امین قضایی در کتاب نامه‌هایی برای محمّد (ص) پیامبر؛ پژوهشی بر ریشه‌های قرآن احکام اسلامی را متأثر از مذهب یهود می‌داند و معتقد است متن کنونی قرآن، نامه‌ها و ملحقاتی بوده که از طرف فرقه‌ای یهودی‌مسیحی به نام «ابیونی‌ها» برای پیامبر اسلام (ص) ارسال می‌شده است. این جستار مدعیات امین قضایی را به روش تحلیلی‌انتقادی و با رویکرد تاریخی بررسی می‌کند. با بررسی تاریخ فرقه ابیونی و مطالعه تطبیقی آ...

شهید صدر تفسیر را به دو نوع ترتیبی و موضوعی تقسیم می­کند. در دیدگاه او با استناد به تفسیر موضوعی می­توان به نظریات قرآنی در خصوص مسائل مهم زندگی دست یافت . شهید صدر دارای آثار تفسیری مختلفی به شیوه موضوعی است. در دیدگاه شهید صدر، قرآن کریم درباره تاریخ و سنت­های حاکم بر آن دارای نظریه است. اصالت علمی و مبتنی بودن نظریه قرآن بر اصول مسلم علمی از پیش­فرض­های تفسیری شهید صدر است. این پژوهش بر آن ا...

  فصلنامه علمی ـ پژوهشی «تحقیقات علوم قرآن و حدیث» دانشگاه الزهرا(س)   سال دوازدهم ، شماره1، بهار1394، پیاپی25           نقش قرائت قرآن در ترجمه و تفاسیر ایرانی   در قرن دهم هجری قمری     کریم پارچه‌باف دولتی [1]   سیدمحمدعلی ایازی [2]   سیدمحمدباقر حجتی [3]     تاریخ دریافت:05/10/91   تاریخ تصویب:30/04/92 چکیده   «علم قرائت» را می­توان یکی از مهم­ترین علوم قرآنی دانست که تأثیری مستقیم بر ترجمه...

سخن گفتن از شخصیت واقعی امیرالمؤمنین (ع) و معرفی حقیقی آن حضرت، برای همگان امری بس دشوار، بلکه ناممکن است و تنها کسانی می‌توانند به معرفی شخصیتی چون علی(ع) بپردازند که از همه ابعاد وجودیش اطّلاع کامل داشته باشند. در گردونة هستی، جز خدا و پیامبر(ص) کسی را نمی‌توان یافت که به درستی چنین احاطه‌ای داشته باشد چنان که پیامبر(ص) نسبت به آن حضرت فرمود: «... و لا عرفک إلا الله و أنا» و نیز فرمود: «... لَهُ...

ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان تاثیرات مهمی را در تاریخ سیاسی، اجتماعی، مذهبی، نظامی، اقتصادی و ...، منطقه و حتی تاریخ جهان گذاشت و قرآن به عنوان راهنما و چارچوب این دین، در دوره پیامبر(ص) با نزول تدریجی اعمال میشد. جانشینان آن حضرت، سعی در ادامه کاربست قرآن در عملکرد خود و جامعه را داشتند. این پژوهش کوشش مینماید تا استناد و استفاده خلفا از قرآن را در موضوعات مختلف سیاسی، نظامی و اجتماعی، از ر...

بسیاری از عالمان اسلامی، روایت جمع و تدوین قرآن در زمان ابوبکر و تکمیل آن در زمان عثمان را پذیرفته بودند؛ آن گونه که می توان گفت این نظر قرن ها بی رقیب و به عنوان دیدگاه حاکم و مقبول رواج داشته است. غربیان نیز در ارائه ی تصویری کامل از موضوع جمع قرآن هم رأی نبوده اند. برخی چون جان برتن، با رد تمام روایات جمع ابوبکر و عثمان به دلیل اعتقاد به جعل آنها توسط اصولیان در دوران متأخر، معتقد به جمع قرآ...

مسلمانان بر این نظر هستند که قرآن کریم از زمان رسول خدا از طریق تواتر، نسلی به نسل دیگر سپرده و هم اکنون در دست ما قرار گرفته است. بنابراین، مهم ترین دلیل مسلمانان بر این که قرآنِ موجود همان قرآنی است که پیامبر گرامی اسلام آورده ، تواتر است. ب بر خلاف دیدگاه ونزبرو و همفکرانش که دو سده اول تاریخ اسلام را تاریک و مبهم قلمداد کرده اند، نگاه گذرا به تاریخ اسلام نشان می دهد که مسلمانان در همان دهه ه...

تاریخ‌گذاری سوره‌های قرآن، دانشی است که پیرامون تعیین دقیق یا تقریبی تاریخ و ترتیب نزول این واحدهای وحیانی بحث می‌کند. محمد عزّه دروزه در «تفسیر الحدیث» با توجه به روش تفسیری و صبغه تاریخی خود، بیش‌ترین تلاش را در این مورد با استفاده از آیات قرآن، فهرست‌های ترتیب نزول و منابع روایی انجام داده است. او با اعتقاد به اصول و مبانی خاص خود که از باورهایش در زمینه علوم قرآنی و مباحث تاریخی به ...

تعامل میان‌رشته‌ای قرآن و تاریخ از پیشینه‌ای طولانی برخوردار است. همواره مفسران در تبیین بخش‌هایی از قرآن بر خود لازم می‌دانسته‌اند که از تاریخ استفاده نمایند. با گذشت زمان روش‌هایی که مورخان استفاده می‌نمودند پیچیده‌تر شد و توانایی بالاتری را در حل مسائل خود به دست آوردند اما مفسران همسوی با این پیشرفت‌ها حرکت ننمودند؛ به همین خاطر در حوزه روش‌های تاریخی به کارگرفته شده ایشان آسیب‌های فراوانی ...