ورود اسلام به ایران و گسترش این دین، به تدریج، الگوهای گوناگون فرهنگی رایج در این سرزمین را تغییر داد. در این میان، ایرانیان به دلایل گوناگونی چون تعریب یا عربی سازی نام‏ها، امید به کسب ثروت و قدرت، ترس از فاتحان و بیم جان، و سرانجام از سرِ عقیده و باور به دین جدید اندک اندک نام های ایرانی خود را کنار گذاشتند و الگوهای نام‏گذاری عربی ـ اسلامی را برگزیدند. این پژوهش به روش تحلیل کیفی انجام شده و ...

زبان و فرهنگ ایرانی از دیرباز در زبان و ادبیّات عربی تأثیرگذار بوده است. در دوره مغول نیز این تأثیرگذاری، به ویژه در متون تاریخی و علمی همچون سفرنامه­ها استمرار داشته است. تأثیر زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در سفرنامه ابن بطوطه به عنوان یکی از مهم­ترین آثار عربیِ به جای مانده از قرن هشتم کاملاً مشهود است. تأثیرگذاری مزبور در حوزه واژه­های معرّب قابل توجّه است. بررسی میزان و نوع واژه­های فارسی به کار رف...

در این پژوهش روش ساخت واژه های علمی در دو زبان عربی و انگیسی مطالعه شده و سپس با شیوه های ساخت واژه برای مفاهیم نو در زبان فارسی مقایسه گردد . هدف این مطالعه، دست یافتن به روشی بهینه و اقتصادی برای ساخت واژه های علمی در زبان فارسی است. پژوهشگران زیادی درباره ضرورت واژه سازی و بازسازی زبانی و اصول واژه سازی علمی، مقالاتی تالیف نموده اند. روش کار در این پژوهش تحلیل و توصیف است. نتیجه این بررسی نش...

احمد صافی نجفی از شعرای نامی قرن گذشته ی عراق می باشد. وی در کنار شعرای بزرگ وشهیر عراق، در راه اعتلای زبان وادبیات عربی کوشید. وی دارای سبک وروش خاصی در شعر معاصر عرب می باشد؛ که این سبک وروش را در دیگر شعرای معاصر عراقی نمی بینیم؛ وآن هم نگاه به مسائل جزئی محیط پیرامونی خود وتوصیف آن با روش خاص خود می باشد. شعرا، ادبا و نویسندگان زیادی پیرامون شخصیت وشعر صافی قلم زده اند وشعر او را مورد تجزیه...

نقد کتاب را می­توان امتداد کوشش­های نویسنده در ارائه دست­آورد پژوهشی دانست. نقد، جوهر پژوهش استو این مقاله بر آن است تا کتاب«فصول فی الترجمه و التعریب» ازمحمد البطل، نویسنده و مترجم مصری را به بوته نقد بگذارد.کتاب از هشت فصل تشکیل شده که به موضوعات مختلف در حوزه ترجمه از عربی به انگلیسی و بالعکس پرداخته است و اگرچه همه این فصول که هر کدام حکم یک مقاله را دارند از نظر موضوعی در یک حوزه قرار می­گ...

یکی از موارد پاکسازی قومی در جهان، پاکسازی قومی کردها در بخشهای وسیعی از کردستان عراق و بویژه در استان نفت خیز کرکوک است. اقدامات تغییر ترکیب قومی در استان کرکوک از سالهای قبل از روی کار آمدن حزب بعث آغاز شده بود اما این حزب ناسیونالیست عربی که کردستان عراق را بخشی از وطن عربی می دانست، از سال 1968 اقدام به اخراج، جابجایی اجباری، تخریب روستاها، مصادره اراضی، اسکان اعراب، تصحیح قومی و ... کرد و ...

معادل‌یابی به معنای یافتن واژگان، قالب‌های بیانی و نقش‌های دستوری مأنوس در زبان مقصد برای واژه‌ها و ساخت‌های دستوری جمله‌های متن مبدأ است. نظر به اهمیت این مسئله، مقالة حاضر با دقت در معادل‌یابی برای برخی نقش‌های دستوری از جمله ساخت‌هایی که متمم در آن‌ها به‌کار رفته‌است، می‌کوشد تا چالش‌ها و تفاوت‌ها را در ترجمه از فارسی به عربی بررسی کند و مشکلات را نشان دهد. در این راستا، اغلب مثال‌ها از دو ر...

1- نقد زیباشناختی آرایه های ادبی: قدیما علم بدیع را علمی دانسته اند که از وجوه تحسین کلام بحث می کند؛ البته بحث از محسنات باید بعد از رعایت کلام با مقتضای حال و وضوح دلالت باشد؛ اما در باب اینکه وجوه تحسین کلام و اسباب زییایی کدامند و چه تأثیری در تخییل سخن دارند، بحث دقیق و روشنی نشده است و همین امر باعث شده است دانش بدیع بیشتر از علم معانی و بیان همواره دستخوش بازی و اصطلاح سازی قرار بگیرد ...

دنیای زرتشت‌پژوهی، رغمارغم توصیه‌ای که می‌گویند یکی از زرتشت‌پژوهان معاصر، یعنی مری بویس (Mary Boyce) (1920-2006) در اواخر عمرش کرده بوده، هنوز به منابع اسلامی اعتنای کافی نکرده است و جز اندکی از آن بهره نمی‌بَرد. این غفلت در حالی واقع می‌شود که بخش مهمی از آثار کهن ایرانی، طی دورۀ انتقال از ایران ساسانی به ایران اسلامی، به زبان عربی ترجمه شده، تعریب یافته و در لابه‌لای انبوه منابع دوران جدید، ح...

عرب شدن مردم مصر، یکی از موضوعات پژوهشی در تاریخ صدر اسلام است. مصریان که از تسلط سیاسی و فرهنگی بیزانسی‌ها ناخورسند بودند، هنگام ورود اعراب در برابر آنها ایستادگی نکردند و والیان مصر که از طرف خلفا برای اداره‌ مصر اعزام می‌شدند، با «اهل ذمه» و به ویژه ساکنان اصلی مصر یعنی «قبطیان» براساس عهدنامه‌ها و پیمان‌ها رفتار می‌کردند. شرایط پیمان‌ها به گونه‌ای بود که موجب استحکام روابط اعراب فاتح با بوم...