این رساله افعال زبان فارسی را از نظر معنایی، بررسی نموده است . بدین منظور تقریبا هزار فعل فارسی از روزنامه اطلاعات 19ˆ7ˆ50 تا 26ˆ7ˆ50، مجلات و نوشته های مختلف استخراج و براساس معیارهایی از قبیل بسیط یا مرکب بودن، لازم یا متعدی بودن و امکان سببی شدن بررسی شده و معادل سببی هر یک از نظر معنایی و معادل متضاد و گونه مصدری هر یک از آنها در صورت داشتن چنین معادلهایی بدست داده شده است . نتایج این بررسی...

پژوهش حاضر به بررسی تعدادی از افعال مرکب حرف اضافه ای استخراج شده از فرهنگ دوجلدی سخن می پردازد. مهمترین مسئله چگونگی تشخیص این گونه افعال از افعال حرف اضافه دار است که از لحاظ شکل ظاهری شبیه به یکدیگر می باشند. افرادی مانند وکر و هگمن (1985)، کوئرک و همکاران (1985) به بررسی این افعال پرداخته اند. ملاک های نحوی مانند اسنادسازی، پیشایند سازی، قابلیت جایگزینی با قید، مورد پرسش واقع شدن با ادات پر...

این پژوهش تحت عناوین ذیل ساختمان فعل در گویش کردی روستای حریر را مورد ب و بررسی قرار می دهد. زبانهای آرگتیو - آرگتیو در زبانها و گویشهای ایرانی - موقعیت جغرافیایی روستای حریر - نشانه های آوانویسی - ساختمان فعل در گویش کرد روستای حریر - صرف افعال معلوم - ساختمان افعال مجهول - صرف افعال - افعال مرکب با پیشوند - wa صرف فعل به(راه افتادن-) در دو زمان مضارع و ماضی مطلق - افعال شرطی - گویش حریری وزبا...

با اینکه تقریباً همه صاحب نظران معتقدند که در زبان فارسی افعال مرکب نسبت به افعال ساده از تعداد و زایایی بسیار بیشتری برخوردارند، ولی در این میان، به آن دسته از افعال که با همکردهای مرکبی مانند قرار دادن، قرار گرفتن، وارد کردن، به عمل آوردن و مواردی از این دست می‌آیند، توجه چندانی نشده است؛ بر همین اساس در این نوشته به توصیف و بررسی ترکیباتی پرداخته شده است که با همگردهای مرکب قرار دادن و قرار گ...

جستار حاضر به واکاوی افعال ایستا و عملگرهای ناقصساز در زبان فارسی از منظری شناختی میپردازد. در این راستا نمودهای واژگانی بر حسب معیارهای تقید زمانی و (نا)همگونی ساختاری مورد ارزیابی قرار میگیرند. در نتیجه محمولهای ناقص به صورت افعالی تبیین میشوند که تقید زمانی نداشته و فاقد ناهمگونی ساختاری میباشند؛ اما افعال کامل به صورت افعالی مقید و ناهمگون توصیف میگردند. در ادامه سه عملگر مهم و پربسامد استم...

«معین شدگی» که از جمله رایج ترین نمونه های دستوری شدگی در زبانها است، اصطلاحی است که به کاربرد افعال واژگانی در نقش فعل معین در برخی کاربردهایشان اطلاق می شود. در زبان فارسی نیز اکثر فعل هایی که امروز نقش کمکی دارند، در دوران قبل از فارسی دری عمدتا فعل واژگانی بودند و کاربرد ثانوی آنها بعنوان فعل معین نتیجه فرایند معین شدگی  است. ما در این مقاله به روش پژوهشی با بررسی روند تحول سه فعل «استیدن»،...

مقاله حاضر نگاهی است به نمود واژگانی (Lexical aspect) و انواع آن که به‌صورت مشخصة معنایی در فعل موجود است و روند انجام فعل را از لحاظ استمرار، تکرار، تداوم و غیره نشان میدهد. اگرچه نمود مقوله‌ای مستقل در تصریف فعل بشمار می‌آید، امّا بازتاب نحوی حاصل از آن تنها به نمود دستوری مربوط نمیشود بلکه نمود واژگانی را نیز دربر میگیرد. در این مقاله نمود واژگانی از نمود دستوری جدا و متمایز شده و انواع آن مو...

در این جستار بر آنیم تا کارکرد دو فعل «شدن» و «رفتن» را در گویش­های فارسی خراسان بررسی­کنیم. بدین منظور بیست و دو گویش از خراسان­­های رضوی، جنوبی و شمالی در این پژوهش بررسی، و چهار کارکرد این افعال شامل فعل حرکتی اصلی، فعل اسنادی، فعل کمکی و فعل وجهی مورد تحلیل ­قرار­ گرفته­اند. با توجه به کارکرد این افعال، گویش­های فارسی خراسان به سه دسته تقسیم ­شده­ و در برخی کارکردها برای برخی دسته­ها زیردست...

”جهت“ فعل(?????) مقوله‌ای در دستور زبان است، که رابطة گوینده را با فاعل و مفعول فعل نشان می‌دهد. ”جهت“ فعل به دو گونه است، که در زبان فارسی آن‌ها را معلوم (?????????????? ?????) و مجهول (????????????? ?????) می‌نامند. این‌گونه افعال، هم در شکل ظاهری و هم از نظر نحوی از یکدیگر متمایزند. افعال مجهول در زبان‌های روسی و فارسی از شکل معلوم افعال متعدی ساخته می‌شوند. در زبان روسی افزودن ادات «??» ...