوجهی این فرهنگ، خسارت های جبران ناپذیری به بار می‏آورد.به دلیل اهمیت موضوع ، هدف از انجام این پژوهش بررسی آثار قیام عاشورا در زمینه تربیت اخلاقی ، سیاسی و اجتماعی است. روش پژوهش کیفی است، برای انجام پژوهش از روش تحلیلی استفاده شد وجا...

این پژوهش با نگاهی قرآنی به نهضت عاشورا بر آن شده که پس از بیان اجمالی نقش اهل بیت در قرآن و بیان کوتاهی از شخصیت قرآنی امام حسین× به عنوان قافله سالارنهضت، با دو رویکرد کلی و جزئی نهضت عاشورا را در قرآن کریم پی جوئی کند. لذا ابتداءاَ با نگاهی کلی در قصه حضرت موسی× عاشورا را می جوید. در این بحث بین هجرت موسی× و هجرت حسین×، خوف معصومانه موسی× و حسین× و مدین موسی× و مکه حسین× نگاهی مقارن دارد، که ...

نوع روایت واقعه عاشورا از مثنوی گنجینه‏الاسرار عمّان سامانی با دیگر روایت‏ها تفاوت دارد. شاعر در این اثر با نگاهی ذوقی و عرفانی، واقعه عاشورا را با میثاق الست پیوند داده و به این ترتیب شرح این حادثه را با تأویلی عارفانه بیان کرده است. در این مقاله با نگاهی تلویحی به نظر ساختارگرایان، به روایت و تعریف و شرح مختصری از گزاره و پی‏رفت در داستان توجه شده و برخی مختصات ساختارگرایی در روایت «گنجینه‏الا...