امروزه توجه به ظرفی تهای توسع های درون مناطق شهری را به عنوان سیاست نوین و عمل یای در حوزۀ برنامه ریزی شهری پذیرفته اند. این توجه به ویژه با گسترش مفهوم توسعۀ پایدار شهری که درآن بهره گیری موثر و پایدار از ظرفی تهای توسعه ای رهاشده درون مناطق شهری )به صورت بافتهای ناکارامد و موسوم به فرسوده(را توصیه میکند، اهمیت مضاعف پیدا کرده است. مقالۀ حاضر به طرح الگویی برای شناسایی ظرفی تهای توسعۀ محله ای ...

الگوی توسعه انسانی علیرغم ظاهر زیبا و فریبنده اش فاقد محتوا و کمال لازم برای کشورهای در حال توسعه است. محتوای «توسعۀ انسانی متعارف» سکولار است، یعنی، نسبت به دین و ارزش های دینی بی تفاوت است. اگر جامعه دیندار باشد، محتوای توسعه نیز تا حدودی دینی خواهد شد، اما سیستم و نهادهای اصلی این جامعه همچنان غیردینی خواهد بود. توسعۀ انسانی مانند دیگر رویکردهای کنونی توسعه به علل بنیادین و عوامل اصلی و مستق...

حکومت قراختاییان کرمان هم زمان با حملۀ مغول به ایران شکل گرفت و دورۀ اوج آن در زمان ترکان خاتون بود. تاریخ ایران در دورۀ حکومت ترکان خاتون شاهد پیشرفت های اقتصادی و فرهنگی در کرمان است و از وجود امنیت در این برهه از زمان در آنجا حکایت دارد. اگر امنیت، ایجاد شرایط مطلوب سیاسی برای دستیابی به اطمینان خاطر از حفظ و بقای ارزش ها و برقراری آرامش و رفاه در جامعه دانسته شود، رشد اقتصادی و فرهنگی کرمان...

شهر یک تولید اجتماعی است و رویکرد اجتماعی محور در کنار رویکرد فن محور، تحقق بخش توسعۀ پایدار شهری به شمار می آید؛ به شرط اینکه مبتنی بر شناخت و تحلیل درستی از ساختارها، شرایط، شاخص ها و روندهای اجتماعی باشد. از این منظر، تحلیل اجتماعی بخش مهمی از فرآیند مدیریت و برنامه ریزی شهری را به خود اختصاص می دهد. هدف اصلی کتاب راهنمای تحلیل اجتماعی از شهر شناساندن ابعاد تحلیل و توسعۀ اجتماعی شهری است و م...

یکی از مباحث مهم در مدیریت بحران‌های محیطی شهرها، بحران‌های ناشی از مخاطرات ژئومورفولوژیکی در عرصه‌های شهری است. این بحران‌ها به‌علت استقرار و گسترش فعالیت‌های انسانی در عرصه‌های شهری در حال افزایش است. از این‌رو در پژوهش حاضر، با شناسایی فرایندها و پدیده‌های ژئومورفولوژیک در پهنه‌های گسترش‌یافتۀ شهر مراغه در بین سال‌های 96-1363، به بررسی محدودیت‌ها و قابلیت‌های ژئومورفولوژیک این شهر پرداخته ‌ش...

  گسترش شهر‌ها و تأثیر آن‌ها بر ساختار فضایی کلان شهر‌ها، همواره از مسائل مورد توجه برنامه‌ریزان بوده است. یکی از مهم‌ترین عواملی که در جهت‌دهی به این توسعه نقش بارزی ایفا می‌کند، عوامل طبیعی از جمله عوامل اقلیمی است که تاکنون در کشورمان بدلایل مختلف از جمله منافع اقتصادی ناشی از ساخت و سازهای بی‌رویه، کمتر مورد توجه بوده است. از آنجا که این بی‌توجهی باعث توسعه نامعقول و لجام گسیخته کلان شهر ته...

تغییر شکل نواحی پیرامون شهرها، به علت روند توسعۀ بی رویۀ شهر باعث کاهش اراضی کشاورزی حاشیه می شود. در بخش کشاورزی، اهداف پایدار معمولاً شامل حفظ یا افزایش محیط طبیعی، تهیۀ نیازهای غذایی انسان، زیست پذیری (رشد) اقتصادی و رفاه اجتماعی می شود. از آنجا که، کشاورزی آثار زیست محیطی بزرگی در نواحی حاشیۀ شهرها دارد، ارزیابی اراضی کشاورزی ضروری به نظر می رسد. بنابراین، آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (alsa) ش...

شهرنشینی یکی از مهم ترین فعالیت های انسانی است که آثار تخریبی زیادی بر محیط زیست دارد. از مهم ترین این آثار، توسعه بی رویه فیزیکی شهرهاست که اغلب، با مسائلی مانند مصرف زیاد زمین های کشاورزی، افزایش فاصله رفت وآمدها و مصرف زیاد انرژی، آلودگی های محیطی فراوان، مصرف زیاد منابع و تحمیل فشار بر طبیعت همراه است. هدف اصلی این پژوهش، دستیابی به نگرشی کلی از الگوی رشد فیزیکی مناطق شهری ایران و شناسایی م...

ایران جزو ده کشور دارای مخاطرات طبیعی و ششمین کشور زلزله‌خیز دنیا است. زلزله به دلایل متعدد از جمله نوع مکان‌گزینی، توسعۀ فیزیکی نامناسب و رعایت نکردن استانداردهای لازم مسبب بیشترین تلفات انسانی در کشور ماست. شهر مشهد نیز نه‌تنها از این قاعده مستثنا نیست، بلکه با توجه به تراکم سازه‌ای، جمعیت متراکم، رعایت نکردن استانداردها، توسعۀ فیزیکی نامناسب و... با خطر جدی‌تری روبروست. هدف این پژوهش که با ر...

استقرار و پیدایش هر شهر بیش از هر چیز تابع شرایط و موقعیت جغرافیایی آن است؛ زیرا عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان‌گزینی، حوزۀ نفوذ، توسعۀ فیزیکی و فرم شهری اثر قاطعی می‌گذارند. تحقیق حاضر با هدف پتانسیل‌سنجی توسعۀ کالبدی شهر سنندج، ابتدا موانع و محدودیت‌های موجود را شناسایی کرده، سپس نواحی مناسب و نامناسب برای توسعۀ شهری را تفکیک می‌کند. به‌منظور انجام پژوهش حاضر از ابزارهایی مانند نقشه‌های توپو...