تحولات سیاسی و اجتماعی اخیر خاورمیانه، به ویژه جامعه مصر به دلیل ظرفیت بالای پژوهشی و نظری آن از جذابیت ویژه ای برخوردار است. در رویدادهای سال 2011 مصر، انسداد سیاسی موجود در این کشور باعث شد تا نیروهای مخالف دولت از میان اشکال مختلف اعتراض اجتماعی، نوعی از مبارزه را در پیش گیرند که در برابر سرکوب دولت آسیب پذیری کمتری داشته باشد. آصف بیات این نوع کنش ورزی و اعتراض را «غیرجنبش­های اجتماعی» می ن...

هدف از این مقاله بررسی مشارکت سیاسی-اجتماعی زنان در فرایند شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی ایران است. در واقع، تلاش می‌شود نقش زنان در وقوع انقلاب اسلامی ایران و همچنین در سیر تداوم انقلاب را مورد بررسی قرار دهیم. سؤالی که مطرح می‌شود این است که زنان به چه صورتی در شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی نقش داشته‌اند؟ در پاسخ باید گفت نقش و مشارکت زنان در شکل‌گیری و تداوم انقلاب به سه شکل مشارکت بسیج وا...

شیعیان دومین جمعیت بزرگ جهان اسلام اند که در اکثر کشورهای اسلامی حضور دارند. بر اساس آخرین آمارها نزدیک به ??درصد جمعیت مسلمانان جهان را شیعیان تشکیل می دهند. مطالعه سیاسی وضعیت شیعیان در خلال دو دهه گذشته توجه تعداد زیادی از اندیشمندان را در رشته های مختلف به خود جلب کرده است. امروزه به خصوص بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران شیعیان در کانون توجهات بین المللی قرار دارند.تحولات سیاسی – اجتماعی ج...

امام خمینی هدف انقلاب و جمهوری اسلامی را تحقق احکام اسلام و قرآن می‌داند. از این رو حفظ نظام جمهوری اسلامی را اعظم فرایض  ارزیابی می‌کند و مرحله تداوم انقلاب، یعنی جمهوری اسلامی را،  سخت‌تر از مرحله انقلاب تلقی می‌کرد. مسأله اصلی مقاله،  چگونگی حفظ نظام جمهوری اسلامی است. این مقاله سرمایه اجتماعی حاصل از رابطه امامت و امت را عنصر اساسی در حفظ و تداوم نظام می‌داند....

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی زمینه‌ها و بسترهای فکری، ساختاری و کارگزاری سازمان کمیته­های انقلاب اسلامی است. وقوع انقلاب­ها همواره با پیدایش نهادها و سازمان­های خودجوش و مردمی با ارزش­های خاص انقلابی همراه ‌است. یکی از سازمان­های مهمی که پس از پیروزی انقلاب­ها پدیدمی­آید، سازمان­های شبه­نظامی و شبه‌پلیسی متشکل از انقلابیون و توده مردم است. کمیته­های انقلاب اسلامی از اولین سازمان­هایی بود که ب...

دین ایدئولوژیک در فضا و شرایط قبل از انقلاب، در بین روشنفکران دینی جامعه ایران مطرح شد. علی شریعتی به عنوان مؤثرترین روشنفکر دینی زمان خویش، ایده اسلام به مثابه ایدئولوژی را به شکل مؤثر ارائه کرد. نگرش ایدئولوژیک به دین و ضرورت آن اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی در ایران، مخصوصاً از دهه 60 شمسی به بعد، دستخوش تردید و تنازلاتی جدی گردید و خود به محملی بدل شد برای نقد قدرت ح...

از میان انواع محتمل تحولات اجتماعی، در بعضی از جوامع، انقلاب رخ می دهد؛ در حالی که در برخی دیگر بدون توسل به خشونت انقلابی، تغییرات اجتماعی در راستای اهداف ملی ایجاد می شود. تحول انقلابی، غالباً پس از شکست تحولات غیرانقلابی به وقوع می پیوندد و معمولاً با نارضایتی عمیق از شرایط حاکم، گسترش ایدئولوژی های جدید، تشدید روحیه انقلابی، وجود ساختارهای سیاسی ـ اجتماعی بسیج گر، مشارکت مردمی، مبارزه خشونت ب...

ایران، قبل از انقلاب اسلامی، مانند جوامع دیگر از مجموعه ای از ساختارها تشکیل شده بود. اقدامات گفتمان پهلوی سبب فعال کردن عوامل تنش خیز درون این ساختارها و درنهایت، شکل گیری شکاف ها و تعارض هایی در آنها شد. در چنین شرایطی، نوعی وضعیت نامتعادل ساختاری به وجود آمد. درنتیجه، فشارهایی بر نیروهای اجتماعی وارد آورد و وضعیت موجود در نظر مردم ناعادلانه، ناکارآمد و عقب افتاده جلوه کرد. این نیروهای اجتماع...

وقوع انقلاب های رنگی در کشورهای پسا کمونیستی آمریکای لاتین  و خاورمیانه سبب شده است  تا پژوهشگران از زوایای گوناگون به ابعاد ویژگی هیا مختلف  این تحولات جدید بپردازند به همین طریق ارائه یک چارچوب "نظری"  جامع از تلفیق نظریات موجود نظریه پردازان شاخص  این حوزه  و مولفه های "عینی"این انقلاب ها  و سپس تحلیلی و مقایسه ی تطبیقی ذانقلاب های رنگی پیروز و نافرجام بر اساس این چارچوب واحد مبنای تلاش نوشت...

با پایان عصر انقلاب‏های کلاسیک و آغاز قرن جدید، شاهد برپایی و پیروزی انقلاب‏هایی هستیم که به رنگی یا مخملی شهرت یافته‏اند. مقاله حاضر، ضمن بازنمایی ویژگی‏های عام و مشترک انقلاب رنگی در جوامع دستخوش این دگرگونی، از طریق مطالعه موردی یوگسلاوی، به تحلیل شرایط امکان و امتناع آن در جامعه ایرانی می‏پردازد. برای این منظور، نویسنده، ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی و شیوه‏های عمل آن در محیط اجتماعی را ت...