"بدخوانی خلّاق"، اصطلاحی در نظریّة ادبی است که هارولد بلوم آن را در موضوع ساز و کارهای تأثیر شاعرانه مطرح می‌کند. شاعران برای رهایی از دلهرة آزاردهندة تأثیرپذیری از شعر گذشتگان و برای گشودن فضای باز هنرورزی‌های شاعرانه خود به تحقیر آگاهانة متقدّمین می‌پردازند و با بدخوانی خلّاقانه، می‌کوشند خویشتن را بر شاعران پیش‌گام خود برتر بدانند. بر اساس نظریّة بدخوانی خلّاق، ساختار‌شکنی‌های شاملو در حیطه‌های زب...

«التدوین فی ذکر اهل العلم بقزوین» تالیف ارزشمند و نفیس امام الدین عبدالکریم بن محمد بن عبدالکریم الرافعی القزوینی است. متاسفانه این کتاب چنان که باید و شاید مورد توجه محققان و پژوهشگران قرار نگرفته است. تنها نسخه مصحَّح و چاپی این اثر به اهتمام شیخ بزرگوار جناب عزیزالله عطاردی به طبع رسیده است. نخستین بار مرحوم عطاردی این اثر را در حیدرآباد هندوستان در سال 1362 تصحیح کرد و منتشر ساخت. جدیدترین چا...

از جمله نظریاتی که در باب تأثیرپذیری آثار ادبی ارائه شده است، نظریۀ بدخوانی خلاق هارولد بلوم است که در این نظریه به نوعی دیالکتیک ستیزه‌جویانه و ادیپی مابین مؤلف پیشاهنگ و مؤلف پیرو اشاره شده است و از تلاش‌های مؤلف دیرآمده برای رهایی از اضطراب تأثیرپذیری تحت عنوان بدخوانی خلاق نام برده شده است. از آنجا که خوانش اثر پیشاهنگ، افق انتظاری مشخص را برای خواننده ترسیم کرده است، تغییر این افق توسط نوی...

تاریخ طبرستان کتابی بسیار ارزشمند مشحون از مطالب تاریخی، جغرافیایی، ادب فارسی و عربی، اتیمولوژی و فقه اللغه، علم رجال، حکایات، شیعه شناسی و... است و دامنۀ مطالعاتی گسترده ای را در بر می گیرد؛ به ویژه در زمینۀ حکایت های تاریخی و ادبی و وقایع مربوط به جنبش های آزادی خواه که توسط بزرگان مفتخر به عنوان «سید» رهبری شده، کتابی بی نظیر و بی مانند است. متأسفانه این کتاب با داشتن حوزۀ دانش و اطلاعات وسی...

یکی از بارزترین و فعال‌ترین ویژگی‌های مؤثر بر شاعران در زمان سرودن شعر، مسئلة تداعی است. تداعی، فرایندی است که به صورت غیر‌ارادی، در ذهن ظاهر می‌شود و میان خاطرات، تصاویر، درونمایه‌ها و انباشته‌های ذهنی، ارتباط برقرار می-کند. از آنجا که آفرینش هر اثر ادبی جدید، مستلزم تخطّی و خروج از هنجار متون نافذ پیشین و خوانش خلاقانة آثار گذشته است؛ لذا، عنصر تداعی در ساخت یا بازسازی آثار ادبی، بویژه در جهت ...

این گفتار به بررسی و تحلیل اقتباس های قرآنی از دیدگاه بلاغت سنتی و نظریه های ادبی جدید می پردازد. در این پژوهش این پرسش ها مطرح خواهد شد: 1ـ اقتباس در بلاغت سنتی چه جایگاهی دارد؟ 2ـ اقتباس به عنوان یک آرایة ادبی و یکی از جلوه های تأثیرپذیری از قرآن چگونه سرقت قلمداد شده است؟ 3ـ چگونه می توان آرایة اقتباس در بلاغت سنتی را در پیوند با برخی مباحث نظریه های ادبی معاصر مطرح و به روز نمود؟ 4ـ نقش زیب...

در مقالۀ حاضر کتاب منظرالاولیا در موضوع مزارات تبریز نگاشتۀ محمدکاظم تبریزی که توسط آقای میرهاشم محدّث تصحیح شده و کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی آن را در سال 1388 به چاپ رسانده است، مورد نقد و نظر قرار می‏‌گیرد. در این نوشتار ابتدا مقدمۀ مصحّح ارزیابی گردیده، سپس برخی از مشکلات متن نشان داده شده است. عدم مراجعه به منابع موجود، ورود اشتباهات نگارشی نسخه به متن مصحَّح، بدخوانی نسخه و نگار...

کرمانشاه از جمله مناطق ایران است که تاریخ ادبی آن نسبت به برخی مناطق مشهورتر چندان مورد توجه و بررسی قرار نگرفته است؛ با این حال، آثار ادبی قابل اعتنایی از دوره های مختلف تاریخی این سرزمین به یادگار مانده است. تذکرۀ شعرای کرمانشاه از آثار میرزا الله دوست سالک کرمانشاهی است که نمونه هایی از این میراث ادبی را معرفی می کند و به کوشش دکتر محمدابراهیم مالمیر و عبدالرضا نادریفر در سال 1391 منتشر شده ...

هدف این نوشتار سنجش عیار دو اثر منتشرشده در باب تذکره خلاصه الاشعار میر تقی الدین حسینی کاشانی (ح . 1016ق.) است. نویسنده در آغاز، افتادگی های فهرست شاعران میر تذکره را بیان می کند و در ادامه به ذکر بدخوانی ها و خطاهای تایپی این اثر می پردازد؛ سپس ادعاهای نادرست فهرست نگار و مقدمه نویس چاپ عکسی نسخه مورخ 1038ق. کتابخانه ایندیا آفیس را نشان خواهد داد و رابطه فهرست این اثر با فهرست های ویژه نامه م...

محمد تقی همدانی متخلص به حسرت از شاعران غزل پرداز عصر قاجار(دوره فتحعلی شاه) است که همچون بسیاری از شاعران سبک بازگشت در پس قافله شعرای این دوره، خامل ذکر باقی مانده است. تنها چاپی که از دیوان او صورت گرفته، چاپ رضا عبداللهی است که برای اولین بار در سال 1389 توسط انتشارات نگاه منتشر شده است. این تصحیح به دلایل فراوان از جمله استفاده مصحح از یک نسخه واحد آن هم نسخه ای ناقص و مغلوط و دسترسی نداشت...