یکی از مهم­ترین مباحث شهر و شهرنشینی در ایران امروز، بررسی و تحلیل رشد و توسعة کالبدی-فضایی شهر و شهرنشینی است. در این زمینه، هدف کلی برنامه­ریزی شهری تأمین رفاه مردم از طریق ایجاد محیطی بهتر، سالم­تر، آسان­تر، مؤثرتر و دلپذیرتر است. به‌این‌ترتیب، تحلیل تناسب زمین برای توسعة شهری و شناسایی اراضی مناسب و اولویت­دار برای توسعة­ فضایی بسیار ضروری می­نماید. هدف این پژوهش، تحلیل عوامل و شاخص­های کمی...

طی سالهای اخیر، توسعة جهانگردی با تکیه بر پتانسیلهای تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی کشور، مورد توجه مسئولان قرار گرفته است؛ لیکن مشکلات فراوانی در این راه بچشم می خورد. بنظر می رسد قبل از هر موضوع دیگر، روشن نبودن اهداف و استراتژی جهانگردی کشور بطور شفاف و عدم دیدگاه واحد و مورد اتفاق همگان در این زمینه، سبب عدم تمرکز فعالیتها و عدم هماهنگی در توسعة این بخش گردیده است. در این مقاله، اهم دیدگاههای م...

پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش انجام کار، توصیفی - تحلیلی است. هدف این پژوهش، تحلیلی بر توزیع فضایی کاربری فضای سبز شهر اسلام‌آباد غرب و جامعة آماری آن شامل 25 نفر از متخصصان و کارشناسان مربوط به موضوع مدنظر است. ابزار اندازه‌گیری داده‌ها، پرسش‌نامه‌ای است که براساس مبانی نظری و پیشینة پژوهش طراحی شد و برای تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش، روش تحلیل سلسله‌مراتبی(AHP) به کار رفت. برا...

توسعة کلان‌شهرها نشان داده است به‌موازات گسترش فضایی و افزایش جمعیت، بخش مرکزی شهرها به‌مرور توان خود را در خدمات‌دهی به مناطق دوردست‌تر از دست می‌دهند. درنتیجه مناطق جدید شهری در قالب ساختار چندهسته‌ای پدید می‌آیند. شهر تهران طی صدسال گذشته، تجربه داشتن یک مرکزی قوی را در سطح ملی گذرانده  تشدید روند مهاجرت و توسعة فعالیت‌ها در پیرامون آن در پنج دهة اخیر، سبب شده است این شهر در محورهای فرعی جدی...

در مطالعة حاضر، ا‌‌‌‌‌‌‌بتدا بررسی تطبیقی از سیاست‎های فرا‌ملّی و ملّی، فرا‌یند توسعة فضایی محلّة حاشیه‌نشین عین 2 اهواز انجام و سپس الگوی توسعة فیزیکی منطقه در دورة زمانی 75ـ 1335 و همچنین وضع موجود کاربری ارا‌‌‌ ‌ضی این محلّه بررسی گردید. نتایج حاصله نشان می‌دهد که اتّخاذ سیاست‎های مبتنی بر رشد اقتصادی دهه‎های 60 ـ 1950 در ایران و به تبع آن جنگ تحمیلی، اثرات مستقیم و تأثیرگذاری بر روند پیدایش و ...

نظام فضایی ایران به دلیل آنارشی حاکم بر نظام برنامه ریزی به سمت گسیختگی فضایی گرایش دارد و تظاهر فضایی این آنارشی در الگوی نامتوازن توسعة مناطق نمایان است. الگوی حاکم بر ساختار فضایی ایران مرکز- پیرامون است. ازآنجا که ایران دارای نواحی کارکردی قومی و ناحیه ای است، باید اذعان داشت که بی عدالتی فضایی در کوتاه مدت زمینه های واگرایی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی را فراهم خواهد آورد و در بلندمدت همبستگی، ...

رشد شتابان و بی­رویة شهرها، بر بسیاری از جنبه­‌های اقتصادی- اجتماعی و زیست‌محیطی در داخل و اطراف شهرها تأثیر گذاشته است. به­همین­دلیل، باید در آینده، دیدگاهی جامعه­نگر به توسعة کالبدی- فضایی شهرها ایجاد شود. از این­رو، شناخت و مکان‌یابی اراضی مناسب برای گسترش آیندة شهر، از تصمیم­های مهم برنامه­ریزان شهری است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی و مکان‌یابی بهینة جهت­های توسعة کالبدی- فضایی شهر بوکان اس...

شناخت نحوة توزیع امکانات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و غیره به عنوان اولین گام در برنامه­ریزی توسعة فضایی، می­تواند موجب بهبود خدمات­رسانی و افزایش تعادل و برابری بین مناطق شود. بنابراین، با توجه به اهمیت شناخت وضعیت مناطق، پژوهش حاضر استان­های کشور ایران را که بر مبنای آخرین تقسیمات کشوری شامل 31 استان است، از نظر برخورداری از شاخص­های اجتماعی تحلیل کرده است. بنابراین، پژوهش حاضر به لحاظ هدف کارب...

در برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری‌ها یکی از مؤلفه‌های اساسی در توسعة پایدار شهری محسوب می‌شود. گسترش کالبدی کاشان در دهة اخیر و افزایش جمعیت آن باعث عدم تعادل در کاربری اراضی در نواحی مختلف آن شده و توسعة پایدار شهری را به خطر انداخته است. بنابراین، با توجه به اینکه کاربری‌ها و خدمات شهری با پاسخگویی به نیاز جمعیتی و افزایش منفعت عمومی نقش و جایگاهی مهم در ب...

رشد روزافزون شهرها متأثّر از رشد جمعیّت و مهاجرت، منجر به ساخت و سازهای بدون برنامه‌ریزی و تغییرات زیاد در ساختارهای فضایی به‌ویژه توسعة فیزیکی شهر در مکان‌های نامساعد طبیعی گشته است که لزومتوجّهبهمسائلشهریو مخصوصاً مسائلکالبدیآنرا ضروریساختهاست. آگاهیازفرمفضاییوشکلشهرمی‌تواندیکیازعواملتأثیرگذاردرمیزانموفّقیّت برنامه­ریزانودست‌اندرکارانشهریباشد.بر این اساس پژوهش حاضر با هدف تحلیل و شناخت رشد کالبدی -...